Խոջալուի արյունահեղության զոհերի հուշարձան (Բեռլին)
«Խոջալուի արյունահեղության զոհերի հուշարձան» (ադրբ.՝ Memorial Xocalı qırğın), Խոջալուի արյունահեղության զոհերին նվիրված հուշահամալիր Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինի Շտեգլիս-Ցելենդորֆ շրջանում՝ Գոթֆրիդ Բենի անվան ընթերցասրահի շենքի զբոսայգու տարածքում։ Հուշարձանի հեղինակները հանդիսանում են ադրբեջանցի նկարիչներ Ակիֆ Ասկերովը, Ալի Իբադուլաևը և Սալհաբ Մամեդովը։ Հուշարձանի պատրաստման և տեղադրման նախաձեռնողն է Բեռլինում բնակվող ադրբեջանցի նկարիչ և քանդակագործ Իբրահիմ Ահրարին[2]։
Խոջալուի արյունահեղության զոհերի հուշարձան | |
---|---|
Տեսակ | հուշարձան |
Քանդակագործ | Akif İzzətulla oğlu Əsgərov? |
Ստեղծում | մայիսի 30, 2011 |
Երկիր | Գերմանիա |
Քաղաք | Բեռլին |
Բնակավայր | Շտեգլից Ցելենդորֆ և Բեռլին[1] |
Նյութ | բրոնզ |
Khojaly Massacre Memorial (Berlin) Վիքիպահեստում |
Ստեղծման պատմություն խմբագրել
Նկարիչ Սալհաբ Մամեդովի կարծիքով հուշարձանի ստեղծման նախագիծը պատկանում է չորս հեղինակների։ Շնորհիվ Բեռլինում բնակվող իրենց նախագծի համախոհների, ինչպես նաև Ադրբեջանի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության աջակցության սկսվեց արյունահեղության զոհերի հավերժացման գործընթացը։ Հուշարձանը իրենից ներկայացնում է երեք մարդու կերպար՝ հայր, մայր և որդի[3]։
Հուշարձանի բացում խմբագրել
Ինչպես նշել է հուշարձանի համահեղինակ Սալհաբ Մամեդովը, հուշարձանի բացումը նախատեսված օրից հետաձգվել է տեղի հայերի բողոքի պատճառով, ովքեր այդ քայլը ընդունում են որպես սադրանք։ Հայերի բողոքի պատճառով Գերմանիայում Ադրբեջանի դեսպան Փարվիզ Շահբազովը կանչվում է Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարարություն, որտեղ նա ասել է, թե իբր հուշարձանի տեղադրումը որևէ երկրի դեմ չէ ուղղված, այլ «ընդդեմ պատերազմի, հանուն խաղաղության և ժողովուրդների փոխհարաբերության, որպեսզի նման արարք այլևս չկրկնվի»։ Արդյունքում Ադրբեջանի դեսպանատունը ստացավ հուշարձանի տեղադրման և բացման թույլտվություն[3]։
Հուշարձանի բացումը տեղի ունեցավ 2011 թվականի մայիսի 30-ին[2]։ Բացման արարողությանը մասնակցել է Շտեգլիս-Ցելենդորֆ շրջանի ղեկավար Նորբերթ Քոպը, Ադրբեջանի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարի տեղակալ Ադալյատ Վելիևը, Գերմանիայի ադրբեջանական համայնքի ներկայացուցիչներ, գերմանացիներ, Ադրբեջանի գիտության և մշակույթի հայտնի ներկայացուցիչներ։ Հավաքվածների առջև ելույթ ունեցան Շտեգլիս-Ցելենդորֆի կրթության, մշակույթի և քաղաքացիների սպասարկման խորհրդական Կերսթին-Ուլրիխ Կոտովսկին, Գերմանիայում Ադրբեջանի դեսպան Փարվիզ Շահբազովը և հուշարձանի հեղինակ Իբրահիմ Ահրարին[4]։
Նկարագրություն խմբագրել
Հուշարձանը իրենից ներկայացնում է երեք բրոնզե քանդակ, որոնք իրենցից ներկայացնում են հայր, մայր և որդի[3], և խորհրդանշում «ժողովուրդների հետագա խաղաղ համակեցության հույս»[2]։ Հուշարձանի վրա ադրբեջաներենով գրված է «Խոջալու» (ադրբ.՝ Xocalı) բառը։ Պավանդանի վրա փակցված է ցուցանակ, որի վրա առկա է հետևյալ գրությունը՝
- Հանուն հանդուրժողականության, խաղաղության և ժողովրդավարության,
- ընդդեմ պատերազմի և բռնության։
Նվեր Շտեգլիս-Ցելենդորֆին. Ակիֆ Ասկերով, Սալհաբ Մամեդովը, Ալի Իբադուլաև, Իբրահիմ ԱհրարիԲնօրինակ տեքստ (գերմ.)
- Für Toleranz, Frieden und Demokratie,
- gegen Krieg und Gewalt
Ein Geschenk für Steglitz-Zehlendorf. Akif Asgarov, Salehab Mammadov, Ali Ibadullayev, Ebrahim Ehrari
Հուշարձանի համահեղինակ Իբրահիմ Ահրարի ասելով՝ հուշարձանի ստեղծման գաղափարն առաջացավ իր մոտ, երբ ինքը ցանկանում էր ստեղծել քանդակ և նվիրել քաղաքին, որը «իրեն հնարավորություն է տվել ամբողջովին նվիրվել մշակույթին»[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ http://www.geschichte.hu-berlin.de/bereiche-und-lehrstuehle/aserbaidschan/gaeste-und-veranstaltungen/chodschali-2012_botschaftsflyer
- ↑ 2,0 2,1 2,2 20 Jahre Chodschali Gedenktage für die Opfer des Kriegsverbrechens. 23.-26. Februar 2012 in Berlin Արխիվացված 2013-10-12 Wayback Machine. Ադրբեջանի դեսպանատան հիշատակի ծրագիրը. «Խոջալուի 20 տարին»:(գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Салхаб Мамедов: за памятник Фарману Салманову пришлось сразиться с армянами. Արխիվացված 2016-03-08 Wayback Machine(ռուս.)
- ↑ 4,0 4,1 В Берлине состоялось открытие памятника «Ходжалы».(ռուս.)
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Խոջալուի արյունահեղության զոհերի հուշարձան (Բեռլին) կատեգորիայում։ |