Մասնակից:Gevorg Ghazaryan/Սանսկի Մոստ
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սանսկի Մոստ (այլ կիրառումներ)
Քաղաք | ||
---|---|---|
Սանսկի Մոստ | ||
բոս․՝ և խորվ.՝ Sanski Most սերբ.՝ Сански-Мост | ||
Երկիր | Բոսնիա և Հերցեգովինա | |
Երկրամաս | Բոսնիա և Հերցեգովինայի դաշնություն | |
Կանտոն | Ունսկո Կանսկի | |
Համայնք | Սանսկի Մոստ (համայնք) | |
Քաղաքապետ | Մուստաֆա Աֆդագիչ | |
Առաջին հիշատակում | 1244 թվական | |
Մակերես | 781 կմ² | |
ԲԾՄ | 158 մ | |
Կլիմայի տեսակ | մայրցամաքային | |
Խոսվող լեզուներ | բոսնիերեն, սերբերեն, խորվաթերեն | |
Բնակչություն | 19 745 մարդ (2013) | |
Ազգային կազմ | բոսնիացիներ, խորվաթներ, սերբեր | |
Հեռախոսային կոդ | +387 37 | |
Փոստային ինդեքս | 79260 | |
Պաշտոնական կայք | sanskimost.gov.ba | |
|
Սանսկի Մոստ (սերբ.՝ Сански Мост / Sanski Most), քաղաք Բոսնիա և Հերցեգովինայում։ Համանուն համայնքի վարչական կենտրոնն է։ Մտնում է Բոսնիա և Հերցեգովինայի Դաշնության կազմի մեջ։ Տեղակայված է Սանա գետի ափին՝ Պրիեդորի և Կլյուչի միջև[1]։
Աշխարհագրություն խմբագրել
Սանսկի Մոստ քաղաքը և համայնքը տեղակայված են Բոսնիական Կրաինա պատմական շրջանում։ Համայնքից արևմուտք տեղակայված է Գրմեչ լեռը, իսկ արևելք՝ Մուլեժ և Բեհրեմագինիցա լեռները։ Այդտեղ հոսում են ութ խոշոր գետեր՝ Սանիցա, Դաբար, Զդենա, Բլիհա, Մայդանսկա Ռիեկա, Յապրա, Սասինկա և Կոզիցա։ Մի քանի ոչ մեծ գետեր Սանայի վտակներն են։ Շրջանն առանձնանում է նրանով, որ Իլիցա գյուղով հոսում է ռադիոակտիվությամբ հագեցած գետ, որի ջուրը ունի բուժիչ հատկություն։ Համայնքում գոյություն ունեն մի քանի մեծ քարանձավներ, որոնցից առավել հայտնի են Խրուստովացկայա և Դաբարսկայա քարանձավները։ Այստեղ գերակշռում է բարեխառն միջերկրածովային կլիման։
Բնակչություն խմբագրել
Ըստ 1991 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ համայնքի 75 քաղաքներում ապրել է 60307 մարդ։
Սանսկի մոստ համայնքի բնակչությունը | ||||||
Մարդահամարի թվական | 1991 | 1981 | 1971 | |||
Բոսնիացիներ | 28,136 (46,65 %) | 27,083 (43,35 %) | 24,839 (39,99 %) | |||
Սերբեր | 25,363 (42,05 %) | 26,619 (42,61 %) | 30,422 (48,98 %) | |||
Խորվաթներ | 4,322 (7,16 %) | 5,314 (8,50 %) | 6,307 (10,15 %) | |||
Հարավսլավներ | 1,247 (2,06 %) | 2,772 (4,43 %) | 195 (0,31 %) | |||
Այլազգիներ | 1,239 (2,05 %) | 679 (1,08 %) | 339 (0,54 %) | |||
Ընդհանուր | 60,307 | 62,467 | 62,102 |
1991 թվականի դրությամբ համայնքի ազգային կազմը եղել է հետևյալը.
- Սանսկի Մոստ համայնք, ընդհանուր՝ 55146 մարդ
- Օշտրա Լուկա համայնք (Սանսկի Մոստ համայնքի սերբական տարածքը), ընդհանուր՝ 5161 մարդ
Պատմություն խմբագրել
Համայնքի տարածքի վրա գոյություն են ունեցել բնակավայրեր դեռ Հռոմեկան կայսրության ժամանակներից։ Առաջին բնակավայրը ստեղծվել է մոտավորպես 820 թվականին, որը կրել է Լուկա անվանումը։ Սանսկի Մոստ քաղաքը առաջին անգամ հիշատակվել է 1244 թվականին՝ Զանա անունով։ Օսմանյան տիրապետության օրոք քաղաքը մտել է Բոսնիական սանջակի կազմում։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին քաղաքում ուժեղ է եղել պարտիզանական գործունեությունը բոսնիացի հակաֆաշիստների շրջանում։
Բոսնիական պատերազմի տարիներին համայնքը 1992-ի գարնանից մինչև 1995 թվականը եղել է Սերբական Հանրապետության զորքերի տիրապետության տակ։ Սերբական զորքերը, ի պատասխան սերբերի սպանության, անխղճորեն հաշվեհարդար են տեսել բոսնիացիների հետ և վռնդել իրենց տներից։ 1995 թվականի հոկտեմբերին քաղաքն ազատվել է Բոսնիա և Հերցեգովինայի բանակի կողմից։ Ամբողջ համայնքը հայտնվել է Բոսնիա և Հերցեգովինայի Դաշնության կազմում, սակայն 2004 թվականին Սերբական Հանրապետության պահանջմամբ բոսնիացիներն Օշտրա Լուկան զիջել են սերբերին։
Քաղաքի տեսարժան վայրեր խմբագրել
Սանսկի Մոստ քաղաքում գոյություն ունի ուղղափառ եկեղեցի և մզկիթ, նաև այնտեղ տեղակայված են բարեգործական «Խաղաղության կառուցման կենտրոն» և «Ֆենիքս կենտրոն» ընկերությունների գլխավոր գրասենյակները։ Սանսկի Մոստը հայտնի է իր ռեստորանների, սրճարանների և նախաճաշիկարանների ցանցով, այնտեղ աշխատում է «Radio Sana» ռադիոկայանը։
Սպորտ խմբագրել
Քաղաքում տեղակայված է «Պոդգրմեչ» ֆուտբոլային ակումբի մարզադաշտը, որը հանդես է գալիս Երկրորդ լիգայում։ 1985 թվականին այստեղ հիմնադրվել է «Սանա» բասկետբոլի կանանց ակումբը, որը եղել է ամենահաջողակը Հարավսլավիայում, սակայն 1995 թվականին ակումբը դադարեցրել է իր գոյությունը։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Ուղղափառ եկեղեցի
-
Փոստի շենք
-
Նորակառույցներ
-
Սանա գետը
-
Համզիբեգովի մզկիթ
-
Համզիբեգովի մզկիթ
-
«Կոնզում» խորվաթական սուպերմարկետը
-
Քաղաքային հրապարակ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Vjekoslav Klaić (1878). Bosna: podatci o zemljopisu i poviesti Bosne i Hercegovine. Naklad. "Matice Hrvatske". էջ 192.