Խնձորի քացախ, պատրաստվում է ֆերմենտացված խնձորի հյութից[1] և օգտագործվում է աղցանների սոուսում, մարինացված բանջարեղենի, պահածոյացված մրգերի հետ[2]։ Պատրաստվում է խնձորը մանրացնելով, ապա հյութը քամելով։ Բակտերիաները և խմորիչը ավելացվում են հեղուկին՝ սկսելու ալկոհոլիկ ֆերմենտացիայի գործընթացը, որը շաքարը փոխակերպում է ալկոհոլի։ Ֆերմենտացման երկրորդ փուլում ալկոհոլը վերածվում է քացախի՝ քացախաթթու առաջացնող մանրէների[2]։ Խնձորաթթուն ավելանալով քացախին՝ տալիս է թթու համ[1]։

Խնձորի քացախ
Քիմիական հատկություններ
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Չկա ապացույց, որ խնձորի քացախի կանոնավոր օգտագործումը օգնում է պահպանել կամ կորցնել մարմնի քաշը[3] կամ արդյունավետ է արյան գլյուկոզայի մակարդակները կառավարելու համար[2]։

Սնուցում խմբագրել

Խնձորի քացախի 94%-ը ջուր է և 5%-ը քացախաթթու՝ 1% ածխաջուր, ճարպ կամ սպիտակուց։ 100 գրամ (մլ) քանակի մեջ այն ապահովում է 22 միկրոբակտերիաներ պարունակությամբ[4]։

Մշակում խմբագրել

Խնձորները լցնում են մշակման գոտու վրա, որտեղ դրանք մանրացվում են, սեղմվում և անջատվում է հյութը[2][5]։ Նյութը պահվում է տակառներիի մեջ, որտեղ սկսվում է առաջին խմորման գործընթացը, որի միջոցով մատակարարվում է թթվածին։ Ալկոհոլային խմորումն ավարտվում է բակտերիաների շտամով, որը փոխակերպում է էթանոլից քացախաթթու՝ քացախ ստանալու[1][2][5]։ Մանէներն երկար ժամանակ են մնում քացախի մեջ՝ նախքան թորում և մանրէազերցում[6]։

Ազդեցությունն առողջության վրա խմբագրել

Չնայած ավանդական բժշկության մեջ[2], չկա որևէ ապացույց, որ օրինակ քաշի կորուստ, գլիկեմիկ հսկողություն[7] կամ մաշկի վարակների[1] կօգնի և դրա օգտագործումը ծորհուրդ է տրվում հերևել հանրային առողջապահական խոշոր կազմակերպություններում ուղեցույցներին[8]։

Անվտանգություն խմբագրել

Չնայած խնձորի քացախի ցածր մակարդակի օգտագործումը ցածր ռիսկի է ենթարկվում, հատկապես, այն վնասում է կերակրափոխը, ատամի էմալը և չափազանց մեծ վնաս է հասցնում աղիքների միկրոֆլորիային գրգռվածությունը և կարմրությունը տարածված են, երբ աչքերը շփվում են քացախի հետ, և կարող է առաջանալ եղջերաթաղանթի վնասված[7]։ Քացախի օգտագործում են, որպես ականջները մաքրող լուծույթ, սակայն աչքերի լվացումն վտանգավոր է[8]։ Թեև փոքր քանակությամբ խնձորի քացախը կարող է օգտագործվել որպես սննդի մեջ[8] այն կարող է վտանգավոր լինել հղի և կրծքով կերակրող կանանց և երեխաների կողմից օգտագործման համար[1]։ Խնձորի խնձորօղի տարբեր ապրանքանիշեր Հայտնաբերվել է, որ քացախն ունի թթվայնության անհամապատասխան մակարդակ, որոշները աղտոտված են բորբոսներով, չպետք է խառնվի քլորի սպիտակեցնողի հետ, որի համակցությունը կարող է արտազատել քլորի գազ և գրգռում են շնչուղիները, աչքերը, քիթը և կոկորդը[8] և խմորիչով[2]։

Օգտագործվում է որպես մաքրող միջոց։

Խնձորից ալերգիա ունեցող մարդիկ կարող են զգալ ալերգիա ռեակցիա խնձորի խնձորօղի քացախի նկատմամբ[2]։ խնձորի քացախի օգտագործումը մաշկի բուժման համար հիվանդությունը կարող է առաջացնել այրվածքներ[2]։ Խնձորի քացախի օգտագործումը կարող է առաջացնել անբարենպաստ ազդեցություն դեղերի հետ, ինչպիսիք են ինսուլինը կամ միզամուղ[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Ulbricht CE, ed. (2010). «Apple Cider Vinegar». Natural Standard Herb & Supplement Guide: An Evidence-Based Reference (1st ed.). Elsevier. էջ 59. ISBN 978-0-323-07295-3.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Apple cider vinegar». Drugs.com. 2018 թ․ մայիսի 29. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  3. 3,0 3,1 Քեթրին Զերացկի (2018 թ․ մայիսի 16). «Apple խնձորօղի քացախ». Mayo Clinic. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  4. «քացախ, խնձորօղի (FDC ID 173469). սննդանյութերի պարունակությունը 100 մլ-ում». FoodData Central, ԱՄՆ դեպարտամենտ Գյուղատնտեսություն. 2019 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  5. 5,0 5,1 Downing, DL (1989). Processed apple products. New York: Van Nostrand Reinhold.
  6. Vinegars of the World. Milano: Springer-Verlag. 2009. Bibcode:2009viwo.book.....S. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
  7. 7,0 7,1 Launholt TL, Kristiansen CB, Hjorth P (2020 թ․ սեպտեմբեր). «Safety and side effects of apple vinegar intake and its effect on metabolic parameters and body weight: a systematic review». European Journal of Nutrition (Systematic review). 59 (6): 2273–2289. doi:10.1007/s00394-020-02214-3. PMID 32170375. S2CID 212681609.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Mary Elizabeth May (2017). «Vinegar: Not Just for Salad». National Capital Poison Center, Washington, DC. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 1-ին.