Հայրենի անկյունում
«Հայրենի անկյունում» (ռուս.՝ В родно́м углу́), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը, որը գրվել է 1897 թվականին։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1897 թվականին «Ռուսկիե վեդոմոստի» թերթի նոյեմբերի 16-ին լույս տեսած 317-րդ համարի 2-3-րդ էջերում, Անտոն Չեխովի ստորագրությամբ և «Նիցցա, հոկտեմբեր» ամսաթվով։
| Հայրենի անկյունում ռուս.՝ В родном углу | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | պատմվածք |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1897 |
| Հրատարակվել է | նոյեմբերի 16 (28), 1897 |
Սյուժե խմբագրել
«Հարազատ անկյունում» պատմվածքի հերոսուհի Վերա Կարդինան վերադառնում է Դոնեցկի անծայրածիր տափաստանում կորած-մոլորված իր կալվածքը։ Նա գնում է հարազատ պապիկի և մորաքրոջ մոտ, որը վաղուց փոխարինել է մորը։ Տանը մորաքույրը նրան ծանոթացնում է գործարանի բժիշկ Նեշչապովի հետ, ում հետ էլ պատրաստվում էր ամուսնացնել նրան։ Բժիշկը դուր չէր գալիս Վերային, «հարազատ բույնը» թվում է օտար, նյարդայնացնում են մորաքրոջ ձևամոլությունն ու կեղծավորությունը, պապի՝ վաղեմի ճորտատիրոջ կոպտությունն ու որկրամոլությունը։
Պատմության վերջում Վերան, ճնշված, վրդովված այն ամենի պատճառով, ինչ շրջապատում է իրեն, իր համար անսպասելիորեն չարության նոպայի մեջ նետվում է Ալյոնայի՝ սպասուհու վրա (վերջինս վախից ու կաշկանդվածությունից ցած էր գցել ոսկե ժամացույցը)՝ բղավելով. «Դո՛ւրս կորի։ Ճիպոտահարե՛ք, ծեծե՛ք սրան» (IX, 242): Իսկ հետո, ուշքի .գալով, որոշում է իրեն հավաքել, համաձայնություն է տալիս ամուսնանալու բժշկի հետ[1]։
Պատմվածքի նախապատմություն խմբագրել
«Դոնեցկի ճանապարհը։ Տխուր կայանը, որը միայնակ ճերմակ է տափաստաններում, հանգիստ, պատերով, շոգից տաք, առանց միակ ստվերի, և կարծես թե առանց մարդկանց։ Գնացքը արդեն գնացել է, թողնելով ձեզ այստեղ, և նրա աղմուկը հազիվ է լսվում և ավարտվում է… Դուք նստելեմ զբոսայգում դա այնքան հաճելի է վագոնից հետո, և լողալ երկայնքով տափաստանային ճանապարհի, և ձեր առջև քիչ-քիչ բացվում են նկարներ, որոնք չկան Մոսկվայի տակ, մեծ, անվերջ, կախարդելով իր միանմանությունը։ Տափաստան, տափաստան, - եւ ուրիշ ոչինչ, հին բլուրից հեռու, կամ ջրծաղիկ. գայլերի վրա քարածուխ են տանում… Թռչունները, միայնակ, ցածր հագնում են հարթավայրի վերեւում, և նրանց թեւերի չափված շարժումները քնում են։ Շոգ է։ Անցել է մեկ ժամ իսկ ամբողջ տափաստանը տափաստանը, և հեռավորության վրա գտնվող բոլոր թփերը»:
Այսպես է գրել Անտոն Պավլովիչ Չեխովը «Հայրենի անկյունում» պատմվածքի մեջ։ Այս տափաստանը, որը լի է անկրկնելի գույներով և հմայքով, մեծ գրողը տեսել է Դոնեցկի շրջանում 1887 թվականի ամռանը։
Անտոն Պավլովիչը 27 տարեկան էր։ Լինելով արդեն հայտնի գրող, պատմվածքների 4 ժողովածուների հեղինակ՝ Չեխովը սկսել է Մոսկվայից իր հայրենի վայրերը՝ Տագանրոգ։ «Ապրում եմ Ռագոզինա Բալկայում Կրավցովի մոտ», - գրել Է Մարիա Պավլովնան 1887 թվականի ապրիլի 30-ին։ Չեխովի երկրամասի բնությունից տպավորված դեռ բազմիցս եղել է Գաբրիել Պավլովիչ Կրավցովի մոտ և հետագայում արտաքսել «Եվրոպական գրադարան», «Հանդիսատես» և «Սպուտնիկ» ամսագրերը[2]։ Նրա որդիներին պատրաստում էր յունկերյան ուսումնարան[3]։
Անտոն Պավլովիչը պատմում եւ գրում է ամենահին երգչախմբի ղեկավար Կվարցովա Ն. Լեյկինանի կյանքի մասին. «Ես վերջին շրջանում ապրում եմ Դոնսկի Շվեյցարիայում, կենտրոնում, որը կոչվում է Դոնեցկի Կռուիզ՝ լեռները, ճառագայթները, անտառները, գետերը և տափաստան, տափաստան, տափաստան...Կրավցովի մոտ ապրելիս կարելի է բուժել 15 չախոտկաներ և 22 ռևմատիզմներ...Մթության տպավորությունները...»[4]:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Записные книжки Чехова (Паперный З.С.)
- ↑ Чехов А.П.: Чехов — Кравцову Г. П., 29 января 1883
- ↑ «Донецкую степь я люблю...» [1985 Лакшин В.Я., Коноплева Е.П., Иващенкова Е.Н., Белова Л.П., Щеглова С.А. - «...Таганрога я не миную». Чехов в Таганроге]
- ↑ «Информационный портал Луганского региона». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- ФЭБ Полное собрание сочинений Чехова, Том IX, страницы 313—324.