Նեղտերևի

Թագավորություն	Բույսեր
Բաժին	Ծածկասերմեր
Դաս	Երկշաքիլավորևներ
Կարգ	Մրտածաղկավորներ
Ընտանիք	Ապուզանազգիներ
Ենթաընտանիք	Onagroideae
Ցեղ	Նեղտերևի

Լատիներեն անվանում

Chamaenerion Raf. ex Holub

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Նեղտերև (լատ.՝ Chamaenerion^[1]), ապուզանազգիների (իշախուտազգիներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 20 տեսակ։

Կենսաբանական նկարագիրԽմբագրել

Chamerion angustifolium

Ցողունն ուղղաձիգ է, երբեմն՝ թույլ ճյուղավորվող՝ ծածկված խիտ տերևներով, բարձրություն՝ 50-150 սմ։ Տերևները նստադիր են, նշատարաձև, ամբողջաեզր, մուգ կանաչ, ստորին մասում՝ գորշակապտավուն։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման է, ծաղիկները՝ բաց մանուշակագույն, վարդագույն կամ ծիրանագույն, երբեմն՝ սպիտակ։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոսին։ Պտուղը քառափեղկ, պատիճանման տուփիկ է։ Սերմերը փուփուլավոր են։

ՀայաստանումԽմբագրել

Հայաստանում՝ 3 տեսակ՝

Նեղտերև նեղատերև (C.angustifolium),
Նեղտերև Ստևենի (C. stevenii),
Նեղտերև Դոդոնի (C.dodonaei)։

ՏարածումԽմբագրել

Տարածված է Գեղարքունիքի, Լոռու, Վայոց ձորի, Սյունիքի և այլ մարզերում։ Աճում է անտառի բացատներում, մարգագետիններում, խոնավ վայրերում, առվակների ափերին և այլն (վերին լեռն, գոտուց մինչև ենթալպյանը)։

ՏաքսոնոմիաԽմբագրել

Դասը մտնում է Onagroideae ենթաընտանիքի, Onagraceae ընտանիքի և Myrtales կարգի մեջ։

13 ընտանիք

еավելի քան 400 դաս

Կարգ Մրտածաղկավորներ

Ենթաընտանիք Onagroideae

f1

բաժին Ծաղկավորներ կամ Ծածկասերմեր

ընտանիքԻշախուտազգիներ

ցեղ Նեղտերև

ևս ծակավոր բույսերի 44 կարգ

ևս 1 ենթաընտանիք Ludwigioideae

f2

ՏեսակներԽմբագրել

Chamerion latifolium

Chamerion dodonaei

Դասը ընդգրկում է 14 տեսակ^[2]։

Chamerion angustifolium (L.) Holub — Иван-чай узколистный
Chamerion caucasicum (Hausskn.) A.I.Galushko
Chamerion colchicum (Alboff) Holub
Chamerion conspersum (Hausskn.) Holub
Chamerion danielsii (D.Löve) S.K.Cherepanov
Chamerion dodonaei (Vill.) Holub
Chamerion fleischeri (Hochst.) Holub
Chamerion iranicum (Raven) Holub
Chamerion latifolium (L.) Holub
Chamerion platyphyllum (Daniels) A.Löve & D.Löve
Chamerion prantlii (DallaTorre et Sarnth.) Holub
Chamerion speciosum (Decaisne) Holub
Chamerion stevenii (Boiss) Holub
Chamerion subdentatum (Rydb.) A.Löve & D.Löve

ՆշանակությունԽմբագրել

Դեղաբույս է. պարունակում է ասկորբինաթթու, կարոտին (A-նախավիտամին), աղաղանյութեր։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես կապող, արյունահոսությունը դադարեցնող, վերքամոքիչ միջոց։ Տերևներից և արմատներից պատրաստում են աղցաններ և այլն։ Մեղրատու է։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ В русской научной литературе этот род цитировался как Chamenerion Seguier, см., напр., Маевский П. Ф. Флора средней полосы европейской части России. — М., 2006.
↑ По данным сайта PPP-index (см. раздел Ссылки).

ԳրականությունԽմբագրել

Барабанов Е. И. Ботаника: учебник для студ. высш. учеб. заведений.. — М.: Академия, 2006. — 298-448 с. — ISBN 5-7695-2656-4
Bleeker, Walter; Schmitz, Ulf & Ristow, Michael (2007)։ Interspecific hybridisation between alien and native plant species in Germany and its consequences for native biodiversity. Biological Conservation 137(2)։ 248-253. doi:10.1016/j.biocon.2007.02.004 (HTML abstract, appendix reserved for subscribers)
Steenkamp, V; Gouws, M.C; Gulumian, M; Elgorashi, E.E. & van Stade, J. (2006)։ Studies on antibacterial, anti-inflammatory and antioxidant activity of herbal remedies used in the treatment of benign prostatic hyperplasia and prostatitis. Journal of Ethnopharmacology 103(1)։ 71-75. doi:10.1016/j.jep.2005.07.007 PDF fulltext

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Botánica sistemática
Smithsonian Institution: clasificación de Epilobium(չաշխատող հղում)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[1] В русской научной литературе этот род цитировался как Chamenerion Seguier, см., напр., Маевский П. Ф. Флора средней полосы европейской части России. — М., 2006.

[GRIN-2] По данным сайта PPP-index (см. раздел Ссылки).

[1]

[2]