Մասնակից:Չալիկյան Քրիստինա/Սևագրություն

Քաղաքացիական անուշադրություն, գործընթաց, երբ անծանոթ անձինք ընդունում են միմյանց ներկայությունը՝ առանց միմյանց անձնական տարածք ներխուժելու^[1]։ Սա միջոց է հարգելու անձի՝ հասարակական վայրում գտնվելու իրավունքը՝ միաժամանակ հարգելով նրա գաղտնիությունը: Փաստացի, անծանոթ մարդիկ ճանաչում են միմյանց ներկայությունը՝ առանց անմիջական փոխազդեցության մեջ մտնելու:

Գործնական կիրառում խմբագրել

«Քաղաքացիական անուշադրություն» եզրույթ տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է Իրվինգ Գոֆմանը՝ նկարագրելու անծանոթ մարդկանց շրջանում հասարակական կարգը պահպանելու համար անհրաժեշտ հոգատարությունը և այդպիսով քաղաքներում գաղտնի կյանք վարելու հնարավորությունը^[2]։

Գոֆմանն այն կարծիքին է, որ հանրային տարածությունը անանուն անծանոթների միջև չֆիքսված փոխազդեցությունների տարածություն է ^[3]։ Ուրիշներին անտեսելու կամ ակնապիշ նայելու փոխարեն, քաղաքացիական անուշադրությունը ենթադրում է անծանոթ մարդկանց աննկատ և թեթև զննում՝ ապահովելով չեզոք փոխազդեցություն^[4]։ Այսինքն, սա այն իրավիճակն է, երբ միմյանց անծանոթ անձինք տեղյակ են միմյանց ներկայության մասին՝ առանց մյուսին անհարմար վիճակի մեջ դնելու կամ ուշադրության կենտրոնում պահելու:

Մոտեցող անծանոթի հետ աչքերով հաղորդակցության միջոցով մարդը և՛ ընդունում է նրա ներկայությունը, և՛ բացառում առավել անձնական շփման կամ զրույցի հնարավորությունը^[5]։

Այսպիսով, քաղաքացիական անուշադրությունը մարդկային ամբոխի կամ խմբի մեջ գաղտնիությունն ապահովելու միջոց է՝ հեռավորության պահպանման համընդհանուր ընդունելի ձևերի կիրառմամբ։ Ըստ երևույթին՝ (թեև իրականում չլինելով այդպիսին) հավելյալ ջանք չպահանջող^[6] քաղաքավարության այս ձևը միջոց է ուրիշներին ազատելու հանրության շրջանում ^[7]ավելորդ ուշադրությունից, ինչը ներառում է նաև հանրության շրջանում ընդունելի վերացական, հպանցիկ շփումը (ողջունում, որպիսության մասին հարցում)^[8]։

Բացասական կողմեր խմբագրել

Քաղաքացիական անուշադրությունը կարող է հանգեցնել միայնության կամ անտեսվածության զգացման, և դա նվազեցնում է ուրիշների բարեկեցության համար պատասխանատվություն զգալու հակումը։ Քաղաքային բնակավայրեր տեղափոխված նորաբնակները հաճախ զարմանում են նման առօրյայի անդեմության վրա, որը նրանք կարող են կարծրացած և անտարբեր համարել, այլ ոչ թե միլիոնավոր մարդկանց խաղաղ գոյակցության համար անհրաժեշտ գործոն^[9]։

Այդուհանդերձ, Գոֆմանը նշում է, որ անուշադրությունն ամբողջական անտարբերություն չէ, քանի որ այն հանդիսանում է փոխազդեցությունների առավել մեղմ ձև^[10]։

Հոգեբանական հատկանիշներ խմբագրել

Գոֆմանը հոգեկան խանգարման բազմաթիվ դասական նշաններ է տեսել քաղաքացիական վարքագծի կանոնները խախտելու, անծանոթներին անուշադրության մատնելու կամ յուրաքանչյուր ակնթարթային հայացքից խուսափելու մեջ^[11]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Joanne Finkelstein, The Art of Self-Invention (2007) p. 109
↑ Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 385
↑ «Լոկալ ինքնությունները Երևանում. Քաղաքային տարածության կառուցվածքները» (PDF). Երևան. 2015. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (օգնություն); |first= missing |last= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
↑ Elaine Baldwin, Introducing Cultural Studies (2004) p. 396 and 276
↑ Joanne Finkelstein, The Art of Self-Invention (2007) p. 109
↑ Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 385
↑ Richard Sennett, The Fall of Public Man (1976) p. 264
↑ Karl Popper, The Open Society and its Enemies Vol 1 (1995) pp. 174–6
↑ Franco Moretti, Modern Epic (1996) p. 156
↑ Goffman, E. (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. USA, New York. էջեր p. 40. {{cite book}}: |pages= has extra text (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 415

Հետագա ընթերցման համար խմբագրել

Giddens, Anthony; Sutton, Philip W. (2021). Sociology (9th ed.). Polity Press.
Bauman, Zygmunt; May, Tim (2001). Thinking Sociologically (2nd ed.). Blackwell Publishing.
Goffman, Erving (1984) [originally published in 1959]. The Presentation of Self in Everyday Life. Harmondsworth: Penguin.
Kim, Esther (16 July 2012) [First published online on 16 July 2012]. «Nonsocial Transient Behavior: Social Disengagement on the Greyhound Bus». Symbolic Interaction. 35 (3): 267–283. doi:10.1002/symb.21.

Կատեգորիա:Ուշադրություն Կատեգորիա:Քաղաքացիական հասարակություն Կատեգորիա:Մարդկային վարքագիծ

[1] Joanne Finkelstein, The Art of Self-Invention (2007) p. 109

[2] Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 385

[3] «Լոկալ ինքնությունները Երևանում. Քաղաքային տարածության կառուցվածքները» (PDF). Երևան. 2015. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (օգնություն); |first= missing |last= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[4] Elaine Baldwin, Introducing Cultural Studies (2004) p. 396 and 276

[5] Joanne Finkelstein, The Art of Self-Invention (2007) p. 109

[6] Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 385

[7] Richard Sennett, The Fall of Public Man (1976) p. 264

[8] Karl Popper, The Open Society and its Enemies Vol 1 (1995) pp. 174–6

[9] Franco Moretti, Modern Epic (1996) p. 156

[10] Goffman, E. (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. USA, New York. էջեր p. 40. {{cite book}}: |pages= has extra text (օգնություն)CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[11] Erving Goffman, Relations in Public (Penguin 1972) p. 415

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]