Մաստարայի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Արագածոտնի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Արագածոտնի մարզի Մաստարա գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ. հաստատվել է ՀՀ կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 53 հուշարձան (20 միավոր)։
| հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակելի տուն | 1898 թ. | գ. մ. | — | Տ | Զաքարի | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Բնակելի տուն | 1900 թ. | գ. մ. | — | Տ | Հարություն Հարությունյանի | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գերեզմանոց | 5-20 դդ. | հվ-աե մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ «Գմբեթ» | 12-13 դդ. | — | Տ | ամ եզրին, պահպանվել է միայն հվ պատը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | ամ մասում, վերին և ստորին մասերը չեն պահպանվել | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13 դ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | հս եզրին, ընկած գետնին, աջակողմյան մասը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Նավասարդի | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-ամ եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հս եզրին, ընկած գետնին, ստորին մասը չի պահպանվել, եղծված արձանագրությամբ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 15-16 դդ. | — | Հ | հվ-ամ մասում, կիսով խրված գետնի մեջ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Բեկլարին | 16 դ. | — | Հ | հս-ամ մասում, ցածր պատվանդանին, կազմող՝ Բաղիշ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 16 դ. | — | Հ | կնտ մասում, ընկած գետնին, արձանագիր, պատվիրատու՝ Նոկզար | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Մկրտչի | 16 դ. | — | Հ | ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից ձախակողմյանն է | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Գրիգորիսի | 16 դ. | — | Հ | ընդհանուր պատվանդանին կանգնեցված զույգ խաչքարերից աջակողմյանն է, կազմող՝ Հերապետ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Խաչատուրին | 16 դ. | — | Հ | գերեզմանոցի ցանկապատի մոտ, ընկած գետնին, հողմնահարված, մամռապատ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Մուզապարին | 16 դ. | — | Հ | հս-ամ մասում, պատվանդանին, կազմող՝ Հերապետ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Գրիգորի | 1506 թ. | — | Հ | կանգնեցված պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Ամիրխանի | 1574 թ. | — | Հ | ամ եզրին, պատվանդանին, կազմող՝ Բաղիշ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Ասատուրի | 1574 թ. | — | Հ | հվ-ամ եզրին, պատվանդանին, Նավասարդի Խաչքարի կողքին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Բարսեղի | 1579 թ. | — | Հ | ամ մասում, պատվանդանին, կազմող՝ Հերապետ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Առաքելի | 1591 թ. | — | Հ | հվ եզրին, երկատված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար Յակոբի | 1594 թ. | — | Հ | ամ եզրին, պատվանդանին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 1608 թ. | — | Հ | հս եզրին, պահպանվել է վերին մասը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Տապանաքար | 16 դ. | — | Տ | հս մասում, խոյակերպ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 12-14 դդ. | հվ մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գյուղատեղի «Հին Մաստարա» | 13-16 դդ. | 0,5 կմ հվ-աե | — | Տ | Թալին տանող ճանապարհից ձախ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Գյուղատեղի «Շենիկ» | 4-20 դդ. | 6 կմ հս | 40°27′55″ հս․. լ. 43°55′49″ ավ. ե.HGЯO | Հ | Զովասար տանող ճանապարհի աջ կողմում |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ | 5 դ. | 40°27′57″ հս․. լ. 43°55′55″ ավ. ե.HGЯO | Հ | գյուղատեղիի աե եզրին |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 4-20 դդ. | — | Հ | եկեղեցու շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 10 դ. | — | Հ | եկեղեցու ներսում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | — | Հ | կանգնեցված գետնին, վերին անկյունները` կոտրված |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին (Սբ. Սարգիս) | 6 դ. | 40°27′57″ հս․. լ. 43°55′48″ ավ. ե.HGЯO | Հ | գյուղատեղիի կնտ-ում, վրկնգ.՝ 1903 թ. | _Church3.jpg) Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Կոթող | 4-5 դդ. | — | Հ | հս մասում, վերին և ստորին մասերը` կոտրված | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1,5 կմ հս-աե | — | Հ | Մաստարա-Գառնահովիտ ճանապարհից աջ, նաև գյուղի մեջ՝ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու շրջակայքում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի Սբ. Հովհաննես | 6-րդ դ. | գ. մ. | 40°27′06″ հս․. լ. 43°53′03″ ավ. ե.HGЯO | Հ |  Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 9-10 դդ. | — | Հ | եկեղեցու մոտ, դրված քարաբեկորին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13-14 դդ. | գ. մ. | — | Հ | Սպարտակ Հակոբյանի տնամերձում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար Աստվածածին Սբ. Նշան | 1210 թ. | աե մասում | 40°26′57″ հս․. լ. 43°53′33″ ավ. ե.HGЯO | Հ | բարձրադիր բլրի վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին | 1970 թ. | գ. մ. | — | Տ | .jpg) Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ | 17-18 դդ. | 0,5 կմ աե | — | Տ | «Պոչիկձոր» կոչվող վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ | 17-18 դդ. | հս-աե մասում | — | Տ | պահպանվել են պատերը մոտ 2 մ բարձրությամբ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Սբ. Ամենափրկիչ (Մեռել Հարույց) | 16-17 դդ. | գ. մ. | — | Տ | Ազատ Հակոբյանի տնամերձում, վրկնգ.՝ 1975 թ. |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Սբ. Գրիգոր | 17 դ. | գ. մ. | — | Տ | Հենրիկ Սարգսյանի տնամերձում, վրկնգ.՝ 1977 թ. | .JPG) Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Թուխ Մանուկ | 13 դ. | գ. մ. | — | Տ | Գրիշա Թադևոսյանի տնամերձում, վրկնգ.՝ 1901 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Կոթող | 5-6 դդ. | — | Հ | մատուռի որմնասյան շարվածքում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Կոթող | 5-6 դդ. | — | Հ | մատուռի խորանի շարվածքում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 16-17 դդ. | — | Տ | մատուռի շուրջը | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Մատուռ Սբ. Հակոբ | 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | վրկնգ.՝ 1972 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Սբ. Հովհաննես | 19 դ. | գ. մ. | — | Տ | վրկնգ.՝ 1966 թ. | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Սբ. Մինաս | 19 դ. | հվ-աե մասում | — | Տ | վրկնգ.՝ 1975 թ. | .JPG) Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս Նախավկա | 17 դ. | 0,5 կմ հս-ամ | 40°27′13″ հս․. լ. 43°52′51″ ավ. ե.HGЯO | Տ | վրնրգ.՝ 1875 թ., Բաբլո Աստվածատուրի կողմից |  Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 12-13 դդ. | — | Հ | ագուցված ամ պատին, արձանագիր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Պարիսպ | 17 դ. | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
|