Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկա
Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկա (կրճատ ԼՀՖ )՝ կարծր լեռնային օգտակար հանածոների արդյունահանման և վերամշակման լեռնահանքային համալիր ձեռնարկություն է։ Արտադրական նույն հրապարակում անհրաժեշտություն է, որ լինի ոչ միայն արդյունահանում, այլև վերամշակում։ Երկրի ընդերքից արդյունահանվող օգտակար հանածոների հարստացումը կապված է հանքավայրերի ինտենսիվ վերամշակման հետ։ Օգտակար բաղադրիչի բարձր պարունակությամբ հանքաքարերը կորզվում էին, իսկ օգտակար հանածոների հետագա օգտագործման համար անհրաժեշտություն էր դառնում այն վերամշակել այնպես, որպեսզի նրա մեջ բարձրանա օգտակար բաղադրիչի պարունակությունը[1][2]։
Կառուցվածք խմբագրել
Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկան կազմված է հետևյալ հիմնական արտադրական բաժիններից․
- օգտակար հանածոների արդյունահանման ստորաբաժանում (հանքավայրեր,հանքախորշեր)
- տրանսպորտային ստորաբաժանում,որը նախատեսված է արդյունահանված հանքաքարի տեղափոխման համար դեպի հարստացուցիչ ֆաբրիկա, որը կարող է իրականանալ
տրանսպորտի տարբեր ձևերով և տրանսպորտային համակարգերով․ ավտոմոբիլային, երկաթուղային, փոխակրիչային,ճոպանուղով և այլն
- արդյունահանված օգտակար հանածոների վերամշակման ստորաբաժանում, որը հիմնականում հարստացուցիչ ֆաբրիկան է
- ընդհանուր արտադրական ստորաբաժանում․ էներգատնտեսություն, մեխանիկական վերանորոգման բաժին, ջրամատակարման և այլ անհրաժեշտ ստճտաբաժանումներ
Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկայում ավելի հաճախ վերամշակվում է օգտակար հանածոյի մեկ տեսակ․
- երկաթի հանքաքար
- մանգանի հանքաքար
- ասբեստի հանքաքար
- ապատիտի հանքաքար և այլն։
Միաժամանակ կարող է վերամշակել հանքաքարի տարբեր տեսակներ․
Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկայում կիրառվում են օգտակար հանածոների հարստացման տարբեր գործընթացներ
- գրավիտացիոն
- լվացման
- մագնիսական հարստացման
- ջարդման-տեսակավորման
- ֆլոտացիոն համակցված տեխնոլոգիաների կիրառմամբ (ներառելով հիդրոմետալուրգիան կամ թրծումը)
Լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկայի վերջնական արդյունքն է խտանյութը, ագլոմերատը և այլն, որոնք ուղարկվում են հետագա վերամշակման (օրինակ մետալուրգիական արտադրություն) կամ օգտագործման (օրինակ որպես պարարտանյութ գյուղատնտեսության համար )։
ԱՊՀ-ի խոշորագույն լեռնահարստացուցիչ ֆաբրիկաներ խմբագրել
- Միխայլովսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Ստոյլենսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Կաչկանարի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Կոստոմուշսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Լեբեդինսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Սեվերնի ԼՀՖ (Ուկրաինա)
- Սոկոլով-Սարբայի ԼՀՖ (Ղազախստան)
- Կովդորի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Կորշունովսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)
- Օլենեգորսկի ԼՀՖ (Ռուսաստան)[3].։
ՌԴ-ի ձեռնարկությունների հիմնական ծավալը (2006 թվականին 92,06%) արդյունահանվում է բաց եղանակով 29-ը հանքավայրերից։ Ավելի խոշոր հանքավայրերում (Լեբեդինսկի, Միխայլովսկի, Ստոյլենսկի,Սևերնի,Կաչկանարսկի, Կոստոմուշսկի ԼՀՖ-ներ), որոնց արտադրողականությունը 20 մլն տ-ից ավելին է, 2006 թ․-ին արդյունահանվել է երկաթի հանքաքարի 70%-ը, իսկ երեք հանքավայրերում (Կավդորսկի,Գլավնի, Զապադնի Կաչկանարսկի ԼՀՖ-եր),որոնց արտադրողականությունը 10-20 մլն տ է, հանքաքարի արդյունահանումը կազմել է 16% (40,63 մլն տ)։
8 խոշորագույն ԼՀՖ-ների տեսակարար կշիռը (Լեբեդինսկի, Միխայլովսկի, Կաչկանարսկի, Կովդորսկի, Օլենեգորսկի, Կորշունովսկի, Ստոյլենսկի, Կոստոմուկշսկի) ՌԴ- ում, որտեղ վերամշակվում է արդյունահանման բաց եղանակով ստացված հանքաքարը, 2006 թվականին հասել է 243,4 մլն տ-ի և կազմել է բաց արդյունահանման 96%-ը։ Արդյունահանման խորությունը կազմել է 273,7 մ, որոնցից ամենախորերն են Լեբեդինսկի (355 մ), Կովդորսկի (339), Ստոյլենսկի (328,5 մ)։
Ռուսաստանում երկաթի հանքավայրերը ստորգետնյա եղանակով արդյունահանվում են 11 հանքահորերում և Օլենոգորսկի ԼՀՖ-ի ստորգետնյա հանքում, որոնց գումարային արդյունահանումը 2006 թվականին կազմել է 20,43 մլն․ տ։ Առավելագույն արդյունահանումը կատարվել է «ԿՄԱռուդ» ֆաբրիկայի Գուբկինի անվան հանքահորում և Շերեգեշսկի հանքահորի հանքուղում (3480 մլն տ), նվազագույնը «Սիդերիտովայա» (523 հազար տոննա)։ Առավելագույն խորություն ունի Տաշտագոլսկի հանքահորը (800 մ), իսկ նվազագույնը (280 մ) ՝ «Սիդերիտովայա» հանքահորը։
2006 թվականին ռուսական երկաթահանքային արդյունաբերությունը վերամշակել է 103,7 մլն տոննա երկաթահանքային հումք, այսինքն 6,9 մլն տոննա ավելի, քան 2005 թվականին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Горно-обогатительный комбинат (рус.). Горная энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. Под редакцией Е. А. Козловского. 1984—1991.. Проверено 10 ноября 2012. Архивировано 7 января 2013 года.
- ↑ Горно-обогатительный комбинат (рус.). Большой энциклопедический словарь. Проверено 10 ноября 2012. Архивировано 7 января 2013 года.
- ↑ «Перечень крупнейших ГОКов РФ». Металлоснабжение и сбыт. ИИС “Металлоснабжение и сбыт”. 2017.