Խլածաղիկ ցողունագիրկ
| Խլածաղիկ ցողունագիրկ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Խուլեղինջածաղկավորներ (Lamiales) |
| Ընտանիք | Խլածաղկազգիներ (Scrophulariaceae) |
| Ցեղ | Խլածաղիկ (Scrophularia) |
| Տեսակ | Խլածաղիկ ցողունագիրկ (S. amplexicaulis) |
| Միջազգային անվանում | |
| Scrophularia amplexicaulis | |
Խլածաղիկ ցողունագիրկ (լատին․՝ Scrophularia amplexicaulis), խլածաղկազգիների ընտանքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Բազմամյա բույս է, որն ունի 12-50 սմ բարձրություն և ծածկված է խիտ գեղձային մազիկներով։ Ցողունագիրկ տերևները երկարավուն սրտաձև-ձվաձև են, վերևում՝ սրացած, սրատամ եզրերով։ Սակավածաղիկ ծաղկաբույլը կարճ է, հասկանման։ 7-9 մմ երկարությամբ պսակը կանաչավուն է[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Զանգեզուրի (լեռնագագաթներ՝ Կապուտջուղ և Խուստուփ) ֆլորիստիկական շրջանում։ Աճում է նաև Նախիջևանում, Թալիշում, Հարավարևելյան Անատոլիայում և Իրանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ենթալպյան և ալպյան գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 2200-3200 մ բարձրությունների վրա, ժայռերի ճեղքերին, մարգագետիններում։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խլածաղիկ ցողունագիրկ» հոդվածին։ |