Յուոզաս Ապուտիս

Յուոզաս Ապուտիս (լիտ.՝ Juozas Aputis, հունիսի 8, 1936(1936-06-08), Բալչյայ, Kaunas County, Լիտվա - փետրվարի 28, 2010(2010-02-28), Վիլնյուս, Լիտվա), լիտվացի արձակագիր, թարգմանիչ, գրական քննադատ։

Յուոզաս Ապուտիս լիտ.՝ Juozas Aputis
Ծնվել է	հունիսի 8, 1936(1936-06-08)
Ծննդավայր	Բալչյայ, Kaunas County, Լիտվա
Վախճանվել է	փետրվարի 28, 2010(2010-02-28) (73 տարեկան)
Վախճանի վայր	Վիլնյուս, Լիտվա
Գերեզման	Անտակալնիսի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	թարգմանիչ և գրող
Քաղաքացիություն	Լիտվա
Կրթություն	Վիլնյուսի համալսարան
Ժանրեր	պատմվածք
Պարգևներ	Լիտվայի ազգային մրցանակ
Յուոզաս Ապուտիս Վիքիդարանում

Կենսագրություն

Ծնվել է Ռասյանյան շրջանի գյուղերից մեկում։ 1960 թվականին ավարտել է բանասիրական ֆակուլտետը։ 1959-1969 թվականներին աշխատել է Լիտվայի գրողների միություն ամենշաբաթյա լրագրում։ 1960 թվականից 1977 թվականներին աշխատել է «Գիրյոս» „Girios“ լրագրում։

1980 թվականից 2001 թվականները աշխատել է «Պյարգալ» („Pergalė“; «հաղթանակ») գրական-գեղարվեստական ամսաթերթում, որը 1991 թվականից կրում է ներկայիս անվանումը՝ «Մյատայ» („Metai“)։ Եղել է «Պյարգալա» խմբագրման կոլեգիայի անդամ, ինչպես նաև 1991 թվականից սկսած «Մյատայում»։

Լիտվայի գրողների միության անդամ է դարձել 1990 թվականին, իսկ 1998 թվականից գրականության և արվեստի ասպարեզի կոմիտետի անդամ։

1986 թվականից Ապուտիսը պարգևատրվել է Լիտովյան Հանրապետության պարգևով իր «Կաքավը ջարդված կեչու վրա» („Gegužė ant nulūžusio beržo“; 1986) ստեղծագործության։ 2005 թվականին նրա «Ջիպերը մեծ ճանապարհի վրա» („Vieškelyje džipai“ /2005/) ստեղծագործությունը ստացել է արվեստի և մշակույթի Լատվիական Հանրապետության կոչում։ Ապրել է Վիլնյուսում։

Գործունեությունը

Գրականության ոլորտ իր մուտքը սկսել է «Ծաղկում է մեղուների հացը» „Žydi bičių duona“ ստեղծագործությունով։ Ավելի ուշ տպագրել է մի շարք նովելներ, վիպակներ, պատմվածքների ժողովածուներ, վեպեր։ Ապուտիսի անվան հետ է կապվում լիտովյան գրականության 1960-ական թվականների թարմացումը։ «Մրձնաբունը Պրուսիայում» ստեղծագործության մեջ „Skruzdėlynas Prūsijoje“ անցում է կատարում այլաբանություններին, սիմվոլիկությանը, դժվար փոխաբերությանը։

Ռուսերեն լեզվով տպվել են Ապուտիսի, Վիրգիլիուս Չյապայտիսի, Նատալիա Վոռոբյովաի պատմվածքների թարգմանությունները, լույս են ընծայվել «Ծաղկում է մեղրը» (Մոսկվա, 1980), «Կամուրջ Ժալպեի միջով» (Մոսկվա, 1989) պատմվածքների և նովելների հավաքածուները։ Առանձին նովելները թարգմանվել են անգլերեն, իտալերեն և այլ լեզուներով։ Հրատարակվել է Ապուտիսի նովելների ժողովածուն լատիշերեն լեզվով („Pamalē skrien meža cūkas“, Ռիգա, 1974):

Թարգմանել է Ա. Պ. Չեխովի, Դմիտրիյ Գրիգորովիչի, Անդրեյ Պլատոնովայի, Վասիլիյ Շոիկշինի, Յուրիյ Տրիֆոնովայի և այլ ռուս գրողների, ինչպես նաև Վասիլ Բիկովի և հայ գրող Վահան Թոթովենցի արձակները։ Նա քննադատական հոդվածների և գրախոսությունների հեղինակ է։

Հայերեն հրապարակումները

Մամուլ

• Ձկները հիշողություն չունեն։ «Գարուն», 1973, թիվ 2, էջ 90։
• Երջանիկը ես եմ։ «Գարուն», 2000, թիվ 9, էջ 61։

Պարգևներ

• Յուլիյա Ժյամայտեի անվան գրականական պարգև «Բացատը, որտեղ ջուրը կենդանի է» ստեղծագործության համար („Erčia, kur gaivus vanduo“) (1971)
• Յուոզաս Պյաուկշտալիսի անվան պարգև «Ավազի մեջ չի կարելի կանգնել» („Smėlynuose negalima sustoti“) (1996) գրքի համար
• Ա.Վայչուլայտիսի անվան գրականական պարգև (1997)
• Լիտվական հանրապետության կառավարության պարգև արվեստի բնագավառում (1998)
• Յ. Կունչինասի անվան «Զենջեֆիլե գիշերներ» պարգևը (2004)
• Արվեստի և կուլտուրայի բնագավառի ազգային պարգև (2005)
• Պյատրաս Ցվիրկիի անվան գրական պարգև «Ջիպերը մեծ ճանապարհին» նովելի համար („Vieškelyje džipai“) (2005)

Հատարակություններ

• Žydi bičių duona: apsakymai. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1963.
• Rugsėjo paukščiai: novelės. Vilnius: Vaga, 1967.
• Sugrįžimas vakarėjančiais laukais: novelės. Vilnius: Vaga, 1977.
• Tiltas per Žalpę: apysakos. Vilnius: Vaga, 1980.
• Keleivio novelės: novelės. Vilnius: Vaga, 1985.
• Gegužė ant nulūžusio beržo: novelių rinkinys. Vilnius: Vaga, 1986.
• Skruzdėlynas Prūsijoje: apysaka. Vilnius: Vaga, 1989. 230 էջ
• Dvi apysakos: apysakos. Vilnius: Baltos lankos, 1996.
• Smėlynuose negalima sustoti: romanas. Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 1996.
• Novelės: apsakymai. Vilnius: Žaltvykslė, 2004.
• Maži atsakymai į didelius klausimus: pokalbiai, esė. Vilnius: Alma littera, 2006.
• Vieškelyje džipai: apysakos. Vilnius: Lietuvos rašytojų sąjungos leidykla, 2005. 512 էջ
• Цветет пчелиный хлеб: Рассказы. Пер. с литов. В. Чепайтиса. Москва: Советский писатель, 1980. 271 с.
• Мост через Жальпе: Новеллы и повести. Пер. с литов. В. Чепайтиса. Москва: Советский писатель, 1989. 437 с.
• V. Totovencas. Prie senojo Romos vieškelio; Ovnatanas; Jeremijos sūnūs: apysaka. Vilnius: Vaga, 1972.
• J. Korinecas. Labų dienų nuo Vernerio: romanas. Vilnius: Vaga, 1975.
• D. Grigorovičius. Kaimas: apysakų rinkinys. Vilnius: Vaga, 1977.
• C. Kosmačas. Pavasario diena; Baladė apie trimitą ir debesį: romanai. Vilnius: Vaga, 1980.
• J. Trifonovas. Senis: romanas. Vilnius: Vaga, 1984.
• V. Šukšinas. Atėjau jums duoti laisvę: istorinis romanas. Vilnius: Mintis, 1985.

Արտաքին հղումներ

• Юозас Апутис Արխիվացված 2007-10-09 Wayback Machine
• Апутис Юозас(չաշխատող հղում)

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուոզաս Ապուտիս» հոդվածին։