Խոցադեղի խաչքար (Անգեղակոթ)
Խոցադեղի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Սյունիքի մարզի Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին հենած։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (9.13/18.1.4)[1]։
 | |
|---|---|
 Խոցադեղի խաչքար | |
| Երկիր | Հայաստան |
| Տարածաշրջան | Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին հենած։ |
| Սկզբնական տեղադրություն | Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ |
| Ներկա տեղադրություն | Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
| Նվիրված | Խաչքարը նվիրված է Ասլան և Աթիկ հարազատ եղբայրներ հոր՝ Խոցադեղիի, և եղբոր՝ Կոնիկայի։ |
| Խաչագործ | Խաչքագործն անհայտ է։ |
| Պատվիրող | Խաչքարի պատվիրատուն Ասլան և Աթիկ հարազատ եղբայրներն են։ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1298 թվական |
| Երկարություն | 90 սմ |
| Բարձրություն | 170 սմ |
| Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարը քանդակ չունի։ |
| Նյութ | բազալտ |
| Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
| Վայր | Գավիթ |
 | |
 | |
 Saint Vardan in Angeghakot Վիքիպահեստում | |
Տեղադրություն խմբագրել
Խաչքարը հենած է Անգեղակոթ գյուղից 0.5 կմ արևմուտք, Անգեղակոթ - Շաղատ ճանապարհից աջ՝ Սուրբ Վարդան եկեղեցու գավթի պատին։ Չունի պատվանդան։
Նկարագրություն խմբագրել
Ընդհանուր չափերն են 170 x 90 սմ։
Կենտրոնում պատկերված է ուղղաձիգ հիմնախաչը, որի ծայրերն ավարտվում են եռաբողբոջներով։ Կենտրոնական խաչը առնված է սլաքաձև կամարով պսակվող խաչախորանի մեջ։ Խաչքարի քիվի կենտրոնում կա մեկ այլ խաչաքանդակ` ծայրերը եռաբողբոջներով ավարտվող[2]։
Վիմական արձանագրություն խմբագրել
Խաչքարը ունի 8 տող վիմական արձանագրություն՝ քիվին և շրջանակին[3]
- ԱՆՈՒՆ ԱՅ ՄԷՔ ՀԱՅՐԶԱ
- Տ ԵՂԲԱՐՔՍ ԱՍԼ
- ԱՆ ՈՒ ԱԹԻԿ ԿԱՆԿՆ
- ԵՑԱՔ ԶԽԱՉՍ ՀԱՒՐ
- ՄԵՐ ԽՈՑԱՅԴԵՂ
- ԱՑ և ԵՂԲԱ
- ՒՐ ՄԵՐ ԿՈՆԻԿԱՑ. ՈՎ ԿԱՐԴԱՅ
- Ք ՅԱՂԱԻԹՍ ՅԻՇԵՑԷՔ. Ի ԹՎԻՍ :ԶԽԷ:
Համաձայն արձանագրության՝ խաչքարը պատվիրել են Ասլան և Աթիկ հարազատ եղբայրները, ի հիշատակ իրենց հոր՝ Խոցադեղիի, և եղբոր՝ Կոնիկայի։ Խաչքարը կանգնեցված է 1298 թվականին։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
- ↑ Ալեքսանյան, Տիգրան (2019) Անգեղակոթի Ս. Վարդան եկեղեցին հնագիտական հետազոտությունների լույսի ներքո. Էջմիածին. Պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի, ՀԶ (Ժ). pp. 59-74. ISSN 1829-4243
- ↑ Դիվան հայ վիմագրության, Պ. 4. Գեղարքունիք։ Կազմ.՝ Բարխուդարյան, Սեդրակ Գևորգի; ՀՍՍՌ ԳԱ; Հնագիտ. և ազգագր. ին-տ. Երևան։ ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1973 թ.