Վիքիպեդիա

Մասնակից:Tynagrigoryan/Ավազարկղ

Կաղապար:Short description

«Trolling» էջը վերահղված է այստեղ։ the method of fishing այցելիր Trolling (fishing) էջը։ other uses, տես Troll (disambiguation)։

Կաղապար:Pp Կաղապար:Pp Կաղապար:Use dmy dates

A revision of a Wikipedia article shows a troll vandalizing an article on Wikipedia by replacing content with an insult.

Սլենգում/ Խոսակցական լեզվում տրոլը վերագրում են այն մարդուն, որը հարապարակում է միտումնավոր վիրավորական կամ սադրիչ, ոչ անկեղծ, շեղող,[1] կողմնակի կամ թեմայից դուրս հաղորդագրություններ առցանց (օրինակ՝ սոցիալական ցանցերում, լրատվական խմբում, ֆորումում, զրուցարանում, առցանց տեսախաղում) կամ իրական կյանքում՝ ուրիշներին դրդելու հուզական արձագանքներ դրսևորելու մտադրության,[2] կամ շահարկելու ուրիշների ընկալումը, այդպիսով հանդես գալով որպես կռվարար կամ սադրիչ։ Տրոլների նմանատիպ վարքագիծը սովորաբար զվարճանքի կամ որոշակի արդյունքի հասնելու համար է, ինչպիսին է հակառակորդի առցանց գործունեությունը խաթարելը կամ այլ մարդկանց դիտավորյալ շփոթություն կամ վնաս պատճառելը[3]

Այս համատեքստում «տրոլ»-ի և՛ գոյական, և՛ բայական ձևերը հաճախ ասոցացվում են համացանցային խոսույթի հետ: Վերջին տարիներին ԶԼՄ-ների ուշադրության արդյունքում տրոլինգը հավասարեցվել է առցանց ոտնձգություններին: Courier-Mail-ը և The Today Show-ն օգտագործում են «տրոլ» բառը որպես՝ «մարդ, որը խեղաթյուրում է ինտերնետային հարգանքի տուրքի կայքերը՝ նպատակ ունենալով վիշտ պատճառել ընտանիքներին»:[4][5]Բացի այդ, տրոլինգի դրսևորումները ներառվել են հայտնի գեղարվեստական ստեղծագործություններում, ինչպիսին է HBO The Newsroom հեռուստատեսային ծրագիրը, որտեղ գլխավոր հերոսը առցանց հանդիպում է հալածող մարդկանց և փորձում է ներթափանցել նրանց շրջանակներ՝ հրապարակելով բացասական սեռական մեկնաբանություններ[6]

Օգտագործումը խմբագրել

Տրոլ տերմինի կիրառումը սուբյեկտիվ է։ Որոշ ընթերցողներ կարող են գրառումը բնութագրել որպես տրոլինգ, մինչդեռ մյուսները, թեևր վիճահարույց, նույն գրառումը դիտարկում են որպես քննարկման իրական ներդրում։[7] Թրոլինգի ավելի ուժեղ դրսևորումներն են բացահայտ ոտնձգությունները կամ թեմայից դուրս կատակները։[8] Այնուամենայնիվ, ինտերնետային տրոլ տերմինը կիրառվել է նաև տեղեկատվական պատերազմի, ատելության խոսքի և նույնիսկ քաղաքական ակտիվության ժամանակ։[9]

«Trollface»-ը պատկեր է, որը երբեմն օգտագործվում է համացանցային մշակույթում տրոլինգը ցույց տալու համար:[10][11][12]

Երբեմն այս բառը սխալմամբ օգտագործվում են՝ նկարագրելու մարդու, որն ունի հակասական, տարբերվող կարծիք։[13] Բառի նման կիրառումը մեծապես հակասում է տրոլի հիմնական իմաստին։  Թեև հոգեբանները պարզել են, որ հոգեախտաբանական սադիզմը, մութ եռյակը և անհատականության մութ եռյակային գծերը տարածված են համացանցային տրոլների մոտ,[14][15][16][17][18] որոշ հետազոտողներ պնդում են, որ տրոլներն իրականում չեն հավատում իրենց հակասական տեսակետներին։ Ֆարհադ Մանջուն քննադատում է այս տեսակետը՝ նշելով, որ եթե մարդն իսկապես տրոլինգ է անում, նա առավել խելացի է, քան  քննադատները կարող են պատկերացնել։[13]

Պատասխաններ խմբագրել

 
 Այս հոդվածը կամ բաժինը կարող է չհամապատասխանել հանրագիտական ոճի վերաբերյալ Վիքիպեդիայի չափանիշներին: (section)
Ներկայացված մտահոգությունների համար այցելեք քննարկման էջը:
Տե՛ս Վիքիպեդիայի ոճական ուղեցույցը հոդվածը բարելավելու ցուցումների համար:(February 2024)
 
The advice to ignore rather than engage with a troll is sometimes phrased as "Please don't feed the trolls".

Ամենատարածված խորհուրդը՝ եթե գործ ունեք մեկի հետ, ով հաճույք է ստանում ուրիշներին սադրելուց, անտեսեք նրանց և զրկեք ձեր արձագանքը տեսնելու հաճույքից: Սա սովորաբար ձևակերպվում է որպես «մի կերակրիր տրոլներին», սակայն ոմանք կարծում են, որ սա վատ կամ ոչ արդյունավետ խորհուրդ է տրոլների հետ գործ ունենալիս։[19]

Ծագումը և ստուգաբանությունը խմբագրել

Մրցակցող տեսություններ կան այն մասին, թե որտեղ և երբ է «տրոլը» առաջին անգամ օգտագործվել ինտերնետ խոսույթում՝ հղում կատարելով BBS-ում և Usenet-ում 1980-ականների սկզբին կամ դրանից առաջ կիրառությանը։[20]

Անգլերեն «տրոլ» գոյականը տգեղ գաճաճ կամ հսկա ստանդարտ իմաստներով թվագրվում է 1610 թվականին և ծագում է հին սկանդինավյան «տրոլ» բառից, որը նշանակում է հսկա կամ դև։[21] Բառը հիշեցնում է սկանդինավյան բանահյուսության և մանկական հեքիաթների տրոլներին. հակասոցիալական, կռվարար և դանդաղաշարժ արարածներ, որոնք դժվարացնում են ճանապարհորդների կյանքը։[22][23] Տրոլները դարեր շարունակ գոյություն են ունեցել բանահյուսության և ֆանտաստիկ գրականության մեջ, իսկ առցանց տրոլինգը գոյություն ունի ինտերնետի հայտնաբերումից ի վեր։[24]

Ժամանակակից Անգլերենի կիրառման մեջ «տրոլինգը» կարող է նկարագրել շարժվող նավակից խայծը կուլ տված կարթը դանդաղ քարշ տալու ձկնորսական տեխնիկան,[25] մինչդեռ  trawling տրոլինգը նկարագրում է ձկնորսական ցանցը քարշ տալու ընդհանուր առևտրային գործողությունը։ «Տրոլինգ» բառի վաղ ոչ ինտերնետային խոսակցական կիրառումը կարելի է գտնել բանակում. 1972 թվականին «Տրոլինգը MiG-երի համար» տերմինը փաստագրվեց Վիետնամում ԱՄՆ նավատորմի օդաչուների կողմից: Այն վերաբերում էր՝ «խաբեբաներ՝ կրակը հեռացնելու առաքելությամբ» կիրառությանը։[26] Տերմինի ժամանակակից կիրառումը հայտնվել է համացանցում 1980-ականների վերջին,[27][28] սակայն ըստ Օքսֆորդի անգլերեն բառարանի այն ամրագրվել է 1992 թվականին։[29][30][31]

Օքսֆորդի անգլերեն բառարանում[30] բերված մեջբերումները հղվում են1990-ականների սկզբին Usenet-ի կիրառությանը, ինչպես «տրոլինգ նորեկների համար» արտահայտության մեջ, որը օգտագործվում է alt.folklore.urban (AFU)-ում։[32][33] Սովորաբար, նկատի է առնվում հին օգտատերերի շրջանում արվող կատակը՝ հրահրելով հարցեր կամ թեմաներ, որոնք այնքան ծեծված էին, որ միայն նորեկը դրանցլրջորեն կպատասխաներ: Օրինակ, խմբի հին օգտատերը կարող է գրառում անել տարածված թյուր կարծիքի մասին, որ «ապակին հոսում է ժամանակի ընթացքում»: Փորձառու ընթերցողները կճանաչեն հրապարակողի անունը, ևկիմանան, որ թեման բազմիցս քննարկվել է, բայց խմբի նոր բաժանորդները չեն գիտակցի և այդպիսով կարձագանքեն: Այս տեսակի տրոլները ծառայում էին որպես պրակտիկա՝ բացահայտելու խմբի ներքին մասնակիցներին: Տրոլինգի այս սահմանումը, որը զգալիորեն ավելի նեղ է, քան տերմինի ժամանակակից ըմբռնումը, համարվում էր դրական ներդրում։[32][34] AFU-ի ամենահայտնի տրոլերներից մեկը՝ Դեյվիդ Միկելսոնը,[32] շարունակեց ստեղծել Snopes.com քաղաքային բանահյուսության կայքը:

1990-ականների վերջին alt.folklore.urban-ն կայքը ուներ այնքան շատ այցելություն և մասնակցություն, որ նման տրոլինգը մերժվեց: Մյուսներն ընդլայնեցին տերմինը՝ ներառելով լրջորեն ապատեղեկացված օգտատեր խաղալու պրակտիկան, նույնիսկ այն լրատվական խմբերում, որտեղ օգտատերը մշտական այցելու չէր. դրանք հաճախ ոչ թե սադրանքի, այլ հումորի փորձեր էին: Տրոլ գոյականը սովորաբար վերաբերում էր տրոլինգի ակտին, կամ դրա արդյունքում առաջացած քննարկմանը, այլ ոչ թե հեղինակին, թեև որոշ գրառումներում գրված էր տրոլի երկակի իմաստը։[35]

1997 թվականի օգոստոսի 26-ի «Քեվինը և Քելլը» վեբվկոմիքսում օգտագործվեց տրոլ բառը՝ նկարագրելու համացանցի այլ օգտատերերին միտումնավոր անհանգստացնողներին կամ հրահրողներին՝ ինչպես բառի ժամանակակից իմաստն է։[36]

Այլ լեզուներով խմբագրել

Կաղապար:More citations needed section Չինարենում տրոլինգը կոչվում է bái mù (չինարեն՝ 白目; լիտ. «սպիտակ աչք»), որը կարելի է ուղղակիորեն բացատրել որպես «աչքեր առանց բիբերի», այն իմաստով, որ մինչ աչքի բիբը օգտագործվում է տեսողության համար, աչքի սպիտակ հատվածը չի կարող տեսնել, և տրոլինգը ներառում է ինտերնետում կուրորեն անհեթեթություն խոսելը, զգայունության բացարձակ անտեսումը կամ իրավիճակի անտեսումը, ինչը նման է առանց բիբերի աչքերի: Այլընտրանքային տերմինը bái làn-ն է (չինարեն՝ 白爛; լիտ. «սպիտակ փտում»), որը նկարագրում է միանգամայն անհեթեթ և հիմարությամբ լի գրառում, որը արված է ուրիշներին վրդովեցնելու համար, և բխում է թայվանական ժարգոնից՝ արական սեռական օրգանների համար, որտեղ սեռական օրգանի գունատ սպիտակ գույնը ցույց է տալիս, որ ինչ-որ մեկը երիտասարդ է և, հետևաբար, հիմար: Երկու տերմիններն էլ ծագում են Թայվանից և օգտագործվում են նաև Հոնկոնգում և մայրցամաքային Չինաստանում: Մեկ այլ տերմին՝ xiǎo bái (չինարեն՝ 小白; լիտ. «փոքր սպիտակ»), նվաստացուցիչ տերմին է և՛ bái mù, և՛ bái làn-ի համար, որն օգտագործվում է անանուն հրապարակումների ինտերնետային ֆորումներում: Մայրցամաքային Չինաստանում օգտագործվող տրոլի մեկ այլ տարածված տերմին է pēn zi (չինարեն՝ 噴子; լիտ. «սրսկիչ», «ժայթքող»)։[37]

Ճապոներեն tsuri (釣り) նշանակում է «ձկնորսություն» և վերաբերում է միտումնավոր ապակողմնորոշող գրառումներին, որոնց միակ նպատակն է ստիպել ընթերցողներին արձագանքել, այսինքն՝ տրոլի ենթարկվել: Arashi (荒らし) նշանակում է «թափոններ դնել» և կարող է օգտագործվել նաև պարզ սպամի համար:

Իսլանդերենում þurs (a thurs) կամ tröll (տրոլ) կարող են վերաբերել տրոլներին, կարող են օգտագործվել þursa (տրոլել) կամ þursast (տրոլինգ անել, շուրջը տրոլել) բայերը։[38]Կաղապար:Failed verification

Կորեերենում nak-si (낚시) նշանակում է «ձկնորսություն» և վերաբերում է ինտերնետում տրոլինգի փորձերին, ինչպես նաև դիտավորյալ ապակողմնորոշող գրառումների վերնագրերին: Այն անձը, ով ճանաչում է տրոլին պատասխանելուց հետո (կամ, գրառման վերնագրի դեպքում՝ nak-si, կարդալով իրական գրառումը), հաճախ իրեն անվանում են բռնած ձուկ։[39]

Պորտուգալերենում, ավելի հաճախ իր բրազիլական տարբերակում, troll (արտասանվում է [ˈtɾɔw] Բրազիլիայի մեծ մասում որպես ուղղագրական արտասանություն) սովորական տերմին է, որը նշանակում է ինտերնետային տրոլներ (սովորական ածանցյալ տերմինների օրինակներն են՝ trollismo կամ trollagem, «trolling» և բայը՝ trollar, «տրոլել», որը մտել է ժողովրդական կիրառություն), բայց ավելի հին արտահայտություն, որն օգտագործվում է նրանց կողմից, ովքեր ցանկանում են խուսափել անգլիականությունից կամ ժարգոնից, complexo do pombo enxadrista է՝ տրոլինգի վարքագիծը նշելու համար, և pombos enxadristas (բառացի՝ «շախմատիստ աղավնիներ») կամ պարզապես pomboները այն տերմիններն են, որոնք օգտագործվում են տրոլներին անվանելու համար: Տերմինները բացատրվում են առածով կամ ժողովրդական ասացվածքով. «Ֆուլանոյի (այսինքն՝ Ջոն Դոյի) հետ վիճելը նույնն է, ինչ աղավնու հետ շախմատ խաղալը․ այն կեղտոտում է սեղանը, գցում է խաղաքարերը և պարզապես թռչում՝ հաղթանակի հասնելով»:

Թայլանդենում krian (เกรียน) տերմինն ընդունվել է համացանցային տրոլներին հասցեագրելու համար։ Ըստ Թաիլանդի թագավորական ինստիտուտի, տերմինը, որը բառացիորեն վերաբերում է Թաիլանդում դպրոցական տղաների սանրվածքին, որոնք սովորաբար հավաքվում է առցանց խաղեր խաղալու, և որի ընթացքում անում են նյարդայնացնող, խանգարող, անբարեխիղճ կամ անհիմն արտահայտություններ։[40]

Տրոլինգ, ինքնություն և անանունություն խմբագրել

Տրոլինգի վաղ կիրառությունը[41] վերաբերում էր բռնկմանը, սակայն դրա իմաստը փոխվել է լրատվամիջոցների ժամանակակից կիրառմամբ՝ հղում կատարելով որևէ բովանդակության ստեղծմանը, որն ուղղված է մեկ այլ անձի: Ինտերնետային բառարանը՝ NetLingo, առաջարկում է տրոլինգի չորս աստիճան՝ խաղաժամանակի տրոլինգ, տակտիկական տրոլինգ, ռազմավարական տրոլինգ և գերիշխանության տրոլինգ:

Տրոլինգի և բռնկման միջև կապը դիտվել է Կալիֆորնիայի բաց հասանելիության ֆորումներում, մոդեմի հետ կապված մի շարք համակարգիչների վրա: CommuniTree-ն սկսվել է 1978 թվականին, բայց փակվել է 1982 թվականին, երբ մուտք գործեցին ավագ դպրոցի դեռահասները՝ դառնալով աղբարկղերի և չարաշահումների հիմք։[42]

Որոշ հոգեբաններ ենթադրում են, որ բռնկումը կարող է առաջանալ անհատից հրաժարվելու կամ ինքնագնահատման նվազման հետևանքով. առցանց գրառումների անանունությունը կհանգեցնի անհատների միջև արգելքների։[43] Մյուսները ենթադրում են, որ թեև բռնկումը և տրոլինգը հաճախ տհաճ են, դա կարող է լինել նորմատիվ վարքագծի ձև, որն արտահայտում է օգտվողների որոշակի խմբի սոցիալական ինքնությունը։[44][45]

Ըստ Թոմ Փոստմսի՝ Անգլիայի Էքսեթերի և Նիդեռլանդների Գրոնինգենի համալսարանների սոցիալական և կազմակերպչական հոգեբանության պրոֆեսորի «Անհատականություն և խումբ» գրքի հեղինակի, որը 20 տարի շարունակ ուսումնասիրել է առցանց վարքագիծը, «Տրոլները ձգտում են բռնության. Նրանք ցանկանում են, որ այն սկսվի միջավայրում: Նրանք ցանկանում են առաջացնել զզվանքի և վրդովմունքի անտիպաթիկ էմոցիաներ, որոնք հիվանդագին կերպով հաճույքի զգացում են հաղորդում նրանց»: Այդ մարդուն խելագարեցնելու համար բավական է տրոլինգի մասին խոսակցություն սկսել։[46]

Տրոլինգի պրակտիկան փաստագրվել է մի շարք ակադեմիկոսների կողմից 1990-ականներից սկսած: Սա ներառում է 1997 թվականին Սթիվեն Ջոնսոնի Interface Culture գրքը և 1999 թվականին Ջուդիթ Դոնաթի աշխատությունը: Դոնաթի աշխատությունը ուրվագծում է ինքնության երկիմաստությունը անմարմին «վիրտուալ համայնքում», ինչպիսին է Usenet-ը.

  Ֆիզիկական աշխարհում գոյություն ունի «ես»-ի բնորոշ միասնություն, քանի որ մարմինը տալիս է ինքնության համոզիչ և հարմար սահմանում: Նորմն է՝ մեկ մարմին, մեկ ինքնություն... Վիրտուալ աշխարհն այլ է։ Այն կազմված է ոչ թե նյութից, այլ տեղեկատվությունից։ [47]  

Դոնաթը ներկայացնում է ինքնության խաբեության խաղերի հակիրճ ակնարկ, որը հիմնված է ֆիզիկական և իմացական համայնքի միջև շփոթության վրա։

  Տրոլինգը ինքնության խաբեության խաղ է, թեև այն խաղում են առանց խաղացողների մեծ մասի համաձայնությամբ: Տրոլը փորձում է անցնել որպես օրինական մասնակից՝ կիսելով խմբի ընդհանուր շահերն ու մտահոգությունները: Լրատվական խմբի կամ ֆորումի անդամները, եթե տեղյակ են տրոլներից և ինքնության այլ խաբեություններից, փորձում են և՛ իրականը տարբերել տրոլինգային գրառումներից, և՛ հասկանալով, որ գրառում անողը տրոլ է՝ ստիպում են վիրավորող գրառողին հեռանալ խմբից: Նախկինում նրանց հաջողությունը կախված է նրանից, թե որքան լավ են նրանք, և տրոլը, հասկանում ինքնության նշանները. վերջիններիս հաջողությունը կախված է նրանից, թե արդյոք տրոլի հաճույքը բավականաչափ կրճատված է կամ գերակշռում է խմբի կողմից պարտադրված ծախսերով:  

Ուիթնի Ֆիլիպսը նկատում է, թե ինչու մենք չենք կարող լավ բաներ ունենալ. առցանց տրոլինգի և հիմնական մշակույթի միջև հարաբերությունների քարտեզագրում, որ որոշ վարքագծեր համահունչ են տրոլների տարբեր տեսակների միջև: Նախ, ենթամշակութային բազմազանության տրոլները ինքնորոշվում են որպես տրոլներ[48] Տրոլների համար նաև խաթան է հանդիսանում այն, ինչը հայտնի է որպես լուլզ՝ անհամակ, երկիմաստ ծիծաղի տեսակ: Վերջնական վարքագիծը անանունության համառ անհրաժեշտությունն է: Ըստ Ֆիլիպսի՝ անանունությունը թույլ է տալիս տրոլներին ցուցաբերել այնպիսի վարքագիծ, որը նրանք չէին կրկնի մասնագիտական կամ հանրային միջավայրում, ընդ որում տրոլինգի արդյունավետությունը հաճախ կախված է թիրախի անանունության բացակայությունից: Սա կարող է ներառել թիրախի իրական կցորդների, հետաքրքրությունների և խոցելիության բացահայտումը:

Տրոլը կարող է խաթարել նորությունների խմբի կամ առցանց ֆորումի քննարկումները, վատ խորհուրդներ տարածել և խարխլել վստահության զգացումը առցանց համայնքում: Մի խմբում, որը զգայուն է դարձել տրոլինգի նկատմամբ, որտեղ խաբեության մակարդակը բարձր է, շատ անկեղծ միամիտ հարցեր կարող են արագ մերժվել որպես տրոլինգ: Սա կարող է բավականին տհաճ լինել նոր օգտատիրոջ համար, որը առաջին հրապարակումից հետո անմիջապես ռմբակոծվում է զայրացած մեղադրանքներով: Նույնիսկ եթե մեղադրանքներն անհիմն են, տրոլ անվանվելը կարող է վնասել մեկի առցանց հեղինակությանը։[47]

Սյուզան Հերրինգը և նրա գործընկերները «Որոնելով առցանց անվտանգություն. կառավարելով «թրոլինգը» ֆեմինիստական ֆորումում» աշխատության մեջ մատնանշում են առցանց համայնքներում թրոլինգի մոնիտորինգի և խոսքի ազատության պահպանման դժվարությունը. «զրպարտության բացակայություն և փորձարարական բնույթ»։[49] Ազատ խոսքը կարող է հանգեցնել թրոլինգի վարքագծի հանդուրժողականության, ինչը բարդացնում է անդամների ջանքերը՝ բաց, բայց աջակցող քննարկման տարածք պահպանելու համար, հատկապես այնպիսի զգայուն թեմաների համար, ինչպիսիք են ռասաները, սեռը և սեռականությունը:[49]

Կիբերհարձակման մասին օրենքները տարբեր են՝ կախված նահանգներից, քանի որ տրոլինգը հանցագործություն չէ ԱՄՆ դաշնային օրենքով։[50] Փորձելով նվազեցնել անքաղաքացիական վարքագիծը՝ մեծացնելով հաշվետվողականությունը, շատ վեբ կայքեր (օրինակ՝ Reuters, Facebook և Gizmodo) այժմ մեկնաբանողներից պահանջում են գրանցել իրենց անունները և էլ. փոստի հասցեները:[51]

Տրոլինգն ինքնին դարձել է ինտերնետային ենթամշակույթի սեփական ձևը և մշակել է ծեսերի, կանոնների, մասնագիտացված լեզվի և պրակտիկայի հատուկ տարածքներ։[52] Տրոլինգի գրավչությունը հիմնականում ոգևորվածության մեջ, թե որքան ժամանակ կարելի է շարունակել խորամանկությունը մինչև բռնվելը և որպես տրոլ մերկացվելը: Երբ հասկացվում է այսպես, համացանցային տրոլները նման չեն գռեհիկ, անխտիր կռվարարների և ավելի մոտ են հակամշակութային պատասխանողներին (այսպես կոչված) չափազանց զգայուն հասարակությանը:

Հիմնական տարրերը, թե ինչու են մարդիկ տրոլում, փոխազդեցություններն են. տրոլինգը գոյություն ունի ինտերնետի օգտատերերի միջև ինտերակտիվ հաղորդակցության մեջ՝ ազդելով մարդկանց հայացքների վրա թե՛ օբյեկտիվ, թե՛ էմոցիոնալ տեսանկյունից: Ավելին, տրոլինգը ուղղված չէ մեկ անհատի, այլ ավելի շուտ թիրախավորում է քննարկման մեջ գտնվող մի քանի անդամների: Տրոլինգը հեշտությամբ կարելի է ճանաչել իր վիրավորական բովանդակությամբ, որը նախատեսված է մարդկանց մեջ հուզական արձագանք առաջացնելու համար[52]

Կորպորատիվ, քաղաքական և հատուկ շահերով հովանավորվող տրոլներ խմբագրել

Տե՛ս նաև՝ State-sponsored Internet propaganda
Հավելյալ տեղեկություն՝ 50 Cent Party, Internet Water Army, Operation Earnest Voice, Public opinion brigades, Bolivarian Army of Trolls, Russian web brigades, AK Trolls, Public diplomacy of Israel, Joint Threat Research Intelligence Group, և Megaphone desktop tool

Կազմակերպությունները և երկրները կարող են օգտագործել տրոլներ՝ մանիպուլյացիայի ենթարկելու հասարակական կարծիքը որպես հովանավորներին թաքցնելու նախաձեռնության մի մաս: Երբ տրոլինգը հովանավորվում է կառավարության կողմից, այն հաճախ անվանում են պետական հովանավորվող ինտերնետ քարոզչություն կամ պետականորեն հովանավորվող տրոլինգ: Հովանավորվող տրոլների թիմերը երբեմն կոչվում են տիկնիկային բանակներ[53]

Հարվարդի քաղաքագետ Գարի Քինգի 2016 թվականի ուսումնասիրությունը հայտնում է, որ Չինաստանի կառավարության 50 Cent կուսակցությունը տարեկան ստեղծում է 440 միլիոն կառավարամետ գրառումներ սոցիալական ցանցերում։[54][55] Զեկույցում ասվում է, որ պետական աշխատողները վճարվել են պետական տոների ժամանակ կառավարամետ գրառումենր անելու համար՝ խուսափելու զանգվածային քաղաքական բողոքներից: Չինաստանի կառավարությունը խմբագրական հոդված է հրապարակել պետական ֆինանսավորմամբ Global Times-ում՝ պաշտպանելով գրաքննությունը և 50 Cent կուսակցության տրոլներին։[54]

Հիբրիդային պատերազմի վերաբերյալ ՆԱՏՕ-ի Ռազմավարական հաղորդակցության գերազանցության կենտրոնի 2016 թվականի հետազոտությունը նշում է, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմը «ցուցադրեց, թե ինչպես են կեղծ ինքնություններն ու հաշիվները օգտագործվում սոցիալական լրատվամիջոցների, բլոգերի և վեբ մեկնաբանությունների միջոցով պատմություններ տարածելու համար՝ հակառակորդներին շահարկելու, հալածելու, անհանգստացնելու, խաբելու նպատակով»:[56]:{{{1}}} ՆԱՏՕ-ի զեկույցը նկարագրում է, որ «Վիքիպեդիայի տրոլը» օգտագործում է հաղորդագրության ձևավորման մի տեսակ, որտեղ տրոլը չի ավելացնում «էմոցիոնալ արժեք» հավաստի «հիմնականում ճշմարիտ» տեղեկատվությանը վերահրապարակումներում, այլ ներկայացնում է այն «սխալ համատեքստում՝ հանդիսատեսին կեղծ եզրակացություններ անելու մտադրությամբ»։ Օրինակ՝ Վիքիպեդիայից ԱՄՆ-ի ռազմական պատմության մասին առանց ենթատեքստի տեղեկատվությունը «արժեքային է դառնում, եթե այն տեղադրվում է հոդվածի մեկնաբանությունների բաժնում, որտեղ քննադատում են Ռուսաստանին Ուկրաինայում իր ռազմական գործողությունների և շահերի համար: Վիքիպեդիայի տրոլը «խաբուսիկ» է, քանի որ իրական տեքստի առումով տեղեկատվությունը ճշմարիտ է, բայց դրա արտահայտման ձևը բոլորովին այլ նշանակություն է տալիս իր ընթերցողներին»։[56]:{{{1}}}

Ի տարբերություն «դասական տրոլների», Վիքիպեդիայի տրոլները «զգացմունքային ներդրում չունեն, նրանք պարզապես ապատեղեկատվություն են տալիս» և հանդիսանում են «ամենավտանգավորներից», ինչպես նաև «թրոլինգի հաղորդագրությունների ամենաարդյունավետ ձևավորումներից»:[56]:{{{1}}} Նույնիսկ «Ագրեսիվ հաղորդագրություններից էմոցիոնալ անձեռնմխելի» և ապաքաղաքական մարդկանց շրջանում, ըստ ՆԱՏՕ-ի զեկույցի, անհրաժեշտ է «քննադատական մտածողության ուսուցում», քանի որ «նրանք համեմատաբար կույր վստահություն ունեն Վիքիպեդիայի աղբյուրներին և չեն կարողանում զտել այն հարթակներից ստացված տեղեկատվությունը, որանք նրանք հեղինակավոր են համարում»:[56]:{{{1}}} Մինչ ռուսալեզու հիբրիդային տրոլները օգտագործում են Վիքիպեդիայի տրոլների հաղորդագրությունների ձևավորումը՝ մեկնաբանություններում հակաարևմտյան տրամադրություններ խթանելու համար, նրանք «հիմնականում ագրեսիվ պահվածք են ցուցաբերում հոդվածներում ընդգրկված հարցերի շուրջ զգացմունքային կապվածություն պահպանելու համար»:[56]:{{{1}}} Ուկրաինական ճգնաժամի ընթացքում միջազգային պատժամիջոցներից բացի այլ թեմաների շուրջ քննարկումները «առաջացրել են շատ ագրեսիվ տրոլինգ» և դարձել բևեռացված, ասվում է ՆԱՏՕ-ի զեկույցում, որը «առաջարկում է, որ այն թեմաներում, որտեղ լսարանին վերակրթելու քիչ ներուժ կա, զգացմունքային վնաս է հասցնելը համարվում է ավելի արդյունավետ» ռուսամետ լատվիալեզու տրոլների համար[56]:{{{1}}}

2016-ին Իսրայելում ֆտորացման վերաբերյալ որոշումների կայացման վերաբերյալ ուսումնասիրությունը ստեղծեց «Անորոշության կողմնակալություն» տերմինը՝ նկարագրելու կառավարության, հանրային առողջապահության և լրատվամիջոցների իշխանության ջանքերը՝ ագրեսիվորեն առաջ մղելու օրակարգերը՝ պատմական և գիտական փաստերի խեղաթյուրման միջոցով: Հեղինակները նշեցին, որ իշխանությունները հակված էին անտեսելու կամ հերքելու իրավիճակները, որոնք ներառում են անորոշություն՝ հակագիտական փաստարկներ ներկայացնելով և արհամարհական մեկնաբանություններ անելով, որպեսզի խաթարեն հակառակ դիրքորոշումները։[57]

The New York Times-ը 2018 թվականի հոկտեմբերի վերջին հայտնել է, որ Սաուդյան Արաբիան օգտագործել է Twitter-ի տրոլների առցանց բանակը՝ ոտնձգության ենթարկելու սաուդցի այլախոհ լրագրող Ջամալ Խաշոգջիին և Սաուդյան կառավարության այլ քննադատներին:[58]

2018 թվականի հոկտեմբերին The Daily Telegraph-ը հայտնեց, որ Facebook-ն «արգելել է հարյուրավոր էջեր և հաշիվներ, որոնք, ըստ նրա, խաբեությամբ հեղեղում էին կայքը կուսակցական քաղաքական բովանդակությամբ, թեև դրանք ԱՄՆ-ից էին, և ոչ մի կապ չունեին Ռուսաստանի հետ»:[59]

Թեև կորպորատիվ ցանցային կայքը LinkedIn-ը համարվում է լավ ճաշակի և պրոֆեսիոնալիզմի հարթակ, ընկերությունները` ոչ իրական աշխատատեղերը առաջ տանելով, ստանում են անձնական տեղեկատվություն և կեղծ հաշիվներից քաղաքական հաղորդագրություններ են հրապարակվում․ այս ամենից ընկերությունը շոկի էր ենթարկվել։[60]

Հոգեբանական բնութագրերը խմբագրել

Կաղապար:Primary sources section

 
Aggravation by Briton Rivière (1896). Radford suggests that many trolls perceive themselves as jester-like figures, tormenting their targets from a position of relative safety.[61]

Հետազոտող Բեն Ռեդֆորդը գրել է պատմության և մեր օրերի ծաղրածուների ֆենոմենի մասին իր «Վատ ծաղրածուներ» գրքում և պարզել, որ «վատ ծաղրածուները» վերածվել են համացանցային տրոլների։[61] Նրանք չեն հագնվում որպես ավանդական ծաղրածուներ, այլ իրենց հաճույքի համար ծաղրում և շահագործում են «մարդկային թերացումները»՝ «ճշմարտությունը» խոսելու և արձագանք ստանալու համար:[61]Ինչպես դիմահարդարված ծաղրածուները, համացանցային տրոլները թաքնվում են «անանուն հաշիվների և կեղծ օգտանունների» հետևում։[61] Նրանց աչքում նրանք խաբեբա են և ինտերնետի միջոցով ելույթ են ունենում անանուն հանդիսատեսի համար։[61] Այլ հետազոտողների կողմից մարդ-համակարգիչ փոխազդեցության և կիբերհոգեբանության ոլորտներում իրականացված ուսումնասիրությունները հաստատել են Ռադֆորդի վերլուծությունը ինտերնետ տրոլինգի ֆենոմենի վերաբերյալ՝ որպես խաբեության ծառայող զվարճանքի ձև և դրա հարաբերակցությունը ագրեսիվ վարքագծի, կատագլաստիկության, սև հումորի և Dark tetrad-ի հետ:[14][15][16]

Տրոլինգը դրական կերպով փոխկապակցված է սադիզմի,[15][16][17][18] հատկանշական հոգեբուժության,[15][16][17][18] և մաքիավելիզմի [62] հետ (տես Մութ եռյակ): Տրոլները հաճույք են ստանում ցավ և զգացմունքային տառապանք պատճառելուց [15][17][18] Անհանգստացնելու կամ վնասելու նրանց կարողությունը նրանց ուժի զգացում է տալիս։[62][63] Անհատականության հոգեբանության և կիբերհոգեբանության ոլորտներում իրականացված հոգեբանական հետազոտությունները հայտնում են, որ տրոլինգի վարքագիծը որակվում է որպես հակասոցիալական վարք և խիստ փոխկապակցված է սադիստական անհատականության խանգարման (SPD) հետ:[15][17][18] Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ տղամարդիկ, համեմատած կանանց հետ, ավելի հաճախ են տրոլինգի վարքագիծ դրսևորում. այս գենդերային տարբերությունները առցանց հակասոցիալական վարքագծի մեջ կարող են լինել գենդերային կարծրատիպերի արտացոլում, որտեղ տղամարդկանց մոտ խրախուսվում են սինդիկացիոն բնութագրերը, ինչպիսիք են մրցունակությունը և գերակայությունը:[18][64] Արդյունքները հաստատեցին, որ սեռը (արական) հանդիսանում է տրոլինգի վարքագծի զգալի կանխատեսում, ինչպես նաև հատկանշական հոգեբուժության և սադիզմի հատկանիշը՝ նշանակալից դրական կանխատեսողներ։[18] Ավելին, այս ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ այն մարդիկ, որոնք հաճույք են ստանում առցանց տրոլինգից, հակված են նաև առօրյա կյանքում վիրավորել այլ մարդկանց, հետևաբար հաստատելով հոգեախտաբանական սադիզմի երկարատև և մշտական օրինաչափությունը։[17]

Համացանցային տրոլինգի ֆենոմենի վերաբերյալ հոգեվերլուծական և սեքսոլոգիական ուսումնասիրությունը հաստատում է, որ անանունությունը մեծացնում է տրոլինգի վարքագծի հաճախականությունը, և որ «համացանցը դառնում է միջոց մեր անհանգստությունները ներդնելու և չմտածելու տրոլինգի հետևանքների և զոհերի վրա հոգեպես ազդելու և նրանց մեջ մեղքի և ամոթի զգացում հրահրելու համար»։[65]

Մտահոգված տրոլ խմբագրել

Տե՛ս նաև՝ Astroturfing

Մտահոգված տրոլները ձևացնում են, թե հակված են որոշակի տեսակետի, որը նրանք իրականում քննադատում են: Մտահոգված տրոլը հաճախ հայտարարում է, որ ցանկանում է միանալ կամ դաշնակցել ինչ-որ գործի, մինչդեռ աննկատ ծաղրում է այն:[66] Մտահոգված տրոլը հրապարակումներ է անում վեբ-ֆորումներում, որոնք նվիրված են իրենց հայտարարած տեսակետին և փորձում է շեղել խմբի գործողությունները կամ կարծիքները, մինչդեռ պնդում է, որ կիսում է իրենց նպատակները, բայց ձևական «մտահոգություններով»: Նպատակը խմբում վախ, անորոշություն և կասկած սերմանելն է՝ երբեմն դիմելով զայրույթի մշակույթին։[67]

Օրինակ, այն մարդը, որը ցանկանում է ամաչեցնել գեր մարդկանց, բայց քողարկում է այդ ազդակը որպես ավելորդ քաշ ունեցող մարդկանց առողջության մասին մտահոգություն, կարող է մտահոգված տրոլ համարվել։[68]

Քաղաքականության ներսում տրոլինգի մտահոգության ստուգելի օրինակ եղավ 2006 թվականին, երբ այն ժամանակ դեռ կոնգրեսական Չարլզ Բասի (R-N.H.) աշխատակազմի անդամ Թադ Ֆուրտադոն բռնվեց՝ Նյու Հեմփշիրի մի քանի ազատական բլոգներում՝ օգտագործելով «IndieNH» կամ «IndyNH» կեղծանունները ներկայանալով որպես Բասի հակառակորդ դեմոկրատ Փոլ Հոդսի «անհանգստացած» կողմնակից։ «IndyNH»-ը մտահոգություն հայտնեց, որ դեմոկրատները պարզապես վատնում են իրենց ժամանակը կամ գումարը Hodes-ի վրա, քանի որ Բասը անգերազանցելի էր։[69][70] Հոդսն ի վերջո հաղթեց ընտրություններում։[71]

Չնայած «մտահոգված տրոլ» տերմինը առաջացել է առցանց վարքագծի քննարկումներից, այն այժմ ավելի ու ավելի է կիրառում նմանատիպ անցանց վարքագիծը նկարագրելու համար: Օրինակ, Vanity Fair-ից Ջեյմս Ուոլկոտը, Մարկ Ֆոլիի սկանդալը նսեմացնելու իր ջանքերում մեղադրեց պահպանողական New York Daily News-ի սյունակագրին «մտահոգված տրոլի» պահվածքի մեջ: Վոլկոտը, այն, ինչ նա անվանում է մտահոգված տրոլներ,կապում է Սաուլ Ալինսկին «ոչինչ չանել»-ու հետ, տալով Ալինսկու երկար մեջբերումը «Ոչինչ չանել» մեթոդի և ազդեցությունների մասին։

  Այս «Ոչինչ չանելը» սովորեցնում է արդարության, հավասարության և հնարավորությունների իդեալների համար սոցիալական փոփոխության հանձնառություն, այնուհետև ձեռնպահ է մնում և խրախուսում փոփոխությունների համար բոլոր արդյունավետ գործողությունները: Նրանք հայտնի են իրենց ապրանքանիշով. «Ես համաձայն եմ ձեր նպատակներին, բայց ոչ ձեր միջոցներին»:[72]  

The Hill-ը հրապարակել է Մարկոս Մուլիցասի «Daily Kos» լիբերալ բլոգի հեղինակային հոդվածը՝ «Դեմ. անտեսիր «մտահոգված տրոլներին» վերնագիրը: Քննարկվող մտահոգված տրոլները ոչ թե ինտերնետի մասնակիցներն էին, այլ հանրապետականները, որոնք դեմոկրատներին հանրային խորհուրդներ և զգուշացումներ էին առաջարկում, որոնք կարող էին խաբուսիկ համարվել[73]

Տրոլ կայքեր խմբագրել

TOTSE առցանց ֆորումը, որը ստեղծվել է 1997 թվականին, համարվում է տրոլինգի ամենավաղ համայնքներից մեկը, որը 4chan-ից մի քանի տարի ավելի վաղ է գոյություն ունեցել:[74] Նյու Յորք Թայմսի հոդվածում քննարկվում էր տրոլների գործունեությունը 4chan-ում և Encyclopedia Dramatica-ում, որը նկարագրվում էր որպես «տրոլային հումորի և տրոլների մասին առցանց ամփոփագիր»։[27] 4chan-ի /b/ տախտակը ճանաչվել է որպես «համացանցի ամենահայտնի և ակտիվ տրոլինգի թեժ կետերից մեկը»:[75] Այս կայքը և մյուսները հաճախ օգտագործվում են որպես հիմք տրոլելու այն կայքերին, որոնցում իրենց անդամները սովորաբար չեն կարող հրապարակել: Այս տրոլները սնվում են իրենց զոհերի արձագանքներով, քանի որ «նրանց օրակարգը անախորժություններ պատճառելուց հաճույք ստանալն է»:[76] Այն վայրերը, ինչպիսիք են Reddit-ը, 4chan-ը և այլ անանուն հաղորդագրությունների տախտակները, առցանց տրոլների հիմնական անշարժ գույքն են: Քանի որ որևէ մեկի ով լինելը պարզելու հեշտ ճանապարհ չկա, տրոլները կարող են առանց հետևանքների հրապարակել շատ հակասական բովանդակություն պարունակող գրառումներ։[24]

Ֆրանսիական առցանց Ligue du LOL խումբը մեղադրվել է կազմակերպված ոտնձգություն Լրատվամիջոցների լուսաբանում և հակասություններ ների մեջ և նկարագրվել որպես տրոլների խումբ։[77]

Լրատվամիջոցների լուսաբանում և հակասություններ խմբագրել

Կաղապար:Globalize Հիմնական լրատվամիջոցներն իրենց ուշադրությունը կենտրոնացրել են համացանցի որոշ օգտատերերի պատրաստակամության վրա՝ ծայրահեղ քայլերի դիմելու կազմակերպված հոգեբանական ոտնձգություններին մասնակցելու համար:

Ավստրալիա խմբագրել

2010 թվականի փետրվարին Ավստրալիայի կառավարությունը ներգրավվեց այն բանից հետո, երբ օգտատերերը խեղաթյուրեցին սպանված երեխաների՝ Թրինիթի Բեյթսի և Էլիոթ Ֆլետչերի ֆեյսբուքյան հարգանքի էջերը: Ավստրալիայի կապի նախարար Սթիվեն Քոնրոյը քննադատել է հարձակումները, որոնք իրականացվել են հիմնականում 4chan-ի օգտատերերի կողմից, որպես ինտերնետի ավելի մեծ կարգավորման անհրաժեշտության վկայություն՝ հայտարարելով․ «Այս փաստարկը, որ ինտերնետը միստիկական ստեղծագործություն է, որի վրա չպետք է կիրառվեն օրենքներ, դա անարխիայի և վայրի արևմուտքի միջոց է»։[78] Facebook-ը պատասխանեց՝ խստորեն կոչ անելով ադմինիստրատորներին տեղյակ լինել օգտատերերին արգելելու և Facebook-ի էջերից անպատշաճ բովանդակությունը հեռացնելու ուղիների մասին։[79] 2012 թվականին Daily Telegraph-ը արշավ է սկսել՝ ուղղված «Թվիթերի տրոլների» դեմ, որոնք չարաշահում և սպառնում են օգտատերերին։ Մի քանի բարձրաստիճան ավստրալացիներ, այդ թվում՝ Շառլոտա Դոուսոնը, Ռոբի Ֆարահը, Լաուրա Դունդովիչը և Ռեյ Հեդլին, դարձել են այս երևույթի զոհերը։[80][81][82]

Հնդկաստան խմբագրել

Ըստ լրագրող Սվաթի Չատուրվեդիի և այլոց, իշխող Բհարաթիա Ջանատա կուսակցությունը (BJP) ղեկավարում է սոցիալական լրատվամիջոցների տրոլների ցանցեր, որոնց խնդիրն է վախեցնել քաղաքական հակառակորդներին։[83]

Բոլիվուդի հայտնի մարդիկ կարող են բախվել սոցիալական մեդիայի ուժեղ արձագանքի իրենց քաղաքական մեկնաբանությունների համար:[84] Երբ դերասան Շահ Ռուխ Խանը քննադատեց երկրի անհանդուրժողականությունը և աշխարհիկության կոչ արեց, շատերը բոյկոտեցին նրա գալիք ֆիլմը, այդ թվում՝ մի քանի աջաթևյան քաղաքական գործիչներ, որոնցից մեկը Խանին համեմատեց ահաբեկչի հետ։[84][85]2015 թվականին, երբ Մահարաշտրա նահանգի կառավարությունն արգելեց խոշոր եղջերավոր անասունների մսի վաճառքն ու օգտագործումը (արտացոլելով հինդուական հավատալիքները), առցանց տրոլները հարձակվեցին այն աստղերի վրա, ովքեր քննադատում էին օրենքը. դերասան Ռիշի Կապուրը ստացավ մի շարք վիրավորանքներ և կասկածի տակ դրվեց իր հինդու հավատքը։[84] Թեև դատապարտված ահաբեկիչ Յակուբ Մեմոնի մահապատիժը քննադատվեց «շատերի» կողմից, այդ թվում՝ իրավապաշտպանների և Գերագույն դատարանի նախկին գլխավոր դատավորի կողմից, Բոլիվուդի աստղ Սալման Խանը «ճնշող» զայրույթ ստացավ առցանց՝ նույն տեսակետներն արտահայտելու համար. տրոլինգը տարածվեց իրական կյանք, որոշ ցուցարարներ այրեցին նրա պատկերը:[84][86][87]

Newslaundry-ն իր «Քննադատություններում»,[88] լուսաբանել է «Twitter trolling» ֆենոմենը, որը նաև բնութագրում է Twitter-ի տրոլլին իր շաբաթական փոդքասերում։[89]

Կերալայի տրոլների համայնքը Կերալայում հիմնել է մալայալամ տրոլների նոր ժարգոններ, որոշ տրոլների իրադարձություններ վիրուսային են դարձել, իսկ հետո նոր բառերի օգտագործումը նոր բառեր է առաջացրել: Հիմնական բառերն են՝ Kummanadi, OMKV և Kiduve (Kidu)։ [90][91]

Ճապոնիա խմբագրել

Տե՛ս նաև՝ Internet in Japan § Use and effects of the Internet in Japan

2022 թվականի հուլիսին ճապոնական օրենսդրությամբ արգելվել է «առցանց վիրավորանքը», որը պատժվում է մինչև մեկ տարի ազատազրկմամբ։ Սույն օրենքի համաձայն՝ «վիրավորանքը» սահմանվում է որպես «ինչ-որ մեկի սոցիալական դիրքը հրապարակայնորեն նվաստացնելը՝ առանց նրա մասին կոնկրետ փաստերի կամ կոնկրետ գործողության վկայակոչելու»:[92][93]

Միացյալ թագավորություն խմբագրել

Միացյալ Թագավորությունում համացանցում կատարվող ներդրումները ծածկված են 1988 թվականի Վնասակար հաղորդակցության մասին ակտով, ինչպես նաև 2003 թվականի Հաղորդակցության մասին օրենքի 127-րդ հոդվածով, որի համաձայն ազատազրկման պատիժները մինչև 2015 թվականը սահմանափակվում էին առավելագույնը վեց ամսով։[94] 2014 թվականի հոկտեմբերին Միացյալ Թագավորության արդարադատության նախարար Քրիս Գրեյլինգն ասաց, որ «Ինտերնետային տրոլներին» կսպառնա մինչև երկու տարվա ազատազրկում՝ Քրեական արդարադատության և դատարանների օրինագծով նախատեսված միջոցների համաձայն, որոնք երկարաձգում են քրեական հետապնդում հարուցելու առավելագույն պատժաչափը և ժամկետները:[94][95] Լորդերի պալատի Հաղորդակցության գծով ընտրված հանձնաժողովն ավելի վաղ խորհուրդ էր տվել չստեղծել տրոլինգի կոնկրետ հանցագործություն: «Խիստ վիրավորական կամ անպարկեշտ, անպարկեշտ կամ սպառնալից բնույթի» հաղորդագրություններ ուղարկելը վիրավորանք է՝ անկախ նրանից դրանք ստացվել են նախատեսված ստացողի կողմից, թե ոչ: Մի քանի մարդ կալանավորվել է Մեծ Բրիտանիայում առցանց ոտնձգությունների համար։[96]

Ջորջիա Վարլիի վկայական էջի տրոլները քրեական հետապնդման չեն ենթարկվել իրավական համակարգի թյուրիմացությունների պատճառով՝ տրոլինգ տերմինի հանրաճանաչության հետևանքով:[97] 2012 թվականի հոկտեմբերին քսանամյա մի տղամարդ տասներկու շաբաթով բանտարկվեց Էյպրիլ Ջոնսի ընկերների և ընտանիքի անդամներին աջակցող խմբի հասցեին վիրավորական կատակներ տեղադրելու համար։[98]

Միացյալ Նահանգներ խմբագրել

2010 թվականի մարտի 31-ին NBC's Today-ը թողարկեց մի հատված, որտեղ մանրամասն ներկայացվում էր երեք առանձին դեռահաս աղջիկների մահը և տրոլների հետագա արձագանքները նրանց մահվան վերաբերյալ: Ավագ դպրոցի աշակերտ Ալեքսիս Փիլքինգթոնի ինքնասպանությունից անմիջապես հետո անանուն պաստառները սկսեցին կազմակերպված հոգեբանական ոտնձգություններ կատարել տարբեր հաղորդագրությունների հարթակներում՝ Պիլկինգթոնին որպես «ինքնասպան պոռնիկ» անվանելով և գրաֆիկական պատկերներ տեղադրել նրա ֆեյսբուքյան հուշի էջում: Հատվածը ներառում էր նաև 2006 թվականի վթարի բացահայտումը, որի ժամանակ տասնութամյա մի տղա իր հոր մեքենայով մահացու բախվեց մայրուղու սյունին. տրոլները էլեկտրոնային փոստով տղայի վշտացած ընտանիքին ուղարկեցին նրա անդամահատված դիակի արտահոսած նկարները (տես Նիկի Կացուրասի լուսանկարների հակասությունները):[5]

2007 թվականին լրատվամիջոցները խաբվեցին տրոլերների կողմից՝ ենթադրելով, որ ուսանողները օգտագործում են Jenkem կոչվող թմրանյութը, որը ենթադրաբար պատրաստված է մարդկային թափոններից: Փիքվիք անունով օգտատերը TOTSE-ում տեղադրել է նկարներ՝ ակնարկելով, որ նա ներշնչում է այս դեղը: Խոշոր լրատվական կորպորացիաները, ինչպիսիք են Fox News Channel-ը, հայտնել են պատմությունը և հորդորել ծնողներին զգուշացնել իրենց երեխաներին այս դեղամիջոցի մասին: Փիքվիքի Ջենկեմի նկարները կեղծ էին, և նկարներում իրականում մարդկային թափոններ չէին պատկերված։[99]

2012 թվականի օգոստոսին տրոլինգի թեման ցուցադրվեց HBO հեռուստատեսային The Newsroom հեռուստասերիալում։ Նիլ Սամպատը առցանց բախվում է ոտնձգությունների ենթարկող անձանց, հատկապես նայում է 4chan-ին, և նա ինքն է ընտրում բացասական մեկնաբանություններ հրապարակել տնտեսագիտության հետ կապված ֆորումում: Տրոլների ներքին շրջանակներ ներթափանցելու հերոսի փորձը բանավեճ առաջացրեց լրատվամիջոցների գրախոսների կողմից, ովքեր քննադատում էին հեռուստասերիալը:[100][101]

2019 թվականին ենթադրվում էր, որ առաջադեմ դեմոկրատները ստեղծել են կեղծ ֆեյսբուքյան էջ, որը սխալ է ներկայացնում հանրապետական թեկնածու Ռոյ Մուրի քաղաքական դիրքորոշումը՝ փորձելով նրան հեռացնել բիզնեսի կողմնակից հանրապետականներից: Ենթադրվում էր նաև, որ «կեղծ դրոշի» փորձը փորձել է կապել Մուրին ռուսական Twitter-ի բոտերի օգտագործման հետ:[102] The New York Times-ը, բացահայտելով խարդախությունը, մեջբերեց New Knowledge-ի զեկույցը, որը պարծենում էր իր կեղծիքներով. «Մենք կազմակերպել ենք մշակված «կեղծ դրոշի» գործողություն, որը հիմնավորեց այն միտքը, որ Ռոյ Մուրի քարոզարշավը սոցիալական ցանցերում ուժեղացվել է ռուս բոտնեթի կողմից»։[103]

2020 թվականի նախագահի դեմոկրատ թեկնածու Բեռնի Սանդերսը քննադատության է ենթարկվել իր որոշ կողմնակիցների առցանց պահվածքի համար, սակայն շեղել է նման քննադատությունը՝ ենթադրելով, որ «ռուսները» ներկայացնում էին մարդկանց, ովքեր պնդում էին, թե «Բերնի Բրո»-ի կողմնակիցներ են:[104] Twitter-ը մերժել է Սանդերսի այն առաջարկը, որ Ռուսաստանը կարող է պատասխանատվություն կրել իր կողմնակիցների վատ համբավի համար։ Twitter-ի խոսնակը CNBC-ին ասել է. «Օգտագործելով տեխնոլոգիան և մարդկային վերանայումը, մենք ակտիվորեն վերահսկում ենք Twitter-ը՝ պլատֆորմի մանիպուլյացիայի փորձերը հայտնաբերելու և դրանք մեղմելու համար: Որպես ստանդարտ, եթե մենք ունենք պետության կողմից աջակցվող տեղեկատվական գործողությունների ողջամիտ ապացույցներ, մենք դրանք կբացահայտենք: Հետևելով մեր հանրային արխիվի մանրակրկիտ ուսումնասիրությանը, որն իր տեսակի մեջ ամենամեծն է արդյունաբերության մեջ»:[105] Twitter-ը կասեցրել էր 70 տրոլների հաշիվներ, որոնք անում էին հրապարակումներ՝ ի աջակցություն Մայքլ Բլումբերգի նախագահական արշավին:[106]

Ամերիկայի 45-րդ նախագահ Դոնալդ Ջ. Թրամփը կիրառեց Twitter-ը՝ իր քաղաքական հակառակորդներին նսեմացնելու և ապատեղեկատվություն տարածելու համար, որի համար նա ստացավ «Գլխավոր տրոլ» անվանումը։[107]

Օրինակներ խմբագրել

Այսպես կոչված Gold Membership trolling-ը ծագել է 2007 թվականին 4chan հարթակում, երբ օգտատերերը կեղծ պատկերներ են տեղադրել՝ պնդելով, որ առաջարկում են արդիականացված 4chan հաշվի արտոնություններ՝ առանց «Ոսկյա» հաշվի՝ հնարավոր չէր դիտել որոշակի հրապարակումներ։ Պարզվեց, որ սա խաբեություն էր, որը նախատեսված էր խորհրդի անդամներին, հատկապես նորեկներին հիմարեցնելու համար: Այն պատճենվեց և դարձավ համացանցային մեմ: Որոշ դեպքերում տրոլների այս տեսակը օգտագործվել է որպես խաբեություն, հատկապես Facebook-ում, որտեղ Facebook Gold-ի արդիականացման կեղծ գովազդները շատացել են՝ օգտատերերին կասկածելի կայքերի և այլ բովանդակության հետ կապելու նպատակով:[108]

Zeran v. America Online, Inc.-ի գործը հիմնականում տրոլինգի արդյունք է: Օկլահոմա Սիթիի պայթյունից վեց օր անց անանուն օգտատերերը ռմբակոծությունը տոնող վերնաշապիկների գովազդները տեղադրեցին AOL հաղորդագրությունների վահանակների վրա՝ պնդելով, որ վերնաշապիկները կարելի է ձեռք բերել պարոն Քենեթ Զերանի հետ կապ հաստատելով: Գրառումների մեջ նշված էր Զերանի հասցեն և տան հեռախոսահամարը: Հետագայում Զերանը ենթարկվել է ոտնձգությունների։[109]

Անանունի հակասայենթոլոգիական բողոքները, որոնք սովորաբար հայտնի են որպես Project Chanology, երբեմն պիտակվում են որպես «տրոլինգ» լրատվամիջոցների կողմից, ինչպիսին է Wired-ը,[110] իսկ մասնակիցները երբեմն բացահայտորեն ինքնորոշվում են որպես «տրոլներ»:

Նեոնացիստական The Daily Stormer կայքը կազմակերպում է այն, ինչ նա անվանում է «տրոլների բանակ» և խրախուսում է հրեա պատգամավոր Լուսիանա Բերգերի և մուսուլման ակտիվիստ Մարիամ Վեյսզադեի տրոլինգը:[111]

2012-ին, երբ ֆեմինիստ Անիտա Սարգսյանը սկսեց Kickstarter-ի քարոզարշավը՝ ֆինանսավորելու YouTube-ում միսոգինիայի մասին տեսանյութերի շարքը տեսախաղերում, նա ելույթների ժամանակ ռումբի սպառնալիքներ ստացավ, անձնական տեղեկությունների բացահայտման սպառնալիքներ, բռնաբարության սպառնալիքներ և անցանկալի գլխավոր դեր` «Ծեծիր Անիտա Սարգսյանին» կոչվող տեսախաղում։[112]

2018 թվականին Ռուսաստանի կառավարությանը մեղադրեցին 2016 թվականի ԱՄՆ նախագահական ընտրությունների արդյունքները փոխելու համար 13 ռուսներից և մոտ երեք ռուսական ընկերություններից, այդ թվում՝ Concord Management-ից, օգտագործվող տիկնիկային բանակներ օգտագործելու մեջ։[113] Նպատակ ունենալով ապահովել, որ հանրապետական թեկնածու Դոնալդ Թրամփը հաղթական դուրս գա, տիկնիկները, իբր, հրահրել են տարբեր հանցավոր դավադրություններ, քաղաքական հանրահավաքներ և Թրամփի գլխավոր հակառակորդ Հիլարի Քլինթոնի մասին արհամարհական մեկնաբանություններ սոցիալական ցանցերում։[113] Սկզբում միայն Twitter-ը և Facebook-ը հայտնաբերեցին քարոզարշավը, սակայն այլ զեկույցներ ենթադրում են, որ օգտագործվել են YouTube, Tumblr, Google+, PayPal և Instagram։[114] Դոնալդ Թրամփը հերքեց դավադրությունը Ռուսաստանի կառավարության հետ՝ քարոզչությունը վարելու համար, իսկ Ռուսաստանի կառավարությունը կտրականապես հերքեց կապերը մեղադրվող ընկերությունների հետ:

2020 թվականին ԱՄՆ բանակի Esports թիմի պաշտոնական Discord սերվերը և Twitch ալիքը դարձան տրոլինգի թիրախ, քանի որ մարդիկ երկուսին էլ ուղարկում էին հակաամերիկյան բանակի հաղորդագրություններ, մեմեր և հղումներ Միացյալ Նահանգների կողմից կատարված ռազմական հանցագործությունների մասին։[115] Երբ թիմը սկսեց արգելել օգտատերերին իրենց Twitch ալիքը՝ թրոլինգի համար, նրանց մեղադրեցին Միացյալ Նահանգների Սահմանադրության Առաջին ուղղումը խախտելու մեջ՝ ACLU-ի և Կոլումբիայի համալսարանի Knight First Amendment ինստիտուտի կողմից:.[116][117] Այդ ժամանակվանից թիմը հերքել է այս մեղադրանքները։[118]

2021 թվականին Salon-ի սյունակագիր Ամանդա Մարկոտը, «Troll Nation. How the Right Becaed Trump-Worshipping Monsters Set on Rat-F*cking Liberals, America and Truth Self» գրքի հեղինակ Ամանդա Մարկոտը (2018), նկարագրեց ամերիկյան ծայրահեղ աջակողմյան բացառապես արական Proud կազմակերպությունը: Տղաները, պահպանողական փորձագետ Թակեր Կառլսոնը և փոդքասթի հաղորդավար Ջո Ռոգանը որպես քաղաքական մեկնաբաններ, ովքեր տիրապետել են «տրոլինգի արվեստին որպես ծայրահեղ աջ հավաքագրման ռազմավարության»՝ վիրավորելով ամերիկյան տղամարդկանց անապահովությունը, միջակությունը և փխրունությունը:[119] Մասնավորապես, տրանսգենդերների վերաբերյալ նրանց համապատասխան խտրական մեկնաբանությունների վերաբերյալ նա նշում է, որ «որքան կարևոր է գենդերային անհանգստությունը ծայրահեղ աջերի հավաքագրման համար»:[119]

Տես նաև խմբագրել

Հղումներ խմբագրել

  1. ↑ «TROLL English Definition and Meaning | Lexico.com». 2022-08-24. Արխիվացված է օրիգինալից 24 August 2022-ին. Վերցված է 2024-03-06-ին.
  2. ↑ «Definition of troll». Collins English Dictionary. Վերցված է 17 September 2012-ին.
  3. ↑ Buckels, E.E.; Trapnell, P.D.; Paulhus, D.L. (2014). «Trolls Just Want to Have Fun: (520722015-006)». APA PsycNet (անգլերեն). doi:10.1037/e520722015-006.
  4. ↑ Orreal, Jorja (22 July 2010). «Police charge alleged creator of Facebook hate page aimed at murder victim». Australia: The Courier Mail. Արխիվացված է օրիգինալից 11 August 2011-ին. Վերցված է 27 July 2010-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 Toder, Matt (31 March 2010). «Trolling: The Today Show Explores the Dark Side of the Internet». Gawker. Արխիվացված է օրիգինալից 2 November 2013-ին. Վերցված է 4 April 2010-ին.
  6. ↑ Beth Hanna (20 Aug 2012). «'The Newsroom' Episode 9 Review and Recap: 'The Blackout Part 2' — Whither the Mock Debate?». IndieWire. Արխիվացված օրիգինալից Aug 9, 2022-ին.
  7. ↑ Leone, M. "The Art of Trolling". University of Turin.
  8. ↑ Baldwin, Z. (24 August 2018). "The distinction between 'trolling' and online harassment, and the law surrounding it". Griffin Law. Retrieved 17 February 2022.
  9. ↑ Birkbak, Andreas (2018-04-30). «Into the wild online: Learning from Internet trolls». First Monday (անգլերեն). doi:10.5210/fm.v22i5.8297. ISSN 1396-0466. Արխիվացված օրիգինալից Dec 16, 2023-ին.
  10. ↑ Prahl, Kyle (9 May 2013). «Trollface hack strikes PlayStation 3? PSU community member reports XMB weirdness». PlayStation Universe. Արխիվացված օրիգինալից 15 May 2021-ին. Վերցված է 3 November 2017-ին.
  11. ↑ Valle, Mario. «"Pasta" y "MasterDog" ya son parte de la jerga universitaria». Publimetro. Արխիվացված է օրիգինալից 19 July 2013-ին. Վերցված է 3 November 2017-ին.
  12. ↑ «"Forever Alone" y "Ay sí, ay sí", entre los más populares – el Diario…». Արխիվացված է օրիգինալից 2 December 2013-ին. Վերցված է 17 May 2013-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Manjoo, Farhad (5 December 2012). «Stop Calling Me a Troll». Slate. Վերցված է 6 January 2015-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 Dynel, Marta (September 2016). Kecskés, István (ed.). «"Trolling is not stupid": Internet trolling as the art of deception serving entertainment». Intercultural Pragmatics. Berlin: De Gruyter. 13 (3): 353–381. doi:10.1515/ip-2016-0015. eISSN 1613-365X. ISSN 1612-295X. S2CID 151433921.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 Andjelovic, Tamara; Buckels, Erin E.; Paulhus, Delroy L.; Trapnell, Paul D. (April 2019). «Internet trolling and everyday sadism: Parallel effects on pain perception and moral judgment». Journal of Personality. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. 87 (2): 328–340. doi:10.1111/jopy.12393. PMID 29663396. S2CID 4955521.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Navarro-Carrillo, Ginés; Torres-Marín, Jorge; Carretero-Dios, Hugo (January 2021). «Do trolls just want to have fun? Assessing the role of humor-related traits in online trolling behavior» (PDF). Computers in Human Behavior. Amsterdam: Elsevier. 114 (106551): 106551. doi:10.1016/j.chb.2020.106551. ISSN 0747-5632. S2CID 225027966.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 Buckels, Erin E. (7 June 2019). «Probing the Sadistic Minds of Internet Trolls». www.spsp.org. Washington, D.C.: Society for Personality and Social Psychology. Վերցված է 31 January 2021-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 March, Evita; Steele, Genevieve (July 2020). «High Esteem and Hurting Others Online: Trait Sadism Moderates the Relationship Between Self-Esteem and Internet Trolling». Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking. Mary Ann Liebert, Inc. 23 (7): 441–446. doi:10.1089/cyber.2019.0652. PMID 32364769.
  19. ↑ Joel, William (12 July 2018). «Don't feed the trolls, and other hideous lies». The Verge. Արխիվացված օրիգինալից 25 December 2021-ին. Վերցված է 18 February 2019-ին.
  20. ↑ Van, Thomas. «Internet Slang: Where Did The Word Troll Come From?» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-04-13-ին.
  21. ↑ Harper, Douglas. «troll». Online Etymology Dictionary. Վերցված է 14 June 2013-ին.
  22. ↑ ln. «Trollmother». Վերցված է 22 October 2014-ին.
  23. ↑ «Trolls. Who are they?». unknown. Վերցված է 3 July 2013-ին.
  24. ↑ 24,0 24,1 Vicente, Vann (21 January 2020). «What Is an Internet Troll? (and How to Handle Trolls)». How-To Geek (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020-04-20-ին.
  25. ↑ «troll». Merriam-Webster Online Dictionary. 2010. Վերցված է 7 January 2010-ին.
  26. ↑ John Saar (4 February 1972). «Carrier War». Life.
  27. ↑ 27,0 27,1 Schwartz, Mattathias (3 August 2008). «The Trolls Among Us». The New York Times. էջեր MM24. Վերցված է 24 March 2009-ին.
  28. ↑ Miller, Mark S. (8 February 1990). «FOADTAD». Newsgroup: alt.flame. Usenet: 131460@sun.Eng.Sun.COM. Վերցված է 2 June 2009-ին. «Just go die in your sleep you mindless flatulent troll.»
  29. ↑ «troll, n.1». Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 2006.
  30. ↑ 30,0 30,1 Chan, Terry (8 October 1992). «Post the FAQ». Newsgroup: alt.folklore.urban. Usenet: 26717@dog.ee.lbl.gov. Վերցված է 21 July 2016-ին. «Maybe after I post it, we could go trolling some more and see what happens.»
  31. ↑ Esan, David (2 October 1992). «Mixed up translations». Newsgroup: alt.folklore.urban. Usenet: 4322@moscom.com. Վերցված է 21 July 2016-ին. «It just amazes me that when someone goes newbie trolling how many people he catches.»
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Tepper, Michele (1997). «Usenet Communities and the Cultural Politics of Information». In Porter, David (ed.). Internet culture. New York, New York, United States: Routledge Inc. էջ 48. ISBN 978-0415916837. Վերցված է 24 March 2009-ին. «... the two most notorious trollers in AFU, Ted Frank and Snopes, are also two of the most consistent posters of serious research.»
  33. ↑ Cromar, Scott (9 October 1992). «Trolling for Newbies». Newsgroup: alt.folklore.urban. Usenet: Oct.9.10.26.26.1992.22869@math.rutgers.edu. Վերցված է 16 July 2016-ին. «Some people call this game trolling for newbies»
  34. ↑ Zotti, Ed; և այլք: (14 April 2000). «What is a troll?». The Straight Dope. Վերցված է 24 March 2009-ին. «To be fair, not all trolls are slimeballs. On some message boards, veteran posters with a mischievous bent occasionally go 'newbie trolling.'»
  35. ↑ Wilbur, Tom (8 February 1993). «AFU REALLY REALLY WAY SOUTH». Newsgroup: alt.folklore.urban. Usenet: 1993Feb8.010006.1589@Csli.Stanford.EDU. Վերցված է 21 July 2016-ին. «Tom "nice troll, by the way" Wilbur»
  36. ↑ «Tuesday Aug, 26 1997». www.kevinandkell.com – Kevin & Kell. Վերցված է 2021-05-19-ին.
  37. ↑ «Language Log » The toll of the trolls». Վերցված է 2022-04-14-ին.
  38. ↑ «Troll Politics». Georgetown Journal of International Affairs (ամերիկյան անգլերեն). 2020-04-22. Վերցված է 2022-03-17-ին.
  39. ↑ 관심을 바라는 사람, 영어로 뭐라고 해요? (կորեերեն). Վերցված է January 15, 2021-ին.
  40. ↑ Royal Institute of Thailand (2009). Photchananukrom Kham Mai Lem Song Chabap Ratchabandittayasathan พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๒ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน [Royal Institute Dictionary of New Words, Volume 2] (թայերեն). Bangkok: Royal Institute of Thailand. էջ 11. ISBN 9786167073040.
  41. ↑ Stevan Harnad (1987/2011) "Sky-Writing, Or, When Man First Met Troll" The Atlantic
  42. ↑ Adams, Tim (24 July 2011). «How the Internet created an age of rage». The Guardian (The Observer). London.
  43. ↑ S. Kiesler; J. Siegel; T.W. McGuire (1984). «Social psychological aspects of computer-mediated communication». American Psychologist. 39 (10): 1123–34. doi:10.1037/0003-066X.39.10.1123. S2CID 3896692.
  44. ↑ M. Lea; T. O'Shea; P. Fung; R. Spears (1992). «'Flaming' in Computer-Mediated Communication: observation, explanations, implications». Contexts of Computer-Mediated Communication: 89–112.
  45. ↑ Postmes, T.; Spears, R.; Lea, M. (1998). «Breaching or building social boundaries? SIDE-effects of computer-mediated communication». Communication Research. 25: 689–715. doi:10.1177/009365098025006006. S2CID 145640433.
  46. ↑ «Litigation or: In Defense of Patent Trolls», Selling Social Media : The Political Economy of Social Networking, Bloomsbury Publishing, 2017, doi:10.5040/9781501319723.ch-005, ISBN 978-1-5013-1969-3
  47. ↑ 47,0 47,1 Donath, Judith S. (1999). «Identity and deception in the virtual community». In Smith, Marc A.; Kollock, Peter (eds.). Communities in Cyberspace (illustrated, reprint ed.). Routledge. էջեր 29–59. ISBN 978-0415191401. Վերցված է 24 March 2009-ին.
  48. ↑ Phillips, Whitney (2 September 2016). This is why we can't have nice things : mapping the relationship between online trolling and mainstream culture. MIT Press. ISBN 978-0-262-52987-7. OCLC 946160335.
  49. ↑ 49,0 49,1 Herring, Susan; Job-Sluder, Kirk; Scheckler, Rebecca; Barab, Sasha (2002). «Searching for Safety Online: Managing "Trolling" in a Feminist Forum» (PDF). Center for Social Informatics – Indiana University. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 8 January 2017-ին. Վերցված է 29 March 2009-ին.
  50. ↑ «Trolled Online: What You Can Do When You're Bullied on Social Media». www.criminaldefenselawyer.com (անգլերեն). Վերցված է 2021-10-22-ին.
  51. ↑ J. Zhao, "Where Anonymity Breeds Contempt", The New York Times, 29 November 2010.
  52. ↑ 52,0 52,1 Paavola, J; Helo, T; Jalonen, H; Sartonen, M; Huhtinen, A-M (2016). «Understanding the Trolling Phenomenon: The Automated Detection of Bots and Cyborgs in the Social Media». Journal of Information Warfare. 15 (4): 100–111. ISSN 1445-3312. JSTOR 26487554.
  53. ↑ «What's the difference between a troll and a sockpuppet?». The Guardian (անգլերեն). 2018-02-23. Վերցված է 2021-05-25-ին.
  54. ↑ 54,0 54,1 Gary King; Jennifer Pan; Margaret E. Roberts (1 June 2016). «How the Chinese Government Fabricates Social Media Posts for Strategic Distraction, not Engaged Argument» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2 June 2016-ին.
  55. ↑ «Behind China's viral curtain». Harvard Gazette. 11 June 2016. Արխիվացված օրիգինալից 11 June 2016.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 56,3 56,4 56,5 Spruds, Andris; Rožukalne, Anda; և այլք: (n.d.). «Internet Trolling as a hybrid warfare tool: the case of Latvia». stratcomcoe.org. Riga, LV: NATO Strategic Communications Centre of Excellence (published 28 January 2016). Արխիվացված օրիգինալից 28 January 2016-ին. Վերցված է 28 January 2016-ին.
  57. ↑ Gesser-Edelsburg, Anat; Shir-Raz, Yaffa (August 2016). «Communicating risk for issues that involve 'uncertainty bias':what can the Israeli case of water fluoridation teach us?». Journal of Risk Research. 21 (4): 395–416. doi:10.1080/13669877.2016.1215343.
  58. ↑ «Saudis' Image Makers: A Troll Army and a Twitter Insider». The New York Times. 20 October 2018. Արխիվացված օրիգինալից 2022-01-03-ին.
  59. ↑ «Facebook: Most political trolls are American, not Russian». The Daily Telegraph. 12 October 2018. Արխիվացված օրիգինալից 11 January 2022-ին.
  60. ↑ «Political trolls are invading LinkedIn». Business Insider. November 7, 2018.
  61. ↑ 61,0 61,1 61,2 61,3 61,4 Radford, Ben (2016). Bad Clowns. Albuquerque: University of New Mexico Press. ISBN 978-0826356666.
  62. ↑ 62,0 62,1 Glass, Rachel Lee; MA; read, CLC Last updated: 4 Feb 2020 ~ 2 min (2020-02-04). «Coping with Internet Trolls». psychcentral.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020-04-20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  63. ↑ Cheng, J., Bernstein, M., Danescu-Niculescu-Mizil, C., & Leskovec, J. (2017). Anyone Can Become a Troll: Causes of Trolling Behavior in Online Discussions. CSCW: Conference on Computer-Supported Cooperative Work, 2017, 1217–1230. https://doi.org/10.1145/2998181.2998213
  64. ↑ Ferenczi, Nelli; Marshall, Tara C.; Bejanyan, Kathrine (2017-12-01). «Are sex differences in antisocial and prosocial Facebook use explained by narcissism and relational self-construal?». Computers in Human Behavior (անգլերեն). 77: 25–31. doi:10.1016/j.chb.2017.08.033. ISSN 0747-5632.
  65. ↑ Sinha, Krittika; Huma, Fatima; Baig, Mirza Sarwar (June 2020). «Psychoanalytic review of the trolling culture regarding female body». Indian Journal of Health, Sexuality & Culture. Indian Institute of Sexology. 6 (1): 29–36. doi:10.5281/zenodo.3929149. ISSN 2581-575X. Վերցված է 31 January 2021-ին.
  66. ↑ Dewey, Susan; Crowhurst, Isabel; Izugbara, Chimaraoke (2018). Routledge International Handbook of Sex Industry Research (անգլերեն). Routledge. էջ 723. ISBN 978-1351133890. "The website Geek Feminism Wiki describes concern trolling as behavior conducted by: "a person who participates in a debate as an actual or potential ally who simply has some concerns they need answered before they will ally themselves with a cause. In reality they are a critic" (Geek Feminism, n.d.). I suggest that in the context of this behavior towards sex workers there is another element: feigned concern for the well-being of sex workers, as if sex workers are unable to look out for our own well-being.
  67. ↑ Cox, Ana Marie (16 December 2006). «Making Mischief on the Web». Time. Արխիվացված է օրիգինալից 13 January 2007-ին. Վերցված է 24 March 2009-ին.
  68. ↑ Timpf, Katherine (26 January 2016). «Feminist Internet: Citing Studies Linking Obesity to Health Problems Is 'Oppressive'». National Review. Վերցված է 23 February 2021-ին.
  69. ↑ Saunders, Anne (27 September 2006). «Bass aide resigns for fake website postings». Concord Monitor. Newspapers of New England. Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 17 May 2013-ին. Վերցված է 5 February 2010-ին.
  70. ↑ «Bass Aide Resigns After Posing As Democrat On Blogs». WMUR. 26 September 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 23 November 2008-ին. Վերցված է 5 February 2010-ին.
  71. ↑ Lorraine, Miller (September 21, 2007). «Statistics of the Congressional Election of November 7, 2006» (PDF). Office of the Clerk, U.S. House of Representatives.
  72. ↑ Wolcott, James (6 October 2006). «Political Pieties from a Post-Natal Drip». James Wolcott's Blog – Vanity Fair. Condé Nast. Արխիվացված է օրիգինալից 18 February 2009-ին. Վերցված է 25 March 2009-ին.
  73. ↑ Moulitsas, Markos (9 January 2008). «Dems: Ignore 'concern trolls'». The Hill. Capitol Hill Publishing Corp. Վերցված է 25 March 2009-ին.
  74. ↑ Phillips, Whitney (20 March 2015). This Is Why We Can't Have Nice Things: Mapping the Relationship between Online Trolling and Mainstream Culture (անգլերեն). MIT Press. էջ 20. ISBN 978-0-262-32900-2.
  75. ↑ Phillips, Whitney. «Internet Troll Sub-Culture's Savage Spoofing of Mainstream Media [Excerpt]». Scientific American. Վերցված է 24 February 2016-ին.
  76. ↑ «How to be a Great Internet Troll». Fox Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 21 August 2010-ին. Վերցված է 13 December 2009-ին.
  77. ↑ Guerin, Cécile (12 February 2019). «The #ligueduLOL cyberbullying case is the French media's day of reckoning | Cécile Guerin | Opinion | The Guardian». The Guardian.
  78. ↑ "Internet without laws a 'recipe for anarchy' Արխիվացված 4 Ապրիլ 2010 Wayback Machine, News.ninemsn.com.au, 1 April 2010. Retrieved 5 April 2010.
  79. ↑ "Facebook takes (small) step against tribute page trolls", TG Daily, 30 March 2010. Retrieved 5 April 2010.
  80. ↑ Jones, Gemma (11 September 2012). «Time is up for Twitter trolls and bullies». News.com.au. Վերցված է 15 September 2012-ին.
  81. ↑ «Twitter trolls attack radio host Ray Hadley, NRL star Robbie Farah». Herald Sun. Վերցված է 15 September 2012-ին.
  82. ↑ «Twitter makes moves to prevent online trolls». Herald Sun. Վերցված է 15 September 2012-ին.
  83. ↑ Kazmin, Amy (February 20, 2017). «'I Am a Troll' by Swati Chaturvedi». Financial Times. Վերցված է 2023-07-19-ին.
  84. ↑ 84,0 84,1 84,2 84,3 Mitra, Sreya (2020-09-15). «Discourses of Hindi film fandom and the confluence of the popular, the public, and the political». Transformative Works and Cultures (անգլերեն). 34. doi:10.3983/twc.2020.1775. ISSN 1941-2258. S2CID 224909712.
  85. ↑ «Yogi Adityanath slams SRK, compares him with Hafiz Saeed». The Hindu (Indian English). 2015-11-04. ISSN 0971-751X. Վերցված է 2023-07-19-ին.
  86. ↑ «Salman defends Yakub, says hang Tiger Memon». The Hindu (Indian English). 2015-07-26. ISSN 0971-751X. Վերցված է 2023-07-19-ին.
  87. ↑ Mathew, Suresh (2015-07-27). «Why Exactly Are We Outraged By Salman Khan's Tweets on Memon?». TheQuint (անգլերեն). Վերցված է 2023-07-19-ին.
  88. ↑ Ashoka Prasad (18 February 2013). «Taking On The Trolls». Newslaundry.
  89. ↑ «NL Hafta – Episode 24». Newslaundry. 17 July 2015.
  90. ↑ «What's my name, Kochi Metro Mascot asks public; Malayalees call it 'Kummanana'». The New Indian Express. 2017-12-01. Վերցված է 2023-12-05-ին.
  91. ↑ «Malayalam Slang Words Every Indian Must Know».
  92. ↑ Jessie Yeung, Emiko Jozuka and Kathleen Benoza (14 June 2022). «Japan makes 'online insults' punishable by one year in prison». CNN. Վերցված է 2022-09-15-ին.
  93. ↑ «Japan to start jailing people for online insults». The Verge (ամերիկյան անգլերեն). 6 July 2022. Վերցված է 2022-09-15-ին.
  94. ↑ 94,0 94,1 «Internet trolls face up to two years in jail under new laws». BBC News. 19 October 2014. Վերցված է 19 October 2014-ին.
  95. ↑ UK Ministry of Justice (20 October 2014). «Internet trolls to face 2 years in prison». Վերցված է 15 February 2015-ին.
  96. ↑ Tom de Castella; Virginia Brown (14 September 2011). «Trolling: Who does it and why?». BBC News Magazine. Վերցված է 14 September 2011-ին.
  97. ↑ «Georgia Varley-inspired trolling law is waste of time says internet campaigner». Liverpool Echo. 14 January 2012. Վերցված է 2 February 2012-ին.
  98. ↑ «Lancashire man JAILED over April Jones Facebook posts». The Register. 8 October 2012. Վերցված է 11 December 2012-ին.
  99. ↑ Whitney Phillips (15 May 2015). «Internet Troll Sub-Culture's Savage Spoofing of Mainstream Media [Excerpt]». Scientific American.
  100. ↑ «Review: The Newsroom – The Blackout Part 2: Mock Debate: Help me, Rhonda». HitFix. 13 July 2023.
  101. ↑ Beth Hanna (20 August 2012). «'The Newsroom' Episode 9 Review and Recap: 'The Blackout – Thompson on Hollywood». Thompson on Hollywood. Արխիվացված է օրիգինալից 1 July 2015-ին. Վերցված է 28 June 2015-ին.
  102. ↑ «Editorial: Online disinformation isn't just for Russia anymore». Los Angeles Times. 8 January 2019. "The New York Times reported Monday that progressive Democrats opposed to Roy Moore, the odious Republican candidate in that race, created a Facebook page and Twitter feed purporting to represent Moore supporters opposed to the sale of alcoholic beverages...to associate Moore with calls for a statewide ban on the sale of liquor in order to alienate moderate, pro-business Republicans and help Democratic candidate Doug Jones..."Dry Alabama" was actually the second case of Russian-style disinformation in the Alabama campaign uncovered by the New York Times. In December it reported on an "experiment" in which a phony Facebook page was created to try to drain support for Moore from conservatives and a "false flag" operation was created to suggest that the Republican candidate was being followed on Twitter by Russian bots."
  103. ↑ «NBC News, to Claim Russia Supports Tulsi Gabbard, Relies on Firm Just Caught Fabricating Russia Data for the Democratic Party». The Intercept. February 3, 2019.
  104. ↑ «Experts Say There's 'No Evidence' for Bernie's Russian Bot Claim». The Daily Beast. February 21, 2020.
  105. ↑ «Twitter knocks down Bernie Sanders' suggestion that Russian trolls are behind online attacks from his supporters». CNBC. February 20, 2020.
  106. ↑ «Twitter is suspending 70 pro-Bloomberg accounts, citing 'platform manipulation'». Los Angeles Times. February 21, 2020.
  107. ↑ «Donald Trump will go down in history as the Troll-in-Chief». The New Yorker. January 29, 2021.
  108. ↑ "All that glisters is not (Facebook) gold", CounterMeasures: Security, Privacy & Trust (A TrendMicro Blog). Retrieved 6 April 2010.
  109. ↑ Bond, Robert (1999). «Links, Frames, Meta-tags and Trolls». International Review of Law, Computers & Technology 13. էջեր 317–23.
  110. ↑ Dibbell, Julian (21 September 2009). «The Assclown Offensive: How to Enrage the Church of Scientology». Wired. Վերցված է 5 October 2010-ին.
  111. ↑ Whiteman, Hilary (28 February 2015). «I will not be silenced: Australian Muslim fights Twitter 'troll army'». CNN. Վերցված է 4 March 2015-ին.
  112. ↑ «How Trolls Are Ruining the Internet». Time (անգլերեն). Վերցված է 2020-04-20-ին.
  113. ↑ 113,0 113,1 «Russian company indicted by Mueller hires Washington lawyers». Reuters (անգլերեն). 2018-04-11. Վերցված է 2021-05-25-ին.
  114. ↑ «The tactics of a Russian troll farm». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2018-02-16. Վերցված է 2021-05-25-ին.
  115. ↑ Hernandez, Patricia (2020-07-01). «The US Army is losing the war in Discord». Polygon (անգլերեն). Վերցված է 2020-07-25-ին.
  116. ↑ Gault, Matthew (16 July 2020). «U.S. Army Esports Team May Have Violated the First Amendment on Twitch». Vice (անգլերեն). Վերցված է 2020-07-25-ին.
  117. ↑ «U.S. Army and Navy Must Stop Banning Speech About War Crimes from Their Twitch Channels, Knight Institute Says in Demand Letter». Knight First Amendment Institute (անգլերեն). July 22, 2020. Վերցված է 2020-07-25-ին.
  118. ↑ Venhuizen, Harm (2020-07-20). «Army esports team denies accusations of violating First Amendment, offering fake giveaways». Army Times (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 14 December 2023-ին. Վերցված է 2020-07-25-ին.
  119. ↑ 119,0 119,1 Marcotte, Amanda (18 October 2021). «Tucker Carlson, Joe Rogan, and the Proud Boys: How the fragility of the male ego fuels the far-right». Salon.com. OCLC 43916723. Արխիվացված օրիգինալից 18 October 2021-ին. Վերցված է 18 October 2021-ին.

Հետագա ընթերցում խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  Տես՝ troll Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս
 

Տրոլինգի պաշտպանություն և անվտանգություն խմբագրել

  • The Trolling Academy – տրոլինգի խորհուրդներ, մեկնաբանություններ և ուսուցում
  • Get Safe Online – անվճար փորձագիտական խորհրդատվություն առցանց անվտանգության վերաբերյալ

Նախապատմություն և սահմանումներ խմբագրել

Ակադեմիական և բանավեճ խմբագրել

Կաղապար:Internet slang

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Tynagrigoryan/Ավազարկղ&oldid=9939843» էջից