Յուրիս Ուպատնիեկս

Յուրիս Ուպատնիեկս; լատիշ․՝ Juris Upatnieks
Ծնվել է	մայիսի 7, 1936 (87 տարեկան); Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Լատվիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, գյուտարար և holographer
Հաստատություն(ներ)	Միչիգանի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լատվիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Միչիգանի համալսարան (1965) և University of Akron? (1960)
Պարգևներ	Լատվիայի գիտությունների ակադեմիայի մեծ մեդալ Հոլիի մեդալ Վուդի մրցանակ Emmett N. Leith Medal? և Օպտիկայի ակադեմիայի անդամ

Յուրիս Ուպատնիեկս (մայիսի 7, 1936(1936-05-07), Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն), լատվիացի-ամերիկացի ֆիզիկոս և գյուտարար, հոլոգրաֆիայի ոլորտի ռահվիրա։

Ուպատնիեկսը փախել է Լատվիայի սովետական օկուպացումից իր ծնողների հետ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո՝ ապաստան ստանալով Գերմանիայում։ 1951 թվականին ընտանիքը գաղթել է Միացյալ Նահանգներ։ Նա Ակրոնում, Օհայո, ընդունվել է ավագ դպրոց և էլեկտրական ճարտարագիտություն է ուսանել Ակրոնի համալսարանում, որտեղ 1960 թվականին ստացել է բակալավրի աստիճան։ Այնուհետև նա սովորել է Միչիգանի համալսարանի Գիտության և տեխնիկայի ինստիտուտում, որտեղ նա ստացել է էլեկտրական ճարտարագիտության մագիստրոսի կոչում 1965 թվականին։ 1973-1993 թվականներին աշխատել է Միչիգանի շրջակա միջավայրի գիտահետազոտական ինստիտուտում և աշխատել է Միչիգանի համալսարանի Ան-Արբորի էլեկտրական և համակարգչային ճարտարագիտության բաժնում որպես պրոֆեսորի օգնական։ Այնտեղ դասավանդել է օպտիկայի լաբորատոր դասընթաց մինչև 1996 թվականը։ 1993-2001 թվականներին Ան Արբորում կիրառական օպտիկայի բնագավառում խորհրդատու էր։ 1996-2001 թվականներին գիտաշխատող էր Միչիգանի համալսարանի մեխանիկական ճարտարագիտության և կիրառական մեխանիկայի ֆակուլտետում։

1964 թվականին նա Էմմեթ Լեյթի հետ ցուցադրեց Միացյալ Նահանգներում առաջին եռաչափ հոլոգրամները և Լեյթի հետ 1962-1964 թվականներին հրատարակել են մի շարք տեխնիկական փաստաթղթեր։

2009 թվականի դրությամբ Ուպատնիեկսն ունի 19 արտոնագիր։ Նրանց թվում է զենքի հոլոգրաֆիկ նշանառությունը^[3]։

1975 թվականին ստացել է Ամերիկայի օպտիկական ընկերության R.W. Wood մրցանակը, իսկ 1976 թվականին՝ Ամերիկայի մեխանիկական ինժեներների ընկերության Հոլի մեդալը։ 1976 թվականին «Տարվա գյուտարար» է ճանաչվել գյուտերի և նորարարությունների զարգացման ամերիկյան ասոցիացիայի կողմից։ Նա Օպտիկական ընկերության և Օպտիկական ճարտարագիտության միջազգային ընկերության անդամ է, ինչպես նաև Լատվիայի Գիտությունների ակադեմիայի անդամ, որի Մեծ մեդալը նա ստացել է 1999 թվականին։

Արտոնագրեր խմբագրել

Ուպատնիեկսը հոլոգրաֆիայի և կապակցված ճառագայթման ոլորտներում ԱՄՆ-ի քսան արտոնագրերի հեղինակ կամ համահեղինակ է։

Արտոնագրի համար	Առարկան	Շնորհման տարին
ԱՄՆ արտոնագիր 3506327	Ալիքային մակերևույթի վերակառուցում ճառագայթի կապակցված հղման օգտագործմամբ	1970
ԱՄՆ արտոնագիր 3532407	Հոլոգրաֆիայում տարածական հաճախականության նվազեցում	1970
ԱՄՆ արտոնագիր 3539241	Թափանցիկ օբյեկտների պատկերման մեթոդը կապակցված լույսով	1970
ԱՄՆ արտոնագիր 3545835	Երկճառագայթային հոլոգրաֆիա՝ կապակցված պահանջների նվազեցված աղբյուրով	1970
ԱՄՆ արտոնագիր 3548643	Հոլոգրաֆիկ վիբրացիայի վերլուծության մեթոդ և սարքավորում	1970
ԱՄՆ արտոնագիր 3580655	Ալիքային մակերևույթի վերակառուցում	1971
ԱՄՆ արտոնագիր 3637313	Թափանցիկ օբյեկտների պատկերման մեթոդը կապակցված լույսով	1972
ԱՄՆ արտոնագիր 3677617	Հոլոգրաֆիկ տվյալների խմբագրման տեխնիկան, վերակառուցման ընթացքում լրացուցիչ ծավալային կառուցվածքի օգտագործմամբ	1972
ԱՄՆ արտոնագիր 3748048	Հատուկ մակերևույթի փոփոխությունների հայտնաբերման մեթոդ	1973
ԱՄՆ արտոնագիր 3838903	Ալիքային մակերևույթի վերակառուցում	1974
ԱՄՆ արտոնագիր 3894787	Հոլոգրամներ	1975
ԱՄՆ արտոնագիր 4012150	Հոլոգրաֆիկ լուսային գծի տեսադաշտ	1977
ԱՄՆ արտոնագիր 4057317	Հոլոգրամի պրոյեկտոր	1977
ԱՄՆ արտոնագիր 4223975	Մեծացված հոլոգրաֆիկ պատկերների շեղման ուղղում	1980
ԱՄՆ արտոնագիր 4277137	Կապակցված օպտիկական ուղղիչ	1981
ԱՄՆ արտոնագիր 4643515	Եզրագծային հոլոգրամների ձայնագրման և ցուցադրման մեթոդ և սարքավորում	1987
ԱՄՆ արտոնագիր 4711512	Կոմպակտ բարձրախոսի պատկերում	1987
ԱՄՆ արտոնագիր 5151800	Կոմպակտ հոլոգրամի ցուցադրում և կոմպակտ հոլոգրամի պատրաստման մեթոդներ	1992
ԱՄՆ արտոնագիր 5483362	Կոմպակտ հոլոգրաֆիկ տեսք	1996
ԱՄՆ արտոնագիր 6674521	Հարթ մասերի համեմատական անկյունային հարթության արագ չափման համակարգ և օպտիկական մեթոդ	2004

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 https://www.optica.org/history/biographies/bios/juris_upatnieks/
↑ https://www.asme.org/about-asme/honors-awards/achievement-awards/holley-medal
↑ US patent|5483362 — Compact holographic sight (Issued Jan. 9, 1996)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[_c2f7b13d6cf271a1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 https://www.optica.org/history/biographies/bios/juris_upatnieks/

[_0c89cc7c4b9d6483-2] ttps://www.asme.org/about-asme/honors-awards/achievement-awards/holley-medal

[3] US patent|5483362 — Compact holographic sight (Issued Jan. 9, 1996)

[1]

[2]

[3]

Յուրիս Ուպատնիեկս լատիշ․՝ Juris Upatnieks
Ծնվել է	մայիսի 7, 1936(1936-05-07) (87 տարեկան) Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Լատվիա
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս, գյուտարար և holographer
Հաստատություն(ներ)	Միչիգանի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լատվիայի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Միչիգանի համալսարան (1965)^[1] և University of Akron? (1960)^[1]
Պարգևներ	Լատվիայի գիտությունների ակադեմիայի մեծ մեդալ Հոլիի մեդալ ^[2] Վուդի մրցանակ ^[1] Emmett N. Leith Medal? ^[1] և Օպտիկայի ակադեմիայի անդամ ^[1]