Մալթայի խորհրդարան, (մալթ.՝ Il-Parlament ta' Malta) սահմանադրական օրենսդիր մարմին է Մալթայում, որը գտնվում է Վալետայում։ Խորհրդարանը միապալատ է՝ դեմոկրատական ​​ճանապարհով ընտրված Ներկայացուցիչների պալատով և Մալթայի նախագահով։ Սահմանադրական օրենքով կառավարության բոլոր նախարարները, ներառյալ վարչապետը, պետք է լինեն Ներկայացուցիչների պալատի անդամներ։

Մալթայի խորհրդարան
միապալատ խորհրդարան Խմբագրել Wikidata
ՂեկավարՄարի-Լուիզ Կոլեյրո Պրեկա Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրՄալթա Խմբագրել Wikidata
Իրավասությունը տարածվում էՄալթա Խմբագրել Wikidata
Գլխամասի վայրParliament House Խմբագրել Wikidata
Number of seats79 Խմբագրել Wikidata
Պաշտոնական կայքwww.parlament.mt Խմբագրել Wikidata
Կազմված էMember of the House of Representatives of Malta Խմբագրել Wikidata

1921-1933 թվականներին խորհրդարանը երկպալատ էր՝ բաղկացած Սենատից (Սենատ), ինչպես նաև Օրենսդիր ժողովից (Assemblea Leġiżlattiva)։

Մալթայի Ներկայացուցիչների պալատ

խմբագրել

Ներկայացուցիչների պալատը (մալթ.՝ Kamra tad-Deputati) Մալթայի միապալատ օրենսդիր մարմինն է և Մալթայի խորհրդարանի բաղադրիչը։ Պալատը նախագահում է Պալատի նախագահը։ Մալթայի նախագահը նշանակվում է հինգ տարի ժամկետով՝ պալատի որոշմամբ։

Պալատը կազմված է կենտ թվով անդամներից, որոնք ընտրվում են մեկ անգամ ժամկետով հինգ տարի ժամկետով։ Տասներեք ընտրատարածքներից յուրաքանչյուրից ընտրվում է հինգ անդամ ՝ որոշիչ ձայնի իրավունքի ընտրական համակարգի կիրառմամբ, սակայն անհամաչափության դեպքում ընտրվում են լրացուցիչ անդամներ։ 2022 թվականից սկսած ՝ կին թեկնածուներին Տրվում է 12 լրացուցիչ տեղ, եթե նրանք չեն կազմում ընտրված անդամների ընդհանուր թվի 40%-ը, ինչը կհանգեցնի նրան, որ 2022 թվականի ընտրություններից հետո պատգամավորների ընդհանուր թիվը կկազմի 79 մարդ։

Ընտրական համակարգ

խմբագրել

Խորհրդարանի պատգամավորներն ընտրվում են 13 հինգ մանդատանոց ընտրատարածքներում ՝ միասնական ձայնի փոխանցման միջոցով[1]։ Առաջին փուլում Հագենբախ-Բիշոֆի քվոտան անցած թեկնածուները համարվում են ընտրված, և բոլոր լրացուցիչ ձայները փոխանցվում են մնացած թեկնածուներին, ովքեր կընտրվեն, եթե դա թույլ տա նրանց անցնել քվոտայով[1]։ Ամենացածր վարկանիշ ունեցող թեկնածուներն այնուհետև մեկ առ մեկ մաղվում են, և նրանց տեղերը փոխանցվում են մյուս թեկնածուներին, ովքեր ընտրվում են, երբ նրանք անցնում են հենանիշային միավորի միջով, մինչև բոլոր հինգ տեղերը լրացվեն[2]։ Եթե կուսակցությունը հավաքում է առաջին հերթին իր օգտին տրված ձայների մեծամասնությունը, բայց չի ստանում խորհրդարանական մեծամասնություն, ապա նրան տեղեր են հատկացվում մեկ տեղի մեծամասնություն ապահովելու համար, եթե նա տեղեր ստացած երկու կուսակցություններից մեկն է[2]։ Չնայած օգտագործված վարկանիշային նախապատվության համակարգը տեխնիկապես համամասնական է, ընտրատարածքում տեղերի փոքր քանակը (հինգ) նշանակում է, որ կուսակցությունները կարող են տեղեր ստանալ միայն այն դեպքում, եթե նրանք հավաքեն առնվազն 16,7% ձայն, ուստի ավելի փոքր կուսակցություններ չեն կարող ներկայացված լինել[3]։ Հետևաբար, Մալթայում կա կայուն երկկուսակցական համակարգ, և միայն Լեյբորիստական կուսակցությունը և ազգայնական կուսակցությունը կառավարություն կազմելու իրական շանսեր ունեն[4][5]։

2018-ին ամբողջ երկրում քվեարկության տարիքը իջեցվել է մինչև 16 տարեկան[6]։ 2021 թվականին ներդրվել է գենդերային ուղղման մեխանիզմ.Սահմանադրության նոր 52(Ա) հոդվածը նախատեսում է մինչև 12 լրացուցիչ տեղ տրամադրել "թերներկայացված սեռի" չընտրված թեկնածուներին, եթե նրանցից մեկը կազմում է ընտրված պատգամավորների թվի 40% - ից պակաս[7]։ Քանի որ մինչ այս մեխանիզմի ներդրումը կանայք երբեք չէին կազմում ընտրված թեկնածուների ավելի քան 15% - ը, դա իրականում հանգեցնում է խորհրդարանում 12 լրացուցիչ կանանց (յուրաքանչյուր կուսակցությունից 6-ական)։

Ժողովների անցկացման վայր

խմբագրել

1921-2015 թվականներին Ներկայացուցիչների պալատը տեղակայվել է Վալետտայի Գրենդմաստեր Փալասում[8]։ 2015 թվականի մայիսի 4-ից Ներկայացուցիչների պալատը նիստեր է անցկացնում խորհրդարանի շենքում, որը գտնվում է Վալետայի քաղաքային դարպասներից ոչ հեռու։

Կոմիտեներ

խմբագրել

Ներկայացուցիչների պալատի կանոնակարգը նախատեսում է ութ խորհրդարանական մշտական հանձնաժողովների ստեղծում ՝ խորհրդարանական աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելու և խորհրդարանի վերահսկողական գործառույթներն ուժեղացնելու համար։

Մշտական հանձնաժողովներն են ՝

  • Ներկայացուցիչների պալատի գործերի մշտական հանձնաժողով
  • Արտոնությունների մշտական հանձնաժողով
  • Պետական հաշիվների մշտական հանձնաժողով
  • Արտաքին և եվրոպական հարցերի մշտական հանձնաժողով
  • Սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողով
  • Օրինագծերի քննարկման մշտական հանձնաժողով
  • Ընտանիքի հարցերի մշտական հանձնաժողով
  • Տնտեսական և ֆինանսական հարցերի մշտական հանձնաժողով

Այլ կանոնադրություններին համապատասխան ստեղծված մյուս մշտական հանձնաժողովները ներառում են․

  • Շրջակա միջավայրի և զարգացման պլանավորման մշտական հանձնաժողով
  • Պետական վերահսկողության հաշվիչ հանձնաժողով
  • Պետական պաշտոններում նշանակումների մշտական հանձնաժողով
  • Հանրային կյանքի ստանդարտների կոմիտե

Կան նաև հատուկ հանձնաժողովներ և ոչ պաշտոնական հանձնաժողովներ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 «How Malta Votes: An Overview - Malta Elections». University of Malta. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  2. 2,0 2,1 «Malta, electoral system». Inter-Parliamentary Union. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  3. The Hagenbach-Bischoff quota   is 1/6 of the total votes cast, i.e. about 16.7% of votes
  4. Hirczy de Miño, Wolfgang; C. Lane, John (1999). Malta: STV in a two-party system. էջ 17.
  5. Cini, Michelle (2009). «A Divided Nation: Polarization and the Two-Party System in Malta». South European Society and Politics. 7 (1): 6–23. doi:10.1080/714004966. ISSN 1360-8746. S2CID 154269904. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  6. «16-year-olds granted the vote in national elections». Times of Malta (բրիտանական անգլերեն). 2018 թ․ մարտի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 4-ին.
  7. Abbas Shalan, Samira (2022 թ․ մարտի 28). «Only 4 women elected, casual election results set to trigger gender mechanism». The Malta Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  8. «Parliament House inaugurated, holds first sitting: 'A milestone in Malta's parliamentary history' – President». Times of Malta. 2015 թ․ մայիսի 4. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 6-ին.

Հղումներ

խմբագրել

Պաշտոնական կայք