«Կրակոցի իրավունք» (ռուս.՝ «Право на выстрел»), 1981 թվականի խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ[1][2]։

Կրակոցի իրավունք
ռուս.՝ Право на выстрел
Երկիր ԽՍՀՄ
Ժանրարկածային ֆիլմ
Թվական1981
Լեզուռուսերեն
ՌեժիսորՎիկտոր Ժիվոլուբ
ԴերակատարներՎլադիմիր Իվաշով
ԿինոընկերությունՄաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա

Սյուժե խմբագրել

«024» սահմանապահ պահակախումբը, որի հրամանատարն է կապիտան-լեյտենանտ Ալեքսեյ Նիկիտինը, խորհրդային տարածքային ջրերում հայտնաբերում է օտարերկրյա ձկնորսական նավերի ոչ իրավաչափ գործողությունները։ Մեկ նավ ձերբակալվել և ուղեկցվել է խորհրդային նավահանգիստ։ Նրա թիմի և խորհրդային քննիչների միջև սկսվում է իրավական և քաղաքական խաղ։ Խորհրդային կողմն ապացուցում է խորհրդային և միջազգային օրենսդրության կանխամտածված խախտման փաստերը, օտարերկրյա նավի թիմի անդամներն իրենց արդարացում են բարդ հանգամանքներով և սպառնում են միջազգային սկանդալով իրենց ձերբակալման համար։ Քննիչները նշում են «ձկնորսների» ցուցմունքներում մի շարք ոչ մեծ, բայց անբացատրելի հակասություններ, որոնք կարող են հեշտությամբ բացատրվել, եթե ենթադրվի, որ ձերբակալված նավը նպատակաուղղված մասնակցում Է հետախուզական գործողությանը։ Հաստատվել է ծովախեցգետնի անօրինական որսի փաստը և հավաքվում են փաստեր՝ լրտեսության մեջ ներգրավվածության վերաբերյալ, որը նշվում է որպես օտարերկրյա նավը՝ խորհրդային սահմանը հատելու իրական պատճառ։ Միևնույն ժամանակ, «024»-ի փորձառու հրամանատարը, բացահայտելով հակառակորդի ծրագրերը, սկսում է հետապնդել ձկնորսական SF-087 «KIOSI» հետախուզական նավը, որը լրտեսական ակցիայի հիմնական մասնակիցն է։ Այս նավի նավապետը, բազմակի սահմանային միջադեպերի պատճառով, Նիկիտինի վաղեմի ծանոթն է։

Դերերում խմբագրել

  • Վլադիմիր Իվաշով – կապիտան-լեյտենանտ Ալեքսեյ Նիլիչ Նիկիտին, սահմանապահ նավի հրամանատար
  • Տալգատ ՆիգմատուլինՍինդո, «Կոմպոզիտոր», «Կիյոսի» նավի նավապետ (հնչյունավորել Է Նիկոլայ Երեմյոնկո կրտսերը)
  • Ալեքսանդր Մարտինով – սահմանապահ նավի հրամանատարի ավագ օգնական ավագ լեյտենանտ Եվգենի Բորիսովիչ Կրիմով
  • Ռեգինա Ռազումա – քննիչ, ավագ լեյտենանտ
  • Ստանիսլավ Կորենև – սահմանապահ ծառայության պետ, 1-ին կարգի կապիտան
  • Վիկտոր ԼորենցՉիֆ, շեֆ (հնչյունավորել է Ալեքսեյ Սաֆոնովը)
  • Բոլոտ Բեյշենալիև – Միկի-18 շկիպեր
  • Գենադի Չետվերիկով – «Կիյոսի» թիմի անդամ
  • Օլեգ Լի – «Կիյոսի» նավի հեռագրիչ
  • Յուրի Մայնագաշև – Միկի-18 ռադիստ
  • Մենտայ Ուտեպբերգենով – «Կիյոսի» նավի բոցման
  • Ալեքսանդր Յանվարյովկապիտան Իվանով, ձկնապահպանության տեսուչ
  • Իգոր Պուշկարյով – շտաբի սպա (հնչյունավորել է Վալենտին Գրաչյովը)
  • Նիկոլայ Պոգոդին

Նկարահանող խումբ խմբագրել

  • Ռեժիսոր՝ Վիկտոր Ժիվոլուբ
  • Սցենարի հեղինակ՝ Օլեգ Սմիրնով
  • Օպերատոր՝ Ալեքսանդր Ֆիլատով
  • Կոմպոզիտոր՝ Եվգենի Կռիլատով

Մրցանակներ խմբագրել

  • Ֆիլմի ստեղծման համար Ա. Դովժենկոյի անվան արծաթե մեդալներով (1982) պարգևատրվել են սցենարի հեղինակ Օլեգ Պավլովիչ Սմիռնովը, կինոռեժիսոր Վիկտոր Նիկոլաևիչ Ժիվոլուբը, գլխավոր դերակատար Վլադիմիր Իլյինը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Клюев В. — Ради справедливости (в том числе о фильме «Право на выстрел») // Советская культура, 7 сентября 1982. — стр. 5
  • Право на выстрел // Советские художественные фильмы: 1980—1981. — М.: Нива России, 1995. — стр. 297
  • Право на выстрел // Домашняя синематека: отечественное кино 1918—1996. — М.: Дубль-Д, 1996. — 520 с. — стр. 350