Վարդենիկ

Վարդենիկ
Գյուղական համայնք
	Վարդենիկ
	Վարդենիկ համայնքի մուտքը
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Գեղարքունիքի մարզ
Համայնք	Վարդենիկ
Համայնքի ղեկավար	Հովհաննես Հովեյան
Հիմնադրված է	1828 թ.
Այլ անվանումներ	Ներքին Գեղաձոր, Ներքին Գյոզալդարա
Մակերես	33,3 կմ²
ԲԾՄ	1994±1 մետր
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	9880 մարդ (2011 հունվարի 1)
Ազգային կազմ	Հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374(2625)
Փոստային ինդեքս	1418
Փոստային ինդեքսներ	1418
Պաշտոնական կայք	vardenik.com
	Վարդենիկ Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վարդենիկ (այլ կիրառումներ)

Վարդենիկ, գյուղ Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում։ Գտնվում է Վարդենիկ գետի ափին։ Բնակչության քանակով համարվում է առաջինը հանրապետությունում^[2]^[3]։

ՊատմությունԽմբագրել

Նախկինում գյուղի տարածքում հին բնակավայր է եղել։ Ըստ Ստեփանոս Օրբելյանի վկայության, գյուղը հիշատակվում է դեռևս 10-րդ դարից։ Գյուղը հիմնահատակ ավերվել է Շահ Աբասի կողմից, իսկ 1770 թվականից անմարդաբնակ դարձել։ Այստեղ պահպանվել են 9-րդ դ. Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, «Իշխանավանք» սրբատեղին (13-րդ դ.) և 13-17-րդ դդ. գերեզմանոցը բազմաթիվ խաչքարերով։ 3 կմ դեպի հարավ 800 մ երկարությամբ «Ավերակներ» հսկայակերտ (կիկլոպյան) ամրոցն է, որի պատերի հաստությունը մոտ 3 մ է։ Ամրոցից քիչ ներքև, գետի աջ ափին կան ժայռապատկերներ, հայտնաբերված Ս.Գ. Բարխուդարյանի կողմից, 1935 թ.:

Ներկայիս գյուղը հիմնադրվել է 1828 թ., Արևմտյան Հայաստանից եկած գաղթականների կողմից։ Նրանց գերակշիռ մեծամասնությունը գաղթել է Ալաշկերտից։ Սկզբնական շրջանում օտարների կողմից գյուղն անվանվել է Գյոզալդարա (Գեղեցկաձոր)։ 1863 թ. գյուղում բացվել է պետական ծխական դպրոց։ 1946 թ. դեկտեմբերի 7-ին գյուղը վերանվանվել է Վարդենիկ։ Գյուղի տարածքում կան 7 գերեզմանոց։ Ներկայումս գյուղում գործում է 2 հիմնական դպրոց և 1 կրթահամալիր։

ԲնակչությունԽմբագրել

Վարդենիկի ազգաբնակչության փոփոխությունը.

Տարի	Բնակչություն
1831	560 մարդ	^[4]
1897	3016 մարդ	^[4]
1926	4693 մարդ	^[4]
1939	5198 մարդ	^[4]
1959	5236 մարդ	^[4]
1970	8126 մարդ	^[4]
1979	8296 մարդ	^[4]
1989	7956 մարդ	^[4]
2001	8798 մարդ	^[4]
2011	9880 մարդ	^[5]

ԱշխարհագրությունԽմբագրել

Վարդենիկ գյուղը գտնվում է Սևանա լճի հարավային մասում, ծովի մակարդակից 1920-2050 մ բարձրությամբ։ Գյուղի տարածքը բնութագրվում է զով ամառով և ցուրտ ձմեռով։ Ամենացածր ջերմաստիճանը դիտվել է հունվար ամսին՝ -30 աստիճան, իսկ ամենաբարձրը հուլիս, օգոստոս ամիսներին՝ +33 աստիճան։ Գյուղի միջով հոսում է Վարդենիկ գետը, որը թափվում է Սևանա լիճ։ Համայնքը մարզկենտրոնից հեռու է 40 կմ, իսկ մայրաքաղաքից՝ 143 կմ։ Գյուղացիների հիմնական մասը զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ և անասնապահությամբ։