Խարիսխ (հուշահամալիր)
«Խարիսխ» հուշահամալիր (ռուս.՝ Мемориал «Якорь»), հուշահամալիր «Փառքի կանաչ գոտի» համալիրի կազմի մեջ։ Գտնվում է Ռուսաստանի Դաշնության Լենինգրադի մարզի Լոմոնոսովսկի շրջանում։ Տեղադրվել է 1967 թվականին, Գոստիլիցկոյե խճուղու 10 կիլոմետրին։
 | |
|---|---|
 Ազգանունների ցանկով հուշատախտակը, որը սկզբնական ստելայի հատվածն է | |
 | |
 | |
| Տեսակ | պատերազմի հուշահամալիր և պատմության հուշարձան |
| Ստեղծում | 1967 |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Պետրովսկոե |
| Շինության ձև | Հուշահամալիր |
| Մասն է | Փառքի կանաչ գոտի |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
 Anchor Memorial Վիքիպահեստում | |
Դա այն սահմանագիծն է, որտեղ 1941 թվականի սեպտեմբերին Ռազմածովային նավատորմի ռազմածովային տնտեսական համբարակային ուսումնարանի կուրսանտների գումարտակը կանգնեցրել է գերմանական զորքերի հարձակումը։ Հուշարձանը վերակառուցվել է 1970 թվականին։
Հուշահամալիրը Ռուսաստանի դաշնային նշանակության պատմության հուշարձան է (գրանցման համար` 471410280300536) համաձայն ՌԽՖՍՀ նախարարների խորհրդի 1974 թվականի դեկտեմբերի 4-ի թիվ 624 որոշման[1]։
Պատմություն խմբագրել
Հուշարձանի նախնական նախագիծը մշակվել է ուսումնարանի վետերաններ, գնդապետ Ի. Տ. Իոնիխինի և առաջին կարգի նավապետ Ա. Ֆ. Տոլոչկոյի կողմից[2]։ Հուշարձանը, որը կառուցվել էր ուսումնարանի շրջանավարտների հավաքած միջոցներով, ուներ վարդագույն կարելական գրանիտից պատրաստված ստելայի տեսք, որի վրա ոսկեգույն տառերով գրված էր զոհված մարտիկների և հրամանատարների ազգանունների ցանկը։ Ստելայի վերևում տեղադրված էր «Լենինգրադի պաշտպանության համար» մեդալի պատկերը և հետևյալ մակագրությունը[2].
|
Այս սահմանագծին 1941 թվականի աշնանը 8-րդ բանակի կազմում դաժան մարտեր են մղել և դեպի Լենինգրադ ձգտող թշնամու կատաղի գրոհներն են զսպել Ռազմածովային նավատորմի ռազմածովային տնտեսական համբարակային ուսումնարանի կուրսանտներն ու սպաները։ | 
|
Ստելայի հիմքում պատկերված էր խարիսխ։ Ստելան շրջապատված էր շղթայով միացված նավային չորս խարիսխներից կազմված ցանկապատով[2]։
Վերակառուցում խմբագրել
1970 թվականին հուշարձանը վերակառուցվել է ճարտարապետ Վ. Ն. Ցիցինի[3] և նկարիչ Օ. Գ. Կուկուշկինի նախագծով՝ ուսումնարանի նախկին կուրսանտ փոխգնդապետ Մ. Ե. Կոմարովսկու մասնակցությամբ։ Աշխատանքներն իրականացրել է «Լենդորստրոյ» կազմակերպությունը[4]։ Հուշարձանի շեֆեր են դարձել մոտակայքում՝ Պետրոդվորեցում, գտնվող Ա. Ս. Պոպովի անվան ռադիոէլեկտրոնիկայի բարձրագույն ռազմածովային ուսումնարանի կուրսանտները[4]։
Ժամանակակից տեսք խմբագրել
Վերակառուցումից հետո հուշարձանը, որն ընդգրկված է «Փառքի կանաչ գոտի» համալիրի կազմի մեջ, վերածվել է երկու պահպանման համատեղված բետոնե սալերի տեսքով տպավորիչ շինության։ Այդ սալերի մեջ բացված են հրակնատներ և ասես նմանակում են քանդված ծովային ամրոցի պատի մի մասը[5]։ Միաձույլ սալերի բետոնե մակերևույթին նշմարվում են հնգաթև աստղի, մուրճի ու մանգաղի ռելիեֆային մեծանկարները[5]։ Ձախ սալիկին փակցված է հուշատախտակ այս սահմանագծին զոհված կուրսանտների և սպաների ազգանունների ցանկով (սա սկզբնական ստելայի հատվածն է)։ Երկրորդ սալիկին փակցված է հուշատախտակ հուշարձանի պատմության, նախագծի հեղինակների և շինարարների մասին համառոտ տեղեկություններով[6]։ Հուշահամալիրի առջև տեղադրված են գրանիտե գլաքարերին հենված նավային խարիսխներ (միայն թե արդեն ոչ թե չորս, այլ երկու), որոնցից էլ հուշարձանը ստացել է անվանումը[5]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Երկրորդ սալիկին փակցված հուշատախտակը -
Առանձին գերեզման հուշահամալիրի մոտ. շարքային Քարիմ Սամադով (1924-1944)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Памятник «Якорь»».
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Военно-морское хозяйственное-интендантское училище ВМФ (ВMХ-ИнтУ ВМФ) // ГВВУТ — история батальона ВМФ, gvvut.ru
- ↑ «Когда вернешься в Ленинград...» Արխիվացված 2016-10-16 Wayback Machine // Мир Петербурга, 23.01.2012
- ↑ 4,0 4,1 Ганшин В. И., Сердобольский, О. М. Кольцо памяти, кольцо славы. — Л.: Лениздат, 1988. — С. 96—97. — (Библиотека молодого рабочего). — ISBN 5-289-00122-0.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Приложение № 5 к приказу комитета по культуре Ленинградской области от 04.03.2015 № 01-03/15-2 «Предмет охраны объекта культурного наследия федерального значения „Ансамбль «Зеленый пояс славы Ленинграда»: памятник «Якорь»", расположенного на 10 км Гостилицкого шоссе, Пениковское СП Ломоносовского района Ленинградской области»» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 11-ին.
- ↑ Մի շարք տեղեկատուներում բացակայում են ճարտարապետ Վ. Ն. Ցիցինի և նկարիչ Օ. Գ. Կուկուշկինի անունները։ Այդ սխալն առկա է նաև «Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград.» (М: БРЭ, 1992) հանրագիտարանային տեղեկատուում, և հետագայում կրկնվել է բազմաթիվ հրատարակություններում և կայքերում։
Գրականություն խմբագրել
- Гусаров А. Ю. Памятники воинской славы Петербурга. — СПб.: Паритет, 2010. — 400 с. — ISBN 978-5-93437-363-5.