Իրբիտի պատմա-ազգագրական թանգարան

Իրբիտի պատմա-ազգագրական թանգարան (ռուս.՝ Ирбитский историко-этнографический музей), ուրալցիների պատմության և մշակույթի թանգարան, որը գտնվում է Ռուսաստանի Սվերդլովսկի մարզի Իրբիտ քաղաքում։

Իրբիտի պատմա-ազգագրական թանգարան
Տեսակ	թանգարան
Երկիր	Ռուսաստան
Տեղագրություն	Սվերդլովսկի մարզ
Վայր	Իրբիտ
Հիմնադրվել է	1883
Կայք	irbitiem.ru

Պատմություն

«Արևելյան հավաքածու» ցուցադրություն

Իրբիտ քաղաքի պատմա-ազգագրական թանգարանի սկիզբը դրվել է 1883 թվականին, երբ Իրբիտ զեմստվոյի աջակցությամբ թաղամասի եռադասարան դպրոցում բացվել է շարժական մանկավարժական թանգարան։ Թանգարանի ստեղծման աշխատանքներին մասնակցել է Իրբիտի քաղաքային եեադասարան դպրոցի տեսուչ, Բնագիտության սիրահարների Ուրալի միության լիիրավ անդամ Սեմյոն Վասիլևիչ Ֆեդոսևը։ Մինչև 1905 թվականի հուլիսը դպրոցից կից թանգարանը բացառապես դպրոցական էր, այնուհետև դարձավ հասարակական։ 1911 թվականին մոսկվացի հայտնի վաճառական Պ.Վ. Միխայլովի այրին, կատարելով ամուսնու կամքը, քաղաքին է նվիրել Սրետենսկոյ եկեղեցու մոտ գտնվող ամուսնու տունը։ Քաղաքային խորհուրդը որոշեց այն դարձնել կանանց տարրական դպրոց, իսկ կցակառույցներում տեաղվորվեցին թանգարանն ու գրադարանը։

Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Իրբիտում հրդեհ բռնկվեց և շատ թանգարանային ցուցանմուշներ գողացան կամ ոչնչացան։ 1921 թվականին Իրբիտ քաղաքի Քաղլուսավորության կրթության վարչության նախաձեռնությամբ կազմավորվել է ուսումնա-ցուցադրական շարժական թանգարան 3675 ցուցանմուշներով։ 1930-ական թվականների սկզբին թանգարանը Մ. Դ. Գոլուբիի գործունեության շնորհիվ տեղափոխվել է նորակառույց շենք և ակտիվորեն համալրել հավաքածուները։ 1941 թվականին թանգարանի գործունեությունը ժամանակավորապես դադարեցվել է։ Վերաբացվել է 1943 թվականին Կիրովի փողոցի 50 հասցեում։

Հետպատերազմյան տարիներին թանգարանի աշխատակիցները նպատակասլաց գործունեություն են ծավալել թանգարանի հավաքածուների համալրման համար։ 1979 թվականին թանգարանը ստացել է պատմա-ազգագրական թանգարանի կարգավիճակ։ 2009 թվականին Կիրովի փողոցի 74 հասցեում բացվել է թանգարանի երկրորդ շենքը։

Թանգարանի շենք

Թանգարանի շենքը Կիրովի 50 հասցեում

Թանգարանի շենքը Կիրովի 74 հասցեում

Թանգարանի շենքը Կիրովի 50 հասցեում

Նախկինում այս շենքում է ապրել հոգևոր վարչության պետը։ Տունը գտնվել է Եպիսկոպոսական տաճարի ենթակայության ներքո։ Շենքն Իրբիտի պատմա-ազգագրական թանգարանի տնօրինության տակ է անցել 1945 թվականին։

Թանգարանի շենքը Կիրովի 74 հասցեում

Կիրովի 74 հասցեի երկհարկանի շենքը այցելուների համար բացվել է 2009 թվականին։ 19-րդ դարում այստեղ է ապրել վաճառական Շիպիցին Ֆեոդոր Ալեքսեևիչը։ Նախկինում նա ապրել է Նիկոլսկի № 12 հասեցի փոքրիկ տանը։ Հարստանալով՝ նա տուն է գնել Եկատերինբուրգյան և Մալայա Տորգովայա Պլոշադ փողոցների անկյունում, այնուհետև դրան կից գնել է երկրորդ տունը։ Տները միավորել է նույն ճարտարապետական ոճով։ Տորգովայա փողոցում ձեռք է բերել երեքհարկանի առանձնատուն։ Մալայա Տորգո-Պլոշադնոյ փողոցում ձեռք բերված շենքում Շիպիցինը հիմնել է «Ալեքսանդրիա» հյուրանոցը։ 1918-1919 թթ. այս տանը տեղակայվել է Իրբիտի Սովետների շրջանի գործադիր կոմիտեն, այնուհետև՝ նախադպրոցական մանկավարժական դպրոց, Սվերդլովսկի մարզի մանկապարտեզների կադրերի հիմնական մատակարարը և երաժշտական դպրոցը։ Համարվում է ճարտարապետական հուշարձան։

Պատկերասրահ

• 
  «Ազնվականության կյանքն ու սովորույթները» ցուցադրություն
• 
  «Իրբիտի տոնավաճառ. մարդիկ և ապրանքներ» ցուցադրություն
• 
  «Փրկված մասունքներ» ցուցադրություն
• 
  «Տարածաշրջանի պատմություն» ցուցադրություն
• 
  Խորհրդավոր ընթրիքի կրկնօրինակ (Ջ. Գրնյասկի), 19-րդ դար
• 
  Գրամոֆոն

Գրականություն

• Герштейн Я.Л. Ирбит и его окрестности: Краеведческий путеводитель. - Екатеринбург: Из-во Урал. ун-та, 1995. - 241 с. - 3000 экз. - ISBN 5-75250345-0.
• Ирбитский край в истории России. - Екатеринбург: Уральский рабочий, 2000. - 284 с. - 1150 экз. - ISBN 5-85383-151-8.
• Ирбитский историко - этнографический музей. Путеводитель. - Реж: "Малыш и Карлсон", 2008. - 16 с. - 1000 экз.

Արտաքին հղումներ

• Историко - этнографический музей, г. Ирбит
• Ирбитский историко - этнографический музей Արխիվացված 2018-06-10 Wayback Machine [1] Արխիվացված 2018-06-10 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իրբիտի պատմա-ազգագրական թանգարան» հոդվածին։