Հաշվարկային չեկ
Հաշվարկային չեկ, ստացված ապրանքների, մատուցված ծառայությունների, կատարված աշխատանքների համար իրավաբանական անձանց և ֆիզիկական անձանց միջև անկանխիկ վճարումների ստուգման չեկ։ Հաշվարկային չեկերը կարող են լինել երկու տեսակի` ակցեպտավորված և ոչ ակցեպտավորված։
Սահմանում խմբագրել
Ըստ Սովետական մեծ հանրագիտարանի՝ հաշվարկային չեկը ստացված ապրանքների, մատուցված ծառայությունների, կատարված աշխատանքների համար իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց միջև անկանխիկ վճարումների ստուգման չեկ է[1]։
Մի շարք իրավաբաններ հաշվարկային չեկը սահմանում են որպես անկանխիկ վճարումների համար խիստ հաշվառման ձևաթերթիկ (բլանկ), որը պարունակում է չեկը տվողի հանձնարարականը բանկին` իր հաշվից (որը նա բացել և վարում է) չեկը ստացողի հաշվին որոշակի գումար փոխանցելու մասին։
Հաշվարկային չեկը չեկը տվողի (ապրանքի գնորդի) կողմից փոխանցվում է չեկը ստացողին (ապրանքի վաճառող)` այն բանկին ներկայացնելու համար, որտեղ գտնվում է չեկը ստացողի հաշիվը։ Հաշվարկային չեկերն օգտագործվում են միայն բանկերի միջոցով անկանխիկ վճարումների համար, և դրանցից դուրս չեն կարող շրջանառվել։ Չեկն ստացողը, որը նման չեկ է ստացել որպես վճար, այն ներկայացնում է իր բանկին, որը չեկի գումարը փոխանցում է նրա հաշվին։ Հաշվարկային չեկի վրա խազ է քաշվում անկյունագծային շերտով, որն անցնում է ստորին ձախ անկյունից դեպի վերևի աջ անկյուն։ Այդպիսի հաշվարկային չեկերը երաշխիք են, որ միայն նա, ում համար նախատեսված է, գումարը կստանա հաշվին[2]։ Բացի այդ, արգելվում է (չեկը տվողի կամ չեկը ստացողի կողմից) կատարել կանխիկ վճարում հաշվարկային չեկի միջոցով (դրա համար չեկի դիմային մասում գրված է «Հաշվարկային» գրությունը)։ Արգելքը խախտած վճարողը պարտավոր է ամբողջությամբ փոխհատուցել չեկը տվողի կամ չեկը ստացողի կորուստները` ներառյալ կորցրած շահույթը[3]։
Հաշվարկային չեկերի տեսակներ խմբագրել
Հաշվարկային չեկերը կարող են լինել երկու տեսակի[1]`
- ակցեպտավորված (բանկի կողմից ապրանքների և ծառայությունների դիմաց վճարումների համար),
- ոչ ակցեպտավորված (բանկի կողմից ապրանքների և ծառայությունների դիմաց վճարումների համար, ինչպես նաև ֆինանսական մարմինների կողմից` բյուջեի եկամուտների վերադարձից հետո)։
Սահմանափակ և անսահմանափակ չեկային գրքույկներից հաշվարկային չեկերը կարող են օգտագործվել իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց կողմից ապրանքների և ծառայությունների դիմաց վճարումներ կատարելիս (օրինակ՝ կոմունալ ծառայությունների դիմաց վճարումներ անկանխիկ վճարումների կարգով)[1]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Чек // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Расчётный чек//Юридическая энциклопедия /Под. ред. Тихомирова М. Ю. — М.: Изд. Тихомиров М. Ю., 2014 — 972с. — ISBN 5-89194-069-8
- ↑ Расчётный чек//Большой юридический словарь / [В. А. Белов и др.]//Под ред. А. Я. Сухарева, В. Е. Крутских. — М.: ИНФРА-М, 2003 — 703с. — ISBN 5-16-000169-7