Կումայրիի բազիլիկ եկեղեցի

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կումայրի (այլ կիրառումներ)

Կումայրիի բազիլիկ եկեղեցի, բազիլիկ եկեղեցի Հայաստանի պատմական Կումայրի քաղաքում։ Եկեղեցու կառուցումը վերագրվում VII դարին։ Եկեղեցին ունեցել է մի գմբեթ[2]։

Կումայրիի բազիլիկ եկեղեցի
քանդված տաճարի հիմքը
Հիմնական տվյալներ
Տեսակեկեղեցի
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՏեղագրությունՀայաստան Հայաստան Շիրակի մարզ, Գյումրի
Հոգևոր կարգավիճակՉգործող
Հիմնական ամսաթվերը7-րդ դար
Ներկա վիճակԽոնարհված
Ժառանգության կարգավիճակմշակութային հուշարձան Հայաստանում[1]
Ճարտարապետական ոճՀայկական
Կառուցման սկիզբVII դար
Հիմնադրված7-րդ դար
Գմբեթ1
 Basilica Church in Kumayri Վիքիպահեստում

Եկեղեցին գտնվում է «Կումայրի» տուրիստական հանգրվանի բակում։ Պահպանվել է եկեղեցու միայն հիմքը և որոշ քանդակազարդ քարեր[3]։

Ճարտարապետություն խմբագրել

 
Եկեղեցու հատակագիծը

Պեղումներով բացված Կումայրիի եկեղեցին (VII դարի վերջ) ունի քառամույթ գմբեթավոր բազիլիկի հորինվածք։ Քառակուսաձև աղոթասրահը արևելքում ավարտվում է բեմի պայտաձև հատակագիծ ունեցող աբսիդով, որի երկու կողմում գտնվում են ուղղանկյուն ավանդատները։ Գմբեթը բարձրացել է ընդհանուր կառուցվածքի կենտրոնում։ Հյուսիսային ճակատից բացվող միակ դուռն ունի զույգ կիսասյունիկներով շքամուտք։ Արևելյան ճակատը մշակված է սեղանաձև հատակագծով երկու «հայկական խորշով»։ Կենտրոնագմբեթ կառուցվածքներին բնորոշ համաչափություններ և գմբեթի տեղադրություն ունեցող այս եկեղեցին Հայաստանի վաղ միջնադարի նույնատիպ հուշարձանների ամենաուշ օրինակն է։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
  2. «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՐԱԿԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ». Վերցված է 2014 Հուլիսի 23-ին.
  3. «Գյումրիի հին ու նոր եկեղեցիները». Վերցված է 2014 Հուլիսի 23-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։