Վիքիպեդիա

Նոնա Ռադուտնայա

Նոնա Վիկտորովա Ռադուտնայա (ռուս.՝ Нонна Викторовна Радутная, ապրիլի 11, 1929(1929-04-11), Բախչիսարայ, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունիսի 6, 2009(2009-06-06), Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս իրավաբան, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր, ՌՍՖՍՀ վաստակավոր իրավաբան, Ռուսաստանի Դաշնության արդարադատության պատվավոր աշխատող, բարձրագույն մասնագիտական կրթության պատվավոր աշխատող։

Նոնա Ռադուտնայա
Ծնվել էապրիլի 11, 1929(1929-04-11)
Բախչիսարայ, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էհունիսի 6, 2009(2009-06-06) (80 տարեկան)
Մոսկվա, Ռուսաստան
Մասնագիտությունգիտնական
Հաստատություն(ներ)Ռուսաստանի արդարադատության պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտԻրավաբանություն
Գիտական աստիճանիրավաբանական գիտությունների թեկնածու
Պարգևներ
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան Medal of Anatoly Koni
և Honored Lawyer of the RSFSR

Դատարանական կադրերի պատրաստման մի շարք ձեռնարկների հեղինակ է։ Ռադուտնայան զգալի ներդրում է ունեցել ժամանակակից ռուսական արդարադատության օրենսդրական բազայի զարգացման գործում։

Կենսագրություն խմբագրել

Նոնա Վիկտորովնա Ռադուտնայան ծնվել է 1929 թվականի ապրիլի 11-ին[1] ՌԽՖՍՀ Ղրիմի շրջանի Բախչիսարայ քաղաքում (այժմ Ղրիմի Հանրապետություն)։ 1951 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, այնուհետև տասներկու տարի Տալլին քաղաքում աշխատել է որպես ժողովրդական դատավոր[2]։

1964 թվականին Ռադուտնայան գիտական աշխատանքի է անցել համամիութենական ինստիտուտում՝ հանցագործությունների կանխարգելման միջոցառումների (այժմ՝ Ռուսաստանի Դաշնության Գլխավոր դատախազության ակադեմիա) պատճառների ուսումնասիրման և մշակման գծով, աշխատել է նույն ինստիտուտում նախ որպես կրտսեր, ապա՝ ավագ գիտաշխատող[3]։

1968 թվականին Նոնա Վիկտորովնա Ռադուտնայան պաշտպանել է թեկնածուական թեզ «Առաջին ատյանի քրեական գործերով կոլեգիալության սկզբունքի իրականացումը» թեմայով[2]։ Ռադուտնայայի գիտական ղեկավարը իրավաբանական գիտությունների դոկտոր Վերա Իսահակի Կամինսկայան էր[4]։ 1976 թվականից աշխատել է քրեակատարողական գիտությունների ամբիոնի վարիչ, իսկ դրա տարանջատումից հետո 2001 թվականին ղեկավարել է արդարադատության աշխատողների կատարելագործման համամիութենական ինստիտուտի քրեագիտության և քրեագիտության ամբիոնը (այժմ Ռուսաստանի Դաշնության արդարադատության նախարարության իրավական ակադեմիա)[5]։

1990 թվականին Նոնային շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում[2]։

Ռուսաստանի արդարադատության ակադեմիայի հիմնադրումից հետո Ռադուտնայան դարձել է Քրեադատավարական իրավունքի ամբիոնի վարիչ։ Դասախոսել է դատական համակարգի մասնագետների պատրաստման և դատավորների որակավորման բարձրացման ֆակուլտետում[3]։

Եղել է Խորհրդային Միության Գերագույն դատարանին կից Գիտախորհրդատվական խորհրդի[4], ապա՝ Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն դատարանի անդամ[2]։

Մահացել է 2009 թվականի հունիսի 6-ին[1]։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Նոնա Վիկտորովնայի գիտական հետաքրքրությունների ոլորտում էին Քրեադատավարական իրավունքի և դատավարության հարցերը, դատարանների վերածննդի, դատավորների պատրաստման, առաջին ատյանի դատարանի գործունեության հարցերը[1]։ Լիդիա Բորիսովնա Ալեքսեևայի հետ միասին էական ներդրում է ունեցել դատավորների համար առաջին ուսումնական ձեռնարկների մշակման գործում[6]։

Խորհրդային տարիներին Նոնա Ռադուտնայան հետազոտել է արդարադատության և երդվյալների դատարանի խնդիրները սոցիոլոգիական հոգեբանական մեթոդների միջոցով, այդ աշխատանքի արդյունքները լայն ճանաչում են ստացել, այդ թվում՝ արտասահմանում[3]։ Մասնակցել է Ռուսաստանի Դաշնության Քրեական դատավարության օրենսգրքի մշակմանը[5]։ Բացի այդ, Ռադուտնայայի գիտական մշակումները օգտագործվել են «Ռուսաստանի Դաշնությունում ընդհանուր իրավասության դաշնային դատարանների երդվյալ ատենակալների մասին» N 113 Դաշնային օրենքի ստեղծման ժամանակ[5]։

Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն դատարանի նախագահ Վյաչեսլավ Միխայլովիչ Լեբեդևը գրել է, որ Ռադուտնայան զգալի ներդրում է ունեցել ժամանակակից ռուսական արդարադատության համակարգի օրենսդրական բազայի զարգացման գործում[2]։

Հիշատակ խմբագրել

Նոնա Վիկտորովնա Ռադուտնայի հիշատակին է նվիրված 2010 թվականին «Իրավապահ մարմիններ․ Ռուսաստանի Դաշնության դատարանը և իրավապահ մարմինները» կարգապահության դասագրքի հրատարակումը[7]։ Նոնա Ռադուտնայայի անունով է կոչվում Ռուսաստանի արդարադատության ակադեմիայի Քրեադատավարական իրավունքի և քրեագիտության ամբիոնը (այժմ` Ռուսաստանի արդարադատության պետական համալսարան)[3]։

2010 թվականին լույս է տեսել Նոնա Վիկտորովնայի «ընտրյալ» գիտական աշխատությունների ժողովածուն[8]։ Բացի այդ, Նոնա Ռադուտնայի հիշատակին նվիրված էր 2012 թվականին Ռուսաստանի արդարադատության ակադեմիայում անցկացված «Քրեական դատավարության իրավունքի և քրեագիտության զարգացման հեռանկարներ» 2-րդ միջազգային գիտագործնական համաժողովը[9]։ Նոնա Վիկտորովնայի հիշատակին է նվիրված իրավաբանական գիտությունների դոկտոր Վիկտոր Ֆյոդորովիչ Կրյուկովի «Քրեական հետապնդումը դատական վարույթում. դատախազի գործունեության քրեադատավարական և վերահսկողական ասպեկտները» մենագրությունը[10]։

Պարգևներ խմբագրել

1990 թվականի մայիսի 15-ին ԽՍՀՄ նախագահի հրամանագրով արժանացել է «Պատվո նշան» շքանշանի` սոցիալիստական օրինականության ամրապնդման գործում ունեցած մեծ ավանդի և գիտամանկավարժական գործունեության մեջ ունեցած հաջողությունների համար[11]։ 1999 թվականի ապրիլի 13-ին ՌԴ նախագահի հրամանագրով արժանացել է «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 4-րդ աստիճանի շքանշանի` պետության առջև մատուցած ծառայությունների, երկարամյա բարեխիղճ աշխատանքի և ժողովուրդների միջև բարեկամության և համագործակցության ամրապնդման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար[12]։ Արժանացել է նաև «Ջանասիրության համար» 1-ին և 2-րդ աստիճանի մեդալի[3] և Անատոլի Կոնիի մեդալի[2]։

Իր գիտական և դասախոսական գործունեության համար Նոնա Վիկտորովնան արժանացել է ՌԽՖՍՀ վաստակավոր իրավաբանի, Ռուսաստանի Դաշնության արդարադատության պատվավոր աշխատողի և բարձրագույն մասնագիտական կրթության պատվավոր աշխատակցի պատվավոր կոչումների և մի շարք այլ մեդալների ու շքանշանների[5]։

Հրատարակումներ խմբագրել

Գրքեր խմբագրել

  • Каминская В.И., Михайловская И.Б., Радутная Н.В. Изучение правосознания граждан и вопросы правового воспитания / Перлов И.Д.. — Москва, 1972. — 184 с.
  • Алексеев В.Б., Ароцкер Л.Е., Божьев В.П., Бойков А.Д., и др. Настольная книга судьи. Рассмотрение уголовных дел в суде первой инстанции / Горкин А.Ф., Куликов В.В., Перлов И.Д., Радутная Н.В.. — Москва: Юридическая литература, 1972. — 744 с.
  • Радутная Н.В. Народный заседатель. — Москва: Юридическая литература, 1973. — 120 с.
  • Радутная Н.В. Народный судья. Профессиональное мастерство и подготовка. — Москва: Юридическая литература, 1977. — 144 с.
  • Радутная Н.В. Зачем нам нужен суд присяжных. — Москва: Издательство РПА МЮ РФ, 1995. — 39 с.
  • Алексеева Л.Б., Григорьева Н.В., Львова Е.Ю., Радутная Н.В., Шурыгин А.П. Защитник в суде присяжных / Радутная Н.В.. — Москва: Издательство РПА МЮ РФ, 1997. — 151 с.
  • Алексеева Л.Б., Кудрявцева Е.П., Лупинская П.А., Поспеева Л.Г., Радутная Н.В., Шурыгин А.П. Рассмотрение дел судом присяжных. Научно-практическое пособие / Лебедев В.М.. — Москва: Юридическая литература, 1998. — 288 с.
  • Загорский Г.И., Кауфман М.А., Моисеева Т.Ф., Радутная Н.В. Судебное разбирательство уголовных дел о торговле людьми. — Москва: Юридическая литература, 2009. — 240 с.
  • Радутная Н.В. Избраное. — Москва: Издательство Российской академии правосудия, 2010. — 349 с.

Ուսումնական ձեռնարկներ խմբագրել

  • Радутная Н.В. I // Судья. Основы подготовки к профессии. Учебное пособие.. — Москва, 1986. — 78 с.
  • Радутная Н.В. Суд присяжных (исторические, социальные и правовые аспекты). — Москва, 1991. — 79 с.
  • Батова С.А., Боботов С.В., Радутная Н.В. и др. Судебная система России. Учебное пособие / Ведерникова О.Н., Ершов В.В., Радутная Н.В. — Москва: Дело, 2000. — 336 с.
  • Верин В.П. Преступления в сфере экономики. Учебно-практическое пособие. / Радутная Н.В. — 3-е. — Москва: Дело, 2003. — 192 с.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Нона Викторовна Радутная: скорбим, помним». Российский государственный университет правосудия. 2009 թ․ հունիսի 8. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Вячеслав Михайлович Лебедев Вступительная статья о жизненном и научно-творческом пути Н.В. Радутной // Избраное. Радутная Н.В.. — Москва: Российская академия правосудия, 2010. — С. 9—10.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Кафедра уголовно – процессуального права и криминалистики имени Н. Радутной». Российский государственный университет правосудия — Страница кафедры уголовно-процессуального права РГУП. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 В.М. Сырых. Видные учёные-юристы России (Вторая половина XX века). Энциклопедический словарь биографий, 2006
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 отв. ред. С. И. Герасимов Кафедра уголовного права и криминологии // Российская правовая академия Министерства юстиции Российской Федерации: 40 лет служения юридическому образованию и закону. — Москва: РПА МЮ РФ, 2010. — С. 113—126. — ISBN 978-5-89172-197-5.
  6. ↑ Сергей Иванович Герасимов Российская правовая академия: от прошлого — к настоящему. — РПА МЮ РФ. Архивировано из первоисточника 18 փետրվարի 2015.
  7. ↑ под редакцией В.В. Ершова Суд и правоохранительные органы в правовом государстве: учебник для юридических вузов. — Москва: Юриспруденция, 2010. — 464 с.
  8. ↑ Н.В. Радутная Избранное. — Москва: Российская академия правосудия, 2010. — 349 с. — ISBN 978-5-93916-260-9
  9. ↑ Под редакцией Т.Ф. Моисеева, В.И. Качалов Перспективы развития уголовно-процессуального права и криминалистики. Ч. 2 : материалы 2‑й междунар. науч.-практ. конференции / О.В. Качалова. — Российская академия правосудия, 2012. — ISBN 978-5-93916-353-8
  10. ↑ В.Ф. Крюков Уголовное преследование в судебном производстве: уголовно-процессуальные и надзорные аспекты деятельности прокурора. — Курск, 2010 год. — С. 3. — 412 с.
  11. ↑ «Указ Президента СССР от 15 мая 1990 г. N 166 «О награждении тов. Радутной Н. В. орденом Почета»». Гарант. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.
  12. ↑ «Указ Президента РФ от 13.04.1999 N 470 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»». Банк данных «Копии правовых актов: Российская Федерация». КонсультантПлюс. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 18-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Радутная Нонна Викторовна // Видные учёные-юристы России (Вторая половина XX века). Энциклопедический словарь биографий / Под ред. докт. юрид. наук В.М. Сырых. — М.: РАП, 2006. — 548 с.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նոնա_Ռադուտնայա&oldid=9422005» էջից