Նատալի Կաբրոլ
Նատալի Ա. Կաբրոլ (ֆրանսերեն արտասանութամբ՝ (
), օգոստոսի 30, 1963[1][1], Բանյո )[2], ֆրանս-ամերիկացի աստղակենսաբան, մոլորակագետ։ Զբաղվում է Մարս մոլորակի լճերի ուսումնասիրությամբ, NASA-ի Աստղակենսաբանության ինստիտուտի (NAI) կողմից ֆինանսավորվող «Բարձր լճերի նախագծի» գլխավոր գիտնականն է, աշխատանքի շրջանակներում նա գիտական արշավներ է իրականացնում Չիլիի Կենտրոնական Անդերում։ Այստեղ իր թիմի հետ միասին, նա փաստագրում է ծայրահեղ միջավայրերին կյանքի հարմարվողականությունը, արագ կլիմայական փոփոխությունների ազդեցությունը լճային էկոհամակարգերի և կենսաբնակավայրերի վրա, դրանց գեոբիոլոգիական առանձնահատկությունները և կարևորությունը մոլորակային հետազոտությունների համար։
Կաբրոլը SETI ինստիտուտի NAI թիմի գլխավոր գիտնականն է։ 2014 թվականի հոկտեմբերին այն ստեղծվել է նոր կենսաբանական բրածոների հայտնաբերման, հետազոտման ռազմավարություններ մշակելու և Մարս 2020 առաքելությանը աջակցելու համար։ 2015 թվականի օգոստոսին Կաբրոլը նշանակվել է SETI ինստիտուտի Կարլ Սագանի անվան կենտրոնի ղեկավար։
Վաղ կյանք և կարիերա
խմբագրելԿաբրոլը ծնվել է Փարիզի մոտակայքում՝ Ֆրանսիայում։ Ուսանել է Նանտերի համալսարանում և Սորբոնում (մագիստրոսի աստիճան; դոկտորական աստիճան,1991 թ.): 1986 թվականին նա դարձել է Մարսի վրա Գուսևի խառնարանը առաջինը մանրակրկիտ ուսումնասիրած մարդը։ ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի անդամ Վալերի Բարսուկովը բարձր է գնահատել նրա այս հետազոտությունները և հրավիրել Մոսկվա՝ դասախոսություն կարդալու[3]։
1985-1994 թվականների ընթացքում Կաբրոլը իր ամուսնու՝ Էդմոն Գրինի հետ մոլորակային երկրաբանության հետազոտություններ է անցկացրել Փարիզի Սորբոնի համալսարանում և Փարիզ-Մեդոն աստղադիտարանում։ Երբ 1994 թվականին նրանց լաբորատորիան փակվել է, NASA-ի գիտնական Քրիստոֆեր ՄքՔեյը Կաբրոլին տեղափոխել է NASA՝ որպես ասպիրանտ հետազոտող[4]։ Նա և իր ամուսինը եկել են ԱՄՆ և դարձել ԱՄՆ քաղաքացիներ[5]։ Կաբրոլը եղել է NASA-ի Spirit մարսագնացի Գուսևի խառնարանի համար վայրէջքի վայրի ընտրության խոսնակը[3]։ 1998 թվականին նա դարձել է NASA-ի SETI ինստիտուտում պայմանագրային աշխատող, շարունակել է Մարսի հետազոտությունները և 2015 թվականի օգոստոսի 7-ին նշանակվել է Կարլ Սագանի կենտրոնի տնօրեն[6]։
Լճի ուսումնասիրություն
խմբագրելԿաբրոլը եղել է NASA-ի Nomad մարսագնացի դաշտային փորձարկման (1997) և NASA-ի ASTEP-ի կողմից ֆինանսավորվող գիտական և տեխնոլոգիական նախագծերի,այդ թվում՝ «Կյանքը Ատակամայում» (2003–2006) և «Երկրային կյանքը Ատակամայում» (2011–2015) նախագծերի գլխավոր գիտնական։ Նա NASA-ի ASTEP Planetary Lake Lander նախագծի (2011–2015) գլխավոր գիտնականն է, որը ուսումնասիրել է սառույցի հալման ազդեցությունը մոլորակային լճերի վրա՝ օգտագործելով տիտանի հետազոտության համար մշակված տեխնոլոգիան։
2015 թվականի հունվարից նա SETI ինստիտուտի NASA-ի Աստղակենսաբանության ինստիտուտի (NAI) թիմի գլխավոր գիտնականն է, ուսումնասիրում է շրջակա միջավայրի փոփոխությունների ազդեցությունը Մարսում կենսաբանական բրածոների հնարավոր առկայության վրա։ Նա ուսումնասիրում է բարձրադիր լճերը Անդերում, որտեղ շրջակա միջավայրի պայմանները նման են վաղ շրջանի Մարսին։ Իր թիմի հետ միասին նա ուսումնասիրություններ կատարելու համար բազմիցս բարձրացել է 19,731 ֆուտ (6,014 մ) բարձրության վրա գտնվող Լիկանկաբուր հրաբուխը և սուզվել խառնարանային լճում[7]։ Նրա լճային հետազոտական գործունեությունները՝ ծայրահեղ միջավայրերում գոյատևող մանրէների (էքստրեմոֆիլներ) հայտնաբերումը, նրան ոչ պաշտոնապես դարձրել են ռեկորդակիր՝ որպես ամենաբարձր բարձրության վրա սուզված և սկուբա դայվինգ կատարած կին[3]։ Կաբրոլը հայտնաբերել է բրածոյացված միկրոբային մատերի՝ ստրոմատոլիտների նոր տեսակներ։ Նա միկրոօրգանիզմներ է հավաքել լճից։ Կաբրոլը հիշում է նման խստաշունչ պայմաններում միկրոօրգանիզմների բազմազանություն գտնելու պահին իր զարմանքը[3]։
Այլ աշխատանք և անդամակցություններ
խմբագրելԿաբրոլը NASA-ի Մարսի Հետազոտական Ռովերի առաքելության անդամ է[5]։ Նա նաև WINGS WorldQuest-ի Քերիի կրթաթոշակակիր և Օդի և Տիեզերքի WINGS WorldQuest-ի «Բացահայտման Կինը» մրցանակակիր է։
TED2015 համաժողովում ելույթ է ունեցել Մարսի վրա մանրէների որոնման թեմայով[8]։
Գրքեր և հոդվածներ
խմբագրելԿաբրոլը հեղինակել է ավելի քան 400 փորձագիտական հոդվածներ և գիտաժողովների թեզեր, ինչպես նաև մի քանի գրքեր և ստացել է հետազոտական մրցանակներ։ Նա ամուսնացած է հիդրոերկրաբանական ինժեներ Էդմոն Գրինի հետ[3]։ Նրանք միասին հեղինակել են գրքեր և հոդվածներ, ներառյալ «Կյանքի որոնումը տիեզերքում» (2000), «Լճեր Մարսի վրա» (2010) և «Բնակելիությունից մինչև Կյանքը Մարսի վրա»[9][10]։ Միայն 2008 թվականին Կաբրոլը գրել է 17 հոդված[3]։
Ազդեցություն
խմբագրելՆա հիշատակվել է այնպիսի գրքերում, ինչպիսիք են Քեն Կրոսվելի «Հոյակապ Մարսը» (2003)[11] և Տեցույա Տոկանոյի «Ջուրը Մարսի վրա և կյանքը» (2004)[12]։ Նա Նյու Յորք Թայմս Կիրակնօրյա ամսագրի (2018թ. մարտի 22) շապիկին է եղել, «Իր ուղեծրում. Նատալի Կաբրոլը հետազոտում է Երկիրը Մարսի վրա կյանքի գաղտնիքները փնտրելու համար» ներկայացնում է Կաբրոլի հետախուզումներ Անդերում[13]։ Այն ներառված է նաև Հելեն Մակդոնալդի էսսեների ժողովածուում[14]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 NooSFere (ֆր.) — 1999.
- ↑ «Nathalie Cabrol - Planetary Geologist, Nasa Mars».
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Nathalie Cabrol: Life at the Margins». University of California Santa Cruz. 2011 թ․ մայիսի 17. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
- ↑ Richards, Diane (2003 թ․ հունիսի 5). «How the Mars Rover Landing Sites Were Chosen». Seti. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
- ↑ 5,0 5,1 Wolfe, Alexandra. «Nathalie Cabrol Looks for Life on Mars». The Wall Street Journal. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ Huynh, Miki (2015 թ․ օգոստոսի 21). «Nathalie Cabrol to Lead Carl Sagan Center at SETI Institute». Astrobiology Life in the Universe. NASA. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ Kallen, Stuart A. (2011). The Search for Extraterrestrial Life. Capstone. էջ 61. ISBN 978-1-60152-382-2.
- ↑ «Nathalie Cabrol: How Mars might hold the secret to the origin of life». TED. 2015 թ․ ապրիլի 17. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 14-ին.
- ↑ «Lakes on Mars, 1st Edition». Elsevier. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
- ↑ Cabrol, Nathalie (2018). From Habitability to Life on Mars (1st ed.). Elsevier. ISBN 9780128099353.
- ↑ Croswell, Ken (2003 թ․ հոկտեմբերի 21). Magnificent Mars. Simon and Schuster. էջ 132. ISBN 978-0-7432-2601-1.
- ↑ Tokano, Tetsuya (2004 թ․ սեպտեմբերի 14). Water on Mars and Life. Springer Science & Business Media. էջ 235. ISBN 978-3-540-20624-8.
- ↑ Macdonald, Helen (2018 թ․ մարտի 22). «Nathalie Cabrol Searches the Earth for the Secrets of Life on Mars». The New York Times.
- ↑ Macdonald, Helen (2020 թ․ օգոստոսի 25). Vesper Flights. Grove Atlantic. էջ 272. ISBN 978-0-8021-4669-4.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Նատալի Կաբրոլ կատեգորիայում։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նատալի Կաբրոլ» հոդվածին։ |