Իրաքյան Քուրդիստանի անկախության հանրաքվե, 2017
Իրաքյան Քուրդիստանի անկախության հանրաքվե, 2017 թվականի սեպտեմբերի 25-ին նախատեսված հանրաքվե[1][2]: Ի սկզբանե նախատեսվում էր անցկացնել հանրաքվեն 2014 թվականին, սակայն Քուրդիստանի տարածաշրջանային կառավարության և Իրաքի դաշնային կառավարության միջև վիճաբանության ֆոնին հանրաքվեն հետաձգվել է, իսկ 2014 թվականին կազմակերպել են ուղղակի ոչ պաշտոնական հարցում-հանրաքվե[3]: Քրդերի համար անկախության նոր պայքարի խթան է հանդիսացել Իսլամական պետության ներխուժումն հյուսիսային Իրաքի տարածք, որի արդյունքում պաշտոնական Բաղդադի զինված ուժերը լքել են հյուսիսային որոշ տարածքներ, որոնք էլ իրենց հերթին զբաղեցրել է փեշմերգան և այդպիսով այդ տարածքները այսօր փաստացի վերահսկում են քրդերը:
Հանրաքվեն մի քայնի անգամ նախագծվել է և մի քանի անգամ հետաձգվել[4][5], քանի որ Մոսուլի ազատագրման գործում քրդական ուժերը համագործակցել են Իրաքի կենտրոնական կառավարության հետ, սակայն արդեն 2017 ապրիլին պարզ դարձավ, որ հնարավոր շուտով իրականցնել հանրաքվեն[6]: 2017 թվականի հունիսի 7-ին նախագահ Մասուդ Բարզանին հանդիպել է Քուրդիստանի ժողովրդավարական կուսակցության, Քուրդիստանի հայրենասիրական միության, Քուրդիստանի իսլամական միության, Քուրդիստանի իսլամական շարժման, Քուրդիստանի կոմունիստական կուսակցության, Քուրդիստանի կոմունիստների կուսակցության, Քուրդիստանի աշխատավորների և բանվորների կուսակցության, Քուրդիստանի զարգացման և բարեփոխումների կուսակցության, Էրբիլի թուրքմենական ցուցակի, Իրաքի թուրքմենական ճակատի, Թուրքմենստանի զարգացման կուսակցության, Քուրդիստանի խորհրդարանի հայկական ցուցակի, Ասորական ժողովրդավարական շարժման և Ասորական խալդեական ժողովրդական խորհրդի ներկայացուցիչների հետ, որտեղ քրդերը հաստաել են հանրաքվեի անցկացման ժամանակը՝ 2017 թվականի սեպտեմբերի 25[7]: 2017 թվականի հուլիսի 10-ին Իրաքի կառավարությունը հայտարարել է Մոսուլում Իսլամական պետության նկատմամբ հաղթանակի մասին:
Կուսակցությունների դիրքորոշումըԽմբագրել
Քուրդիստանի տարածաշրջանի խորհրդարանում ներկայացված կուսակցություններ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Choice | Կուսակցություն | Մանդատներ | Առաջնորդ | Քաղաքական դիրքորոշում | Ծան. | ||
Այո | ՔԺԿ (KDP) | Քուրդիստանի ժողովրդավարական կուսակցություն | 38 | Մասուդ Բարզանի | Մեծ վրան (համընդհանուր կուսակցություն) | [8] | |
ՔՀՄ (PUK) | Քուրդիստանի հայրենասիրական միություն | 18 | Ջալալ Թալաբանի | Կենտրոն-ձախաթևյան | [9] | ||
ՔԻՄ (KIU) | Քուրդիստանի իսլամական միություն | 10 | Սալահադդին Բահաեդդին | Աջաթևյան | [10] | ||
ՔՍԺԿ (KSDP) | Քուրդիստանի սոցիալիստական ժողովրդավարական կուսակցություն | 1 | Մոհամեդ Հաջի Մահմուդ | Կենտրոն-ձախաթևյան | [11] | ||
ՔԿԿ (KCP) | Իրաքյան Քուրդիստանի կոմունիստական կուսակցություն | 1 | Քամալ Շաքիր | Կոմունիզմ | [12] | ||
ՔԱԿ (KTP) | Քուրդիստանի աշխատավորների կուսակցություն | 1 | Բալեն Մահմուդ | Ձախաթևյան | [13] | ||
ՔԻՇ (KIM) | Քուրդիստանի իսլամական շարժում | 1 | Էրֆան Ալի Աբդուլազիզ | Աջաթևյան | [13] | ||
ԹԶՑ (TDL) | Թուրքմենների զարգացման ցուցակ | 2 | Մոհամմադ Սադադդին | Փոքրամասնության իրավունքներ | [14] | ||
ԷԹՑ (ETL) | Էրբիլի թուրքմենական ցուցակ | 1 | Փոքրամասնության իրավունքներ | [13] | |||
Ոչ | Գորրան (Gorran) | Գորրան շարժում | 24 | Օմար Սաիդ Ալի | Կենտրոն-ձախաթևյան | [15] | |
ԻԹՃ (ITF) | Իրաքի թուրքմենների ճակատ (Աջակցելու է հանրաքվեի անցկացմանը, եթե կատարվեն մի շարք պայմաններ)[16] | 1 | Էրշադ Սալիհի | Փոքրամասնության իրավունքներ | [17] | ||
ԱԺՇ (ADM) | Ասորական ժողովրդավարական շարժում (Դեմ Նինվեի հարթավայրում հանրաքվեի անցկացմանը) | 2 | Յունադամ Քաննա | Փոքրամասնության իրավունքներ | [18] |
Տես նաևԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ «Masoud Barzani: Why It's Time For Kurdish Independence»։ Foreign Policy։ 15 June 2017
- ↑ «Senior Kurdish Official Says Kurdistan Independence Referendum Going Ahead Despite Opposition»։ ARA News։ 26 July 2017
- ↑ Kurdistan Referendum Movement - International Committee (8 February 2005)։ «98 percent of the people of South Kurdistan vote for independence»։ KurdMedia
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝postpone
անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝nonbinding
անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>
պիտակ՝will 2017
անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ «UPDATES: Kurdistan Region to hold independence referendum on Sept 25»։ Rudaw։ 7 June 2017։ Վերցված է 7 June 2017
- ↑ «President Barzani to discuss independence referendum with Kurdistan parties»։ Rudaw։ 6 June 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «PUK: referendum should be held for independence»։ PUK Leadership Council։ 21 June 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «Kurdish Islamic body calls referendum ‘national and religious’ right»։ Rudaw։ 13 July 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «No party owns project of independence referendum: Kurdish Official»։ Iraqi News։ 6 April 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «Kirkuk working to form committee on independence referendum»։ Rudaw։ 19 July 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ 13,0 13,1 13,2 «Iraq's Kurds question motives behind independence vote»։ Al-Monitor։ 27 June 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «Turkmens Prefer Kurds to Shi'ite-Dominated Baghdad Govt : Leader»։ Basnews։ 24 July 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «Referendum illegitimate without parliamentary act, says speaker»
- ↑ «Partiya Tirkmenelî: Mafê tirkmenan garantî be em nabine dijberê serxwebûnê» (Kurdish)։ Rudaw։ 29 July 2017։ Վերցված է 29 July 2017
- ↑ «Vote on Kurdish independence ‘risky’: Turkmen leader»։ Anadolu Agency։ 9 June 2017։ Վերցված է 26 July 2017
- ↑ «Holding of Kurdish referendum in Nineveh Plain is 'unacceptable'»։ Zowaa Official Website։ 1 September 2017