Իշխանավանքի վիմական արձանագրություններ

Ստորև ներկայացված է Գեղարքունիքի մարզի Վարդենիկ գյուղում գտնվող Իշխանավանքի արձանագրությունները[1][2]՝

Եկեղեցի Իշխանավանք, Վարդենիկ

Արձանագրություններ խմբագրել

# Պատկեր Արձանագրության գտնվելու հատված Արձանագրություն
1 Օրորոցաձև տապանաքար, ագուցված հատուկ պատվանդանի մեջ, երկու երեսների վերին մասերում 8 տող
  1. ԱՅՍ Է ՀԱՆԳԻՍՏ ԱՒԹԱ[Ն]ՏԻԼԻՆ, ՈՐԴՈՅ
  2. ԱՒԱՆԻՆ, ՈՐ ԹԵՐԻ ՀԱՍԿԱՒ Փ
  3. ՈԽԵՑԱՒ Ի ՔՍ ԼՍԱԷ ՉԱՏՈՎ Ի ՆԱԻ
  4. ՄՏԱՆԵԼՈՎ ԸՍՏ ՄԵՂԱՑ ՄԵՐՈՑ
  5. ԵՂԵՒ ԱԼԵԿՈԾՈՒՄ Ի ԾՈՎԻՆ ԵՒ ՄԵՌ
  6. Ի ՋՈՒՐ ԵՒ ՍՈՒԳ ԱՆՄԽԻԹԱՐ Է ԾՆՈՂ
  7. ԱՑ ԻՒՐՈՑ ՈՎ ԿԱՐԴԷՔ ՅԻՇԵՑԷՔ
  8. Ք Ի ՔՍ ԹՎ ՇՂ։
2 Խաչքարի հարավային կողին, 8 տող
  1. ՈՀԲ
  2. ՔՍ ԱԾ
  3. ՅԻՇԵ
  4. ԱՅ Զ
  5. ՈՎԱ
  6. ՆԷՍ
  7. ՔԱՀԱ
  8. ՆԱ։
3 Խաչքարի ստորին մաս, նախորդի մոտ, հյուսիսային կողին մնացել է 10 տող
  1. ՈՒՆ
  2. ԱՆ
  3. ՈՒ
  4. ՉԻ ՈՐ
  5. ԽՈՑԵ
  6. ՑԱՒ Ի
  7. ԳԱՆ
  8. ՁԱԿ
  9. Փ
  10. ՈԽԵՑԱՒ
4 Գրանիտե և գեղաքանդակ խաչքար, կենտրոնական խաչի շուրջը, 2 տող
  1. Ի ԹՎԻՍ
  2. ՈՀՋ ԷՐ։
5 Գրանիտե խաչքար, ճակատին, խաչի թևերի վրա և տակին, 19 տող
  1. ԹՎ ՉԼԵ ԿԱՆԿՆԵՑԱՒ
  2. ՈԲ
  3. ՆՇ
  4. ԱՆ
  5. Ս
  6. ԲԱՐԷԽԱԻՍ
  7. ՍԱ
  8. ԻՉ
  9. ԲԷԿ
  10. Ի ԵԴ Դ
  11. ԱՒԹ
  12. ՈՐԴՈՑ ՄԱՍԻԿԱ
  13. ՆՑ ՈՒՔԱՆԱ, ՈՐ Տ
  14. ՂԱ ԱՒՐԱՒՔ ՄԵՈԵ
  15. ԱԼ ԵՒ ՍՈՒՔ ԱՆՄԽ
  16. ԻԹԱՐ ԾՆՈՂ
  17. ԱՑՆ ԷԹՈՂ
  18. ՎԱՐԴԱՆ ՔԱՐ
  19. ԱԳՈՐԾԻ։
6 Գրանիտե խաչքար, մեծ և գեղաքանդակ, ստորին մասում 5 տող
  1. ԹՎԻՍ ՉԼԸ ԿԱՆԿՆԵՑ
  2. ԱՒ ԽԱՉՍ Ի ԲԱՐԵԽԱՒՍ ՇՆ
  3. ՀԱՒՈՐԻՆ ՈՐ ԹԵՐԻ ՀԱ
  4. ՍԱԿԱՒ ՓՈԽԵՑԱՒ ԱՌ
  5. ՔՍ ՈՎ ՈՐ ԿԱՐԴԱ ԱԾ ՈՂՈՐՄԻ ԱՍԷ։
7 Գրանիտե խաչքար, մեծ և գեղաքանդակ, թևերի շուրջը և շրջանակներին, 14 տող
  1. Ի ԹՎ ՉԼԹ
  2. ԿԱՆԿՈՂՍ
  3. ՈՎԱՍԱԲՍ ՅԻՇԷ
  4. ԿԱՄԱԻՆ ԱՅ
  5. ԿԱՆԱԿՆԵՑԱՒ
  6. ՍԲ ԽԱՉՍ
  7. ՕՇԽԱՆՈՒԹԵԱՆ
  8. ԲԱՐԵԽԱՇ
  9. Տ ԱՐՔԱՅԻՆ
  10. ԱՄԻՐ ՀԱՍ
  11. ԱՆԱՅ, ԲԱՐԷՇԱԻՍ
  12. ՇՀԱՆԱՅ ԵՒ ՄԻՐԱՅԻ ՄԱԻՐ
  13. Ն ԵՒ ԶԱՎԱԿԱՅ ԻՒՐՈՑ ՈՎ ՈՐ
  14. ԿԱՐԴՑԷՔ ԱԾ ՈՂՈՐՄԻ ԱՍԱՑԷՔ։
8 Մեծ և գեղաքանդակ գրանիտե խաչքար, հարավային կողին և թևերի տակ 27 տող
  1. ԿԱՆԿՆ
  2. ԵՑԱՒ ՍԲ
  3. ՆՇԱՆՍ
  4. Ի ԲԱՐԷ
  5. ԽԱԻՍՈՒ
  6. ԹԻ ԴԱ
  7. ՎԹԻ, ՈՐ
  8. ԴՈՅ ԱՐ
  9. ՏԱՒ ԱՆԱՅ, ՈՐ Ծ
  10. ԱՂԿԵԱԼ Մ
  11. ԻՐՈՒՍԻՔ
  12. ԵՒ ԶԱՈՒՐ
  13. ԹԱԼԻ ՏԵ
  14. ՍԼԵԱՄԲ
  15. Ի ՔՍ ՓՈ
  16. ԽԵՑԱՒ
  17. ԵՒ ՍՈՒԳ
  18. ԱՆՄԽԻԹ
  19. ԱՐԵԼՒ
  20. ԾՆՈՂ
  21. ԱՑՆ ԷԹ
  22. ՈՂ ՈՐՔ
  23. ԿԱՐԴԱ
  24. ՅՔ ՅԻՇ
  25. ԵՍՑԻՔ
  26. Ի ՔՍ
  27. Ի ԹՎ ՉԾԳ
9 Մեծ և գեղաքանդակ գրանիտե խաչքար, ստորին մասում արձանագրություն, 6 տող
  1. Ի ԹՎԻՍ Չ ՍՆ
  2. ԳԱԷ ԲԱՐԷԽԱԻՍ
  3. ԴԱՒԹԻ ՈՐ ԿԻՍԱՒՐԷ ՀԱՍԱԿԱՒ ՓՈ
  4. ԽԵՑԱՒ Ի ՔՍ ԵՒ ՍՈՒԳՍ ԲԱԶՈՒՄ Է
  5. ԹՈՂ ԾՆՈՂԱՑ ԻՒՐՈՑ ՅԻՇԵՑԷՔ
  6. Ի ՔՍ։
10 Խաչքար, քիվին միայն թվականը, 1 տող

ԹՎ ՋԽԱ

11 Խաչքար, նախորդին կից հյուսիսից, շրջանակներին 10 տող
  1. ԵՍ ՏՐ
  2. ԸՏԵՍՓԱՆՍ
  3. ԿԱՆԿՆԵՑ
  4. Ի ԶԽԱՉ
  5. Ի ՓՐԿՈՒԹԻ
  6. ՀՈԳՈՅ
  7. ՄԱՐԻՄՈՅ
  8. ՎԱԽԱԽ
  9. ԻՆ
  10. ԹՎԻՍ ՋԽԴ
12 Խաչքար, նախորդների մոտ, քիվին և շրջանակին 3 տող
  1. ԵՍ ՏՐ ՍՏԵՓԱՆՈՍ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՈՐԴԻ ՆՈՒՐՓՀԱՐԻՆ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԽԱՉՍ
  2. ԹՎ
  3. ՋՁԴ
13 Խաչքար, նախորդների մոտ, քիվին 1 տող

ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱՒՍ ՂՈՒԼԻՆ ԹՎԱԿ ՋՁԵ

14 Խաչքար, նախորդների մոտ, քիվին և ստորին մասում, 3 տող
  1. ԵՍ ՁԱՐԻԿՍ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԽԱՉՍ ԵՂԲԱՐ
  2. ԷՎԷՏԻՍԻՆ
  3. ԹՎ ՋՁԵ
15 Մեծ և գեղաքանդակ խաչքար, կանգնած է գերեզմանատան մուտքի դիմաց, քիվին և խաչի շուրջը 5 տող
  1. ԵՍ ՂՈՒԼԻ ԱՂԷՍ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԶԽԱՉՍ Ի ՓՐԿՈՒԹԻՒՆ
  2. ՀՈԳՈՅ
  3. ՄԱՆԻ ԽԱՆԻՆ
  4. ԲԷԿԻ ԽԱՆԻՆ
  5. ԹՎ ՋՁՁ
16 Խաչքար, նման նախորդին և կանգնած նրան կից, քիվին 1 տող

ՈՐԳԻ ՆՈՒՐՓԱՇԱ ԱՂԻՆ ԿԱՆԿՆԵՑԻ

17 Փոքր խաչքար, քիվին 1 տող

ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱՒՍ ՍԻԹԻԽԱՆՈՒՆԻՆ։

18 Փոքր խաչքար, քիվին 1 տող

ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱՒՍ ԴՈՎԼԱԹԻՆ։

19 Օրորոցաձև բարձր տապանաքար, արևելյան ճակատին 5 տող
  1. ԱՅՍ Է ՀԱՆԳ
  2. ԻՍՏ ՍԱՐԳԻՍ ՍԱ
  3. ՐԿԱՒԱԳԻՆ ՈՐ
  4. ՓՈԽԵՑԱՒ Ի
  5. ՔՍ ԹՎ ՋՁԹ
20 Օրորոցաձև տապանաքար, հարավային կողին կենցաղային տեսարան, արևելյան ճակատի վերին մասը կոտրված է, ուր մնացել է 9 տող
  1. ԱՅՍ Է ՏԱՊԱՆ
  2. ՈՎԱՆԻՍԻՆ, ՈՐԴԻ
  3. ԿԱՐԱՅՊԵՏ ԱՂ
  4. ԻՆ, ԹՈՌՆ ԸՍՏԵ
  5. ՓԱՆ ԱՂԻՆ, ՈՐ Տ
  6. ՂԱ ՀԱՍԱԿԱՒ ՓՈԽ
  7. ԵՑԱՒ Ի ՔՍ ԵՒ ԵԹՈՂ ԱՆ
  8. ,ԽԻԹԱՐՔ ՍՈՒՔ ԾՆՈՂԱՑՆ ԻՒՐՈՅ
  9. ԹՎ ՋՁԹ
21 Խաչքար, կանգնած է արևելյան եզրին, քիվին 1 տող

ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ԱՊԻԶԻՆ։

22 Խաչքար, կանգնած է արևելյան եզրին, քիվին 1 տող

ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ՍՈՒԼԹԱՆՂՈՒԼԻՆ։

23 Խաչքար, նախորդի հարավում, քիվին և թևերի արանքներում, 3 տող
  1. ԵՍ ՀԱՆՍԱՆՍ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԽԱՉՍ
  2. ՉԻ
  3. ԱՐԻՆ։
24 Փոքր խաչքար, քիվին 1 տող

ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ԹՈՊԻՆԻՆ

25 Փոքր խաչքար, քիվին 1 տող

ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ՄԱԹՈՍԻՆ։

26 Մեծ և գեղաքանդակ խաչքար, քիվին և խորանի վերին մասերում 3 տող
  1. ԵՍ ՊԱՐՈՆ ՄԱՐԳԱՐԷ ԱՂԷՍ ԿԱՆԿՆԵՑԻ ԽԱՉՍ ՓՐԿՈՒԹ ՀՈԳՈ ԻՄ
  2. ԹՎ ԺԷ
  3. Ռ
27 Խաչքար, քիվին և խաչերի արանքներում, 4 տող
  1. ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԵԽԱԻՍ ՏՐ ԱՒԵՏ
  2. ԻՍԻՆ ԱԾ ՈՂՈՐՄԻ ԹՎՆ ՌՃԻ
  3. ԵՍ ԱՆԱԺԱՆ ՀՈՎ
  4. ԱՆԷՍՍ ԿԱԶՄԵՑԻ ԹՎ ՌՃԻԵ
28 Տապանաքար, եսեին քանդակված գավազան, 2 տող
  1. ԱՅՍ Է ՀԱՆԳԻՍՏ ՄԱՀՏԱՍԻ ՍՐԱՊ
  2. ԻՈՆԻՆ ԹՎ ՌՃԾԶ
29 Տապանաքար, եսեին քանդակված գավազան, 2 տող
  1. ԱՅՍ Է ՀԱՆԳԻՍՏ ՄԱՀՏԱՍԻ ՈՎԱՆ
  2. ԷՍԻՆ ԹՎ ՌՃԾԶ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Ս.Գ. Բարխուդարյան, Դիվան հայ վիմագրության, 4հ, էջ 148-155
  2. https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=36406