Չեխիայի տեխնիկական համալսարան

Չեխիայի տեխնիկական համալսարան[6], համալսարան Պրահայում, Կենտրանական Եվրոպայի ամենահին տեխնիկական համալսարանը[7]։ Հիմնադրվել է 1707 թվականին ավստրիացի կայսր Իոսիֆ 1-ինի կողմից։

Չեխիայի տեխնիկակակն համալսարան
չեխ․՝ České vysoké učení technické v Praze[1]
Изображение логотипа
ՀապավումČVUT
Տեսակհամալսարան, ազատ հասանելիության հրատարակություն, research institution? և հրատարակչություն
ԿարգախոսScientia est potentia
Հիմնադրված է1707
Տիպպետական
ՌեկտորՎացլավ Գավլիչեկ
Ուսանողներ23 185 (2011)
ԱնդամակցությունԵվրոպայի ճարտարագիտական համալսարանների միություն, ORCID[2][3], Եվրոպայի համալսարանների միություն[4], CESNET?, Partnership of a European Group of Aeronautics and Space Universities?, Առաջադեմ ճարտարագիտական կրթության և հետազոտության եվրոպական դպրոցների համաժողով, EuroTeQ? և Association of Libraries of Czech Universities?[5]
Երկիր Չեխիա
ՏեղագրությունՉեխիա Չեխիա, Պրահա
ՀասցեZikova 4, 166 36, Prague 6
Պարգևներ
Հանրապետության շքանշան
Կայքcvut.cz
Չեխիայի տեխնիկական համալսարան (Չեխիա)##
Չեխիայի տեխնիկական համալսարան (Չեխիա)
Չեխիայի տեխնիկական համալսարան, Չեխիա
 Czech Technical University Վիքիպահեստում

Չեխիայի տեխնիկական համալսարանը համարվում է Չեխիայի ամենամեծ համալսարաներից մեկը։ 2008 թվականի փետրվարի 13-ի տվյալներով այդտեղ են սովորում 22 934 աշակերտներ։ Ուսուցումն իրականացվում է չեխերեն և անգլերեն։ Բուհի ավարտականները հանդիսանում են եվրոպացի հայտնի գիտնականներ՝ այդ թվում և Կրիստիան Դոպլերը, Վլադիմիր Պրելոգին և այլք։

Համալսարանի հիմնական շենքը Պրահայում է՝ Դեյվիցե շրջանում։ Այստեղ բուհ կառուցելու գաղափարն ընդունվել է 1920-ական թվականներին Չեխիայի առաջին հանրապետության ժամանակաշրջանում, ավելի ուշ գաղափարը կյանքի է կոչվել Անտոնինա Էնգելիի նախագծով։ 2009 թվականի սեպտեմբերին համալսարանի տարածքում բացվեց ազգային տեխնիկական գրադարան։

Բոլոր ֆակուլտետները ներկայացնում են ուսանողներին և աշխատակիցներին WiFi-ի հասանելիություն, համալսարանի տարածքում գործում է Eduroam նախագիծը։

Չեխիայի տեխնիկական համալսարանի հովանավորնեից են Toyota, Skanska, Bosch, Siemens, Honeywell, GE, Rockwell, ABB Group, McKinsey, DaimlerChrysler, Škoda Auto, Ericsson, Vodafone և այլ ընկերություններ։

Պատմություն խմբագրել

 
Ավանդական արարողություն համալսարանի բացման ժամանակ

Պրահան ավանդաբար եղել է ինժեներական գործերի կենտրոնը, Բոհեմիայում տեխնիկական կրթությունը երկար տարիների ավանդույթ ունի։ Պրահայի տեխնիկական համալսարանի պատմությունը սկսվում է 1707 թվականից։ Այդպիսով, այն համարվում է ամենահին քաղաքացիական տեխնիկական համալսարանն աշխարհում։

1707 թվականին Պրահայում հիմնադրվել է ինժեներության դպրոց։ Աստիճանաբար այն վերանվանվել է նախ տեխնիկական ուսումնարան, այնուհետև 1803 թվականին կոչվել պոլիտեխնիկական ինստիտուտ։ Այս իրադարձությունը կախված է Պրահայի համալսարանի պրոֆեսոր Ֆրանտիշկ Յոզեֆ Գերստների անվան հետ։ Նրա համար օրինակ է հանդիսացել Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոցը[8]։

Գերստները դարձել է նոր համալսարանի առաջին ղեկավարը, որտեղից դուրս են եկել հայտնի ինժեներներ՝ Ֆրանտիշեկ Անտոնինը, Յան Պերները։ Մեխանիկա էր դասավանդում Յան Բոժեկը։

1863 թվականին համալսարանը ստացավ բուհի կարգավիճակ, իսկ 2 տարուց բաժանվեց չեխական և գերմանական հատվածների։ 1870-ական թվականներին հիմնվեց նոր կառույց Կառլովոյի հրապարակում ճարտարապետ Իգնաց Ուլմանի կողմից։ 1879 թվականի օգոստոսին կատարվեցին փոփոխությունները՝ այդ թվում և փոխվեց անվանումը՝ դառնալով «Չեխական բարձր տեխնիկական դպրոց Պրահայում»։ 1901 թվականին ուսումնական հաստատությունը ստացավ իրավունք տալու տեխնիկական գիտությունների դոկտորի կոչում։

Ներկայիս անվանումը հայտնվել է 1920 թվականին, երբ համալսարանը միավորում են ուսումնական 7 հաստատություններ. 1945 թվականից հետո դրանցից մի քանիսը դարձա ինքնուրույն։

Համալսարանում աշխատել են շատ հայտնի մարդիկ, ինչպիսիք են Կրիստիան Դոպլերը՝ մաթեմատիկայի և գործնական երկրաչափության պրոֆեսոր 1837-1847 թվականներին։ 1842 թվականի մայիսի 25-ին նա Պրահայում հրապարակեց մի հոդված՝ «Երկուական աստղերի գունային լույսի և մի քանի այլ աստղերի մասին երկնքում» անունով։ Նա այն ավելի հայյտնի դարձրեց՝ նկարագրելով տատանումների հաճախականության կախվածությունը։ Այդ երևույթն անվանվել է նրա անունով («Դոպլերի էֆֆեկտ»)։

Պրոֆեսոր Ֆրանտիշկ Գերցտների նախաձեռնության համաձայն՝ 1806 թվականին ուսումնական հաստատությունը վերափոխվեց Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոցի, որին օրինակ ծառայեց Փարիզի պոլիտեխնիկական դպրոցը։

Փակուլտետներ խմբագրել

  • Կառուցողական ֆակուլտետ (Fakulta stavební, FSv)
  • Մեքենաշինական ֆակուլտետ (Fakulta strojní, FS)
  • Էլէկտրոտեխնիկական ֆակուլտետ (Fakulta elektrotechnická, FEL)
  • Միջուկային ֆիզիկայի ֆակուլտետ (Fakulta jaderná a fyzikálně inženýrská, FJFI)
  • Ճարտարապետական ֆակուլտետ (Fakulta architektury, FA)
  • Տրանսպորտային ֆակուլտետ (Fakulta dopravní, FD)
  • Բիոբժշկական ինժեներության ֆակուլտետ (Fakulta biomedicínského inženýrství, FBMI)
  • Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ֆակուլտետ (Fakulta informačních technologií, FIT)

Համալսարանի այլ միավորներ խմբագրել

Համալսարաններ.

  • Կլոկների անվան համալսարան (Kloknerův ústav, KÚ)
  • Մարիկի անվան բարձր հետազոտական համալսարան (Masarykův ústav vyšších studií, MÚVS)
  • Ֆիզիկական կրթության և սպորտի համալսարան (Ústav tělesné výchovy a sportu, ÚTVS)

Համալսարանի այլ ենթաբաժանումներ.

  • Տեղեկատվական և հաշվողական կենտրոն (Výpočetní a informační centrum, VIC)
  • Տեխնոլոգիաների և նորամուծությունների կենտրոն (Technologické a inovační centrum, TIC)
  • Տեխնիկական և փորձարարական ֆիզիկայի համալսարան (Ústav technické a experimentální fyziky ČVUT, ÚTEF)
  • Ներդրումների և կառուցողական գործունեության մաս (Útvar výstavby a investiční činnosti ČVUT, ÚVIČ)

Կրթություն և որակավորում արտասահմանում խմբագրել

Համալսարանն ունի հայտնի բուհերի հետ մի շարք պայմանագրեր և մասնակցում է Erasmus և Leonardo միջազգային ծրագրերին։ Կրթական ծրագրերի մեծ մասը հասանելի է անգլերենով։

Հանրակացարան խմբագրել

 
Հանրակացարանի շենքը

Համալսարանի գլխավոր շենքը գտնվում է Դեյվիցե շրջանում։ Հիմնական հանրակացարանները գտնվում են Ստրագով շրջանում, որին հասնելու համար անհրաժեշտ է համալսարանից երթևեկել 11 րոպե։ Կան հանրակացարեններ նաև այլ շրջաններում։ Հանրակացարաններում ապրող ուսանողների թիվը 8000-ից ավել է։

Բոլոր հանրակացարաններում հասանելի է ինտերներ կապ՝ 100 մեգաբիթ/վայրկյան արագությամբ[9]՝ ըստ ուսանողական ակումբների, որոնցից ամենամեծը հանդիսանում է Silicon Hill-ը, որի անդամներ են հանդիսանում ավելի քան 4 հազար ուսանողներ։

Հայտնի ուսանողներ խմբագրել

  • Նիկոլայ Ավենարիուս, ինժեներ, հուշագրությունների հեղինակ
  • Կառլ Բալլինգ, քիմիայի պրոֆեսոր, ռեկտոր
  • Ֆրանտիշեկ Բեգօունեկ, չեխ նկարիչ
  • Ֆրանց Գերստներ
  • Վլաստիսլավ Գոֆման, չեխ նկարիչ
  • Յուլիուշ Կոմարեկ
  • Կառլ ֆոն Կորժիստկա
  • Վոյտեխ Մերունկա
  • Վլադիմիր Պրելոգ
  • Էմիլ Շկոդա, Շկոդա ապրանքանիշի հիմնադիր

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. https://orcid.org/members/001G000001osiWwIAI-czech-technical-university-in-prague
  3. https://web.archive.org/web/20231020113811/https://orcid.org/members
  4. https://eua.eu/about/member-directory.html
  5. https://web.archive.org/web/20240113142622/https://www.akvs.cz/o-asociaci/clenske-vysoke-skoly/
  6. Czech Technical University In Prague - Topuniversities
  7. Աշխարհի թոփ համալսարաններ
  8. Պավել Ուգուստա Կնիհա, Պրահա, 1996
  9. http://cvut.ru/2011/01/internet-na-kolejich/