Մասնակից:2020likilik/Ավազարկղ 1
Սեսիլիոս Ստասիոս խմբագրել
Սեսիլիոս Ստասիոս լատին․՝ Caecilius Statiusat . , մ. թ. ա. 220 թվական-մ. թ. ա. 166 թվական), հին հռոմեական կատակերգակ, պոետ, գրող, հին հռոմեական "անձրևանոցային կատակերգություն" (պալիատիվ) ստեղծողներից մեկը, հավասար Պլավտի և Թերենսի հետ ։ Հռոմի առաջին բանաստեղծը ,ծագումով ՝ ինսումբր , Գալիայից է:
Կենսագրություն խմբագրել
Ըստ մի վարկածի՝ պատերազմի ժամանակ Ստասիոսը գերի է ընկել հռոմեացիների կողմից մ.թ.ա. 222-ին և ստրկացվել, իսկ մեկ ուրիշ վարկածի՝ դեռ երեխա, Սեսիլիոս Ստասիոսը՝ որպես ստրուկ, բերվեց Հռոմ, բայց ժամանակի ընթացքում ազատվեց և վերցրեց իր հովանավորի անունը՝ Սեսիլիեսիի ընտանիքից: Նա բարեկամական հարաբերությունների մեջ էր Քվինտ Էննիի հետ և ապրում էր նույն տանը: Նրա կյանքի վերջին տարիների վերաբերյալ տվյալներ չկան:
Ստեղծագործություններ խմբագրել
Սեսիլիոս Ստասիոսը Պլավտի և Թերենսի նման, ում կողքին սովորաբար հիշատակվում է, վերամշակեց հունական պիեսները հռոմեական թատերաբեմի համար: Սակայն, ի տարբերություն Պլավտի և Թերենսի, նա խուսափեց կոնտամինացիայից՝ երկու դեպքերի խառնումից: Նրա նախընտրած նյութը հին հունական դրամատուրգների, մասնավորապես ՝ Մենանդերի ստեղծագործություններն էին: Ստասիոսիի գործերից պահպանվել են 42 անուն և մոտ 300 տողեր, որոնք մեջբերվել են հին հեղինակների կողմից: Նրանց վերնագրերն ունեն կա՛մ զուտ լատինական հնչողություն, կա՛մ լատինո-հունական (կրկնակի անուններ), կա՛մ միայն հունական ։ Օրինակ՝ " Խնամակալները "(Demandati), "Մարտիկ" (Pugil) կա՛մ "Վաշխառուն" (Faenerator sive Obolastates), "Podkidysh"(Subditivus sive Hypobolimaeus), կամ "ժառանգորդ"(Epicleros), "Ինտենդանտ" (Epistathmos). Հավանաբար, այս վերնագրերը խոսում են այսպես կոչված «պալիացիաների» զարգացման մասին, այսինքն՝ հռոմեական կատակերգության մի տեսակ, որն օգտագործում է հունական օրինաչափություններ: Ավելի վաղ պիեսները դեռ կրում էին իրենց հարազատ իտալական ֆարսի տպավորությունները. այս փուլը լուսաբանված է, ինչպես և Պլավտի մոտ, լատինական անուններով:
Սեսիլիոա Ստասիոսը գրական գործունեության սկիզբը ամբողջությամբ հաջողված չէր, քանի որ նա չէր կարող մրցակցել Պլավտի կատակերգությունների հետ: Այնուամենայնիվ, գեղարվեստական թատերախմբի տնօրեն Ամբիվիա Տուրփիոնի աջակցության շնորհիվ նրա պիեսները շուտով արժանացան հռոմեական հասարակության ճանաչմանը: Սեսիլիա Ստասիայի ստեղծագործությունը կատակերգության զարգացման ընթացքում անցումային փուլ է Պլավտի և Թերենսի միջև : Անտիկ քննադատներն ու գրականագետները նրա մասին բարձր կարծիքի էին. Սեդիգիտ Վոլկացը (լավ. Մ. թ. ա. 100 թ.) նույնիսկ նրան դասեց հռոմեական կատակերգակների շարքը։ Անտիկ հեղինակները՝ Ցիցերոնը, Վարրոն, Ավլ Գելը, Գ. Վ. Պատեռկուլը, դրական գնահատական են տվել Սեսիլիոս Ստասիոսի ստեղծագործություններին:
Ստեղծագործությունները ստեղծելիս Սեսիլիոսը օգտագործեց յամբային սինարներ և կրետիկ:Սեսիլիոսի ստեղծագործությունների ոճը միատեսակ չէ: Նա ներկայացրել է իր կատակերգություններում տարրեր զավեշտից և միմոսականից. Դրա հետ մեկտեղ այնտեղ առկա են նաև փիլիսոփայական դատողություններ, որոնք վերցված են հունական կատակերգություններից ։
Տես նաև խմբագրել
Մի շարք մեջբերումների հեղինակ:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ "Վզնոց", հատված. 177, . Մ.Գասպարով
- ↑ "Նշան", հատված. 265; հատված ներկայացված է Քվինտ Ավրելիոս Սիմմախի "նամակներում" (IV դ.), IX, 114: Արձանագրվել է Զինովիայի (I—II դդ.) հունարեն քերականության մոտ ։
- ↑ "Հասակակիցներ" կատակերգության հատված. տրված է Cicero-ին ("Caton, կամ ծերության մասին", 7, 24): Ցիցերոն-1999, էջ 380; Վ.Գորենշտեյն. Այստեղից ՝ " Ծառ տնկել ապագա սերունդների համար (այլ դարի օգուտների համար)"
Գրականություն խմբագրել
- Manfred Fuhrmann (Hg.): Römische Literatur. Frankfurt 1974
- Google Books copy of Otto Ribbeck’s Latin edition of the fragments (Scaenicae Romanorum Poesis Fragmenta, 3rd ed., 1898, vol. 2, pp. 40ff.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Цецилий Стаций
Կատեգորիա:կատակերգական ժանրեր Կատեգորիա:Հռոմ
{{Ծննդյան թիվը ' 220 մ. թ. ա. Ծննդավայր Մեդիոլա` Գալիա Mահվան ամսաթիվը Մ. թ. ա. 166 Մահվան վայրը` Հռոմ, Հռոմեական Հանրապետություն Քաղաքացիություն` Հռոմեական Հանրապետություն Գործունեության տեսակը` կատակերգակ, գրող, բանաստեղծ Ժանր՝ Կատակերգություն Ստեղծագործությունների լեզվուն՝ լատիներեն}}