Մասնակից:Mari Sahakyan/Ավազարկղ5
 |
|---|
Վիկտոր Ցոյի հուշարձանը – ռոք երաժիշտ Վիկտոր Ցոյի քանդակն է, որը ստեղծվել է 2002 թվականին մոսկվացի քանդակագործ Ալեքսեյ Բլագովեստնովի կողմից։ 2009 թվականի հուլիսին հուշարձանը կանգնեցվել է Սանկտ Պետերբուրգում՝ Նևսկի պողոտայում՝ «Ավրորա» կինոթատրոնի կողքին՝ նախքան Ալեքսեյ Ուչիտելի «Վերջին հերոսը» ֆիլմի շնորհանդեսը՝ Վիկտոր Ցոյի մասին վավերագրական ստեղծագործություն։2015 թվականի հոկտեմբերին այն վերաբացվել է Նովգորոդի մարզի Օկուլովկա քաղաքում։
Պատմություն խմբագրել
Հուշարձանը պատրաստվել է 2002 թվականին քանդակագործ Ալեքսեյ Ալեքսեևիչ Բլագովեստնովի կողմից՝ որպես դիպլոմային աշխատանք Մոսկվայի Վ.Ի. Սուրիկովի[1] անվան պետական ակադեմիական արվեստի ինստիտուտում։ Քանդակի վրա աշխատանքը տևել է վեց ամիս[1] և պաշտպանված էր «գերազանց»։[2] Այս աշխատանքը արժանացել է Պ.Մ.-ի անվան պատանի նկարիչների առաջին մրցույթին: Տրետյակովը 2004 թվականին Պետական Տրետյակովյան պատկերասրահում Ալեքսեյ Բլագովեստնովը ստացել է առաջին մրցանակը երիտասարդ նկարիչների[3] լավագույն ռեալիստական ստեղծագործության մրցույթի «Քանդակ» անվանակարգում։ Երբ հուշարձանն ավարտվեց, այն ցուցադրվեց Մոսկվայում և Խանտի Մանսիյսկում: Մոսկվայում հուշարձանի համար տեղ չկար։ Սկզբում նախատեսվում էր, որ այն կտեղադրվի Հին Արբատում, Վիկտոր Ցոյի պատից ոչ հեռու (Կրիվոարբատսկի նրբանցք), սակայն տեղի բնակիչների դժգոհության պատճառով, ովքեր չէին ցանկանում, որ մարդկանց մեծ բազմություն լինի տան մոտ, հանձնաժողովը մոնումենտալ արվեստի վրա որոշել է, որ հուշարձանը չպետք է կանգնի այս վայրում։[2] Երեքշաբթի, 2009 թվականի հուլիսի 21-ին, Սանկտ Պետերբուրգում, Նևսկի պողոտայում, «Ավրորա»[4] կինոթատրոնի դիմաց տեղի ունեցավ հուշարձանի շնորհանդեսը։ Հուշարձանի տեղադրումը չի համաձայնեցվել քաղաքային իշխանությունների[4] հետ, ուստի հուլիսի 22-ին կինոթատրոնի աշխատակիցները Ալեքսեյ Բլագովեստնովին խնդրել են հեռացնել այն։[5] Ակցիայի[6] մասին չի ծանուցվել նաև «Վիկտոր Ցոյի հիշատակին» հիմնադրամը։ Հիմնադրամն ինքը 2009 թվականին նախաձեռնեց Սանկտ Պետերբուրգում Վիկտոր Ցոյի հուշարձանի տեղադրումը, և այս նախագիծը աջակցվեց և սկսեց վերահսկվել քաղաքի[6] մշակույթի կոմիտեի կողմից: Այս կապակցությամբ հիմնադրամը Բլագովեստնովի քանդակի ժամանակավոր տեղադրման ակցիան անվանել է վրդովեցուցիչ, քանի որ քաղաքի բնակիչներին մոլորեցրել են՝ այն շփոթելով հիմնադրամի պաշտոնական աշխատանքի հետ։[6] Դրանից հետո հուշարձանը տեղափոխվեց կինոթատրոնի շենք և հավաքվեց միայն օգոստոսի 15-ի առավոտյան՝ «Վերջին հերոսը» ֆիլմի շնորհանդեսի օրը։ Հետագայում նախատեսվում էր, որ հուշարձանը կցուցադրվի Ռուսաստանի քաղաքներում, իսկ Ամերիկայում իր ճանապարհորդությունը կավարտի ռոքնռոլի փառքի սրահում։[1] Սակայն 2015 թվականին քանդակը տեղադրվել է Նովգորոդի մարզի Օկուլովկա քաղաքի երկաթուղային կայարանի մոտ գտնվող հրապարակում։ Հուշարձանի բացումը տեղի է ունեցել 2015 թվականի հոկտեմբերի 17-ին։[7]
Նկարագրություն խմբագրել
Քանդակը, որը ծալովի մոդել է, պատկերում է Վիկտոր Ցոյին՝ սև ակնոցներով, թևերով և մերկ ոտքերով։ Նա նստած է 1961 թվականի Java մոտոցիկլետի վրա՝ կոտրված լուսարձակով։[1] Ըստ հեղինակի` հիմքը վերցվել է «Ասեղ» ֆիլմից, երբ Վիկտոր Ցոյը ակնոցներով նստած է բարում, թևերը ծալած։[1].
Հուշարձանի բարձրությունը՝ 1,89 մ, երկարությունը՝ 2,74 մ, լայնությունը՝ 1,40 մ։[1] Քաշը մոտ կես տոննա է:
Ալեքսեյ Բլագովեստնովը վախենում էր, որ հուշարձանը կարող է կտոր-կտոր լինել։ «Այնտեղ խոսակցություններ կան, շատ նուրբ մանրամասներ։ Խորհրդային տարիներին գոյություն ուներ այնպիսի հասկացություն, ինչպիսին է «հիմար կայունությունը»՝ անհրաժեշտ էր, որ աշխատանքից ոչինչ չմնա, հակառակ դեպքում այն կսղվեր:Բայց իմ վրա ամեն ինչ դուրս է գալիս, ես այն պատրաստել եմ եվրոպական ոճով: Հուսով եմ՝ մարդիկ կզսպեն իրենց, և այնպես չի ստացվի, ինչպես Աթենքի Ակրոպոլիսում, որտեղ արդեն հատուկ կտորներ են բերվում՝ որպես հուշանվերներ տանելու»[2]
Շատերը զարմացած էին, թե ինչու է Վիկտոր Ցոյին պատկերված մոտոցիկլետով, քանի որ նա նախընտրում էր մեքենա վարել, իսկ աշխատանքի հեղինակը բացատրեց, որ հուշարձանը նախատեսված է եղել ողջ մնալու համար։ «Այն ունի մոտոցիկլետի էներգիա՝ այն ուժը, այն ուժը, որը կարող է Ցոյին պոկել պատից»:[3]Նա նաև ասաց, որ եթե դուք քանդակ եք պատրաստում առանց մոտոցիկլետի, ապա Վիկտոր Ցոյը կստացվի բավականին տպավորիչ հասակով և կգերիշխի դիտողներին, ինչը չպետք է լինի:[8]
Հարցեր ծագեցին նաև, թե ինչու է Վիկտոր Ցոյին պատկերված ոտաբոբիկ, և Ալեքսեյ Բլագովեստնովը բացահայտեց կոմպոզիցիայի իմաստը։ «Հենց ոտքն է աքիլեսյան գարշապարը, որի համար կարող ես մարդուն վիրավորել, նկարչին վիրավորել, նա միշտ խոցելի էակ է, թեև կարող է զրահապատ լինել, նստած ակնոցներով, ձեռքերը մարտականորեն ծալած, բայց կարող ես կանգնել ոտքի վրա, և դա նրան ցավ կպատճառի, ուզում եմ, որ մարդիկ հասկանան, թե ինչ է ցավը, ոչ թե ֆիզիկական, այլ հոգևոր և հոգեկան»։[9]
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Весёлый посёлок - портал твоего района». В Петербург доставили памятник Виктору Цою. Վերցված է 2009-07-31-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)(չաշխատող հղում) - ↑ 2,0 2,1 2,2 «Российская газета». Медный всадник. Արխիվացված է օրիգինալից 2008-04-12-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 3,0 3,1 «Новые известия». Цоя осветят фарами: памятнику лидеру группы «Кино» наконец-то дали «зеленый свет». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-17-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 4,0 4,1 «Lenta.ru». В центре Петербурга на один день поставили памятник Виктору Цою. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-10-16-ին. Վերցված է 2009-07-31-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Комсомольская правда». Памятник Цою разобрали в тот же день, когда поставили. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-17-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ 6,0 6,1 6,2 «Йя-Хха - Официальный сайт Рашида Нугманова». Обращение Фонда «Памяти Виктора Цоя» к поклонникам Виктора Цоя. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-05-ին. Վերցված է 2009-07-31-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Памятник Виктору Цою открыли под Новгородом». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-20-ին. Վերցված է 2015-10-17-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Пятый канал». В Петербурге установили памятник Виктору Цою. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-16-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Правда.Ру». Виктору Цою не дают покоя даже на том свете. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-05-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadlink=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
«Комсомольская правда». Памятник Цою разобрали в тот же день, когда поставили. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-17-ին. Վերցված է 2009-08-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)