Վիտո Ակոնչի (Vito Acconci, ), իտալա-ամերիկացի բանաստեղծ, նկարիչ, ճարտարապետ:

Կենսագրություն

խմբագրել

Վիտո Ակոնչին ծնվել է 1940 թվականի հունվարի 24-ին Բրոնքսում: Նրա հայրը իտալացի ներգաղթյալ էր, ով նրան տանում էր թանգարաններ և թատրոններ և տալիս նրան տարրական գեղարվեստական կրթություն: Աքոնչին սովորել է գրականություն College of the Holy Cross և University of Iowa պոեզիա:

Ակոնչին իր գործունեությունը սկսել է որպես բանաստեղծ: 1960-ականների վերջին Ակոնչին զբաղվեց ներկայացմամբ և վիդեոարվեստով`օգտագործելով իր մարմինը որպես օբյեկտ լուսանկարչության, տեսանյութի և ներկայացման համար: «Սերմնաբուծարան» (1972 թվական հունվար) ներկայացման մեջ Ակոնչին պառկած էր Սոննաբենդի պատկերասրահի թեքահարթակի տակ և ինքնաբավ էր վարվում՝ բարձրացնելով իր երևակայությունները բարձրախոսով իր գլխավերևում զբոսնող այցելուների մասին: 1980-ականների ընթացքում Ակոնչին կենտրոնացավ ճարտարապետության և լանդշաֆտային դիզայնի վրա: Որպես օրինակ կարելի է նշել քայլուղիները պատի միջով: 1960-ականներին նա ամուսնացավ նկարչուհի Ռոզմարի Մայերի հետ[1]։

Մեկ այլ օրինակ է «Dirt Wall» (1992) Կոլորադոյի Arvada Center Sculpture Garden-ում: Պատը սկսվում է կենտրոնից դուրս և շարունակվում է ներսից՝ տարածվելով գետնից մինչև 24 ոտնաչափ բարձրություն: Ապակու և պողպատե պատը պարունակում է հրաբխային քարի, ավազի, հողի խառնուրդ, որը տեսանելի է ապակե վահանակների միջոցով: Դասավանդել է բազմաթիվ ինստիտուտներում, այդ թվում՝ Nova Scotia College of Art and Design, Halifax, California Institute of the Arts, Valencia; Cooper Union; School of the Art Institute of Chicago; Yale University; Parsons School of Design։ Նաև դասավանդում էր Բրուքլինի քոլեջում:

«Հսկողություն» և «Քայլ»

խմբագրել

Ակոնչին Սոլա Լեվիտայի գաղափարը հասցրեց այն սահմանին, որ նախնական պլանավորումը և կրկնությունը ստեղծագործության հիմնական որոշիչներն են: Սկզբում Ակոնչինն եկավ մի տեղադրման, օրինակ. «Ընտրել պատահական մարդ, փողոցում, ցանկացած վայրում և դա անել 23 օր անընդմեջ: Հետևեք նրան ուր էլ որ նա գնա՝ անկախ երթուղու հեռավորությունից և երկայնությունից: Ակցիան ավարտվում է, երբ այն մտնում է ինչ-որ մասնավոր տեղ՝ տուն, գրասենյակ և այլն»։ Հենց նման ձևաչափ է կիրառվել լուսանկարչի կողմից փաստագրված «Հսկողություն» (1969), ով գնում էր Ակոնչիի հետևից և արձանագրում նկարչի ու նրա զոհի գրեթե անիմաստ գործողությունները։ Այս և նրա նման աշխատանքներում Ակոնչին ինքն էր գործուն նյութ։ Եվ հենց այդ գործողությունների աննշան լինելն է, որ արդյունքում դրանք վերափոխեց արվեստի ստեղծագործությունների կառուցվածքին և բովանդակությանը։ Նույն կերպ, նրա աշխատանքը կառուցվել է «Քայլ», 1970 թվականի իր բնակարանում տեղադրելով 18 դյույմ (46 սմ) բարձրությամբ աթոռակ, նա այն օգտագործել է որպես քայլ: «Ամեն ամիս առավոտյան նշանակված ամիսների ընթացքում ես քայլում և դուրս եմ գալիս աթոռակից վեր ու վար, րոպեում մոտ 30 քայլ: Գործողությունը տևում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ ես ունակ եմ դա անդադար կատարել, և այնուհետև գրանցվում է քայլերի քանակը»:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել