Կենոտաֆ

Կենոտաֆ (հին հունարեն՝ κενοτάφιον, < κενός - դատարկ և τάφος - գերեզման) կամ հուշադամբարան, խորհրդանշական գերեզման, կեղծ դամբարան, ճարտարապետական կառուցվածք դատարկ շիրիմի վրա։ Կենոտաֆ է տեղադրվում, տարբեր պատճառներով։

• Երբ մահացածի մարմինը կորել կամ ոչնչացվել է (օրինակ՝ երկրաշարժի, պատերազմի կամ հդեհի ժամանակ),
• երբ մահվան վայրը անհայտ է,
• երբ մարմնի տեղափոխումը մեծ ջանքեր է պահանջում (երբ մահը տեղի է ունեցել լեռներում, բևեռային լայնություններում և այլն),
• երբ մարդ անհետացել է, և այդ պահից այդքան ժամանակ է անցել, որ անհայտ կորած անձը կարող է մահացած ճանաչվել
• երբ մարմինը դիակիզվել է, և մոխիրը ցրվել էր,
• կենոտաֆը կարող է տեղադրվել հանգուցյալի հայրենիքում, եթե նա թաղված է այլ երկրում։
• կենոտաֆը կարելի է տեղադրել նախկին թաղման վայրում, որտեղից մնացորդները տեղափոխվել են։

Կենոտաֆ, Ուայթհոլ, Լոնդոն; Նվիրված է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, ճարտարապետ՝ Էդվին Լաչենս։

Կենոտաֆը ծառայում է հանգուցյալի հիշատակը հավերժացնելուն և հուղարկավորության արարողությունները կատարելուն, և դրանք տարբեր տեսակի և աստիճանի բարդության կառույցներ են՝ դամբանաթումբ, գերեզմանաքար, դամբարան, հուշարձան, կիսանդրի, ստելա, կոթող, հուշահամալիր, հարթաքանդակ, հուշատախտակ և այլն)։ Բացի այդ, եվրոպական ավանդույթի համաձայն, կենոտաֆ է կոչվում է այն շինությունը, որը տեղակայված է ոչ թե հանգուցյալի մնացորդներով գերեզմանի վրա, այլ նրա մահվան վայրում (նույնիսկ եթե գերեզման գոյություն ունի)։ Կենոտաֆի օրինակ են սգո ծաղկեպսակները և հուշաքարերը որոնք տեղադրվում են մայրուղիներում և ցույց են տալիս մարդկային զոհերով վթարի վայրը։

Գրականություն

• Павсаний. VI 20.17 // Описание Эллады. В 2т. Т.1 / Пер. с древнегреческого С. П. Кондратьева под ред. Е. В. Никитюк. — ООО Изд-во АСТ: Ладомир, 2002. — С. 492. — ISBN 5-86218-274-8 (ռուս.)
• Клименко, Виктор Фёдорови|Клименко В.]], археолог. Кенотафы — наследие воинственных предков Արխիվացված 2019-08-26 Wayback Machine // «Енакиевский рабочий» № 13288 за 15 мая 2010 года (Енакиево). (ռուս.)
• Мельник, Валерий Иосифович Особые виды погребений катакомбной общности / Отв. ред. Шилов, Валентин Павлович. — М.: Наука, 1991. — 136 с. — ISBN 5-02-010034-X (ռուս.)

Արտաքին հղումներ

• «Cenotaph» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 5 (11th ed.). 1911. (անգլ.)
• Memorial The New London School explosion cenotaph Արխիվացված 2016-03-08 Wayback Machine (անգլ.)
• Cenotaph of Sigismunda and Lutyen's Whitehall Cenotaph
• Royal British Legion article Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine (անգլ.)
• «А был ли мальчик?..», или Загадка Суздальского кенотафа // Шокарев С. Ю. Тайны российской аристократии. (ռուս.)

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «կենոտաֆ» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կենոտաֆ» հոդվածին։