Իզաբելլա Պորտուգալացի (Կաստիլիայի թագուհի)

Իզաբելլա Պորտուգալացի (իսպաներեն և պորտուգալերեն Isabel, 1428, Պորտուգալիայի թագավորություն - օգոստոսի 15, 1496, Արևալո, Ավիլա, Կաստիլիա և Լեոն, Իսպանիա), եղել է Կաստիլիայի և Լեոնի թագուհի։

Իզաբելլա Պորտուգալացի
Մասնագիտություն՝	Քասթիլ թագավորության միապետի կինը
Դավանանք	կաթոլիկություն
Ծննդյան օր	1428
Ծննդավայր	Պորտուգալիայի թագավորություն
Վախճանի օր	օգոստոսի 15, 1496
Վախճանի վայր	Արևալո, Ավիլա, Կաստիլիա և Լեոն, Իսպանիա
Թաղված	Miraflores Charterhouse
Դինաստիա	Ավիսների հարստություն
Քաղաքացիություն	Պորտուգալիայի թագավորություն
Հայր	John, Constable of Portugal?
Մայր	Isabella of Braganza, Lady of Reguengos de Monsaraz?
Ամուսին	Խուան II
Զավակներ	Իզաբելլա I և Alfonso?

Նա Կաստիլիայի թագավոր Խուան II-ի երկրորդ կինն է և Կաստիլիայի իշխող թագուհի Իզաբելլա I-ի մայրը։

Նա ծնվել է Ավիսների տոհմում, որը իշխում էր Պորտուգալիայում 1385 թվականից։ Նրա հայրը եղել է Պորտուգալիայի արքայազն Խուանը, ով Պորտուգալիայի թագավոր Խուան I-ի որդին էր, իսկ նրա մայրը Իզաբելլա Բրագանսացին էր, ով ուներ նույն արքայական արյունը և Բրագանսայի դուքսի աղջիկն էր, ով նույն Խուան I-ի ոչ օրինական որդին էր։ Այսպիսով Իզաբելլա Բրագանսացին իր ամուսնու զարմուհին էր։ Իզաբելլայի հայրը շատ կարևոր պաշտոններ էր վարել արքունիքում և եղել է շատ ազդեցիկ մարդ։

Ամուսնություն

Իզաբելլան եղել է Կաստիլիայի թագավոր Խուան II-ի երկրորդ կինը։ Նրա առաջին կինը եղել է Մարիա Արագոնացին, ով պարգևել է նրան չորս երեխա և միայն մեկը` Հենրի IV-ն է ողջ մնացել։ Հենրին զավակներ չի ունեցել, այդ պատճառով Խուանը որոշել է երկրորդ անգամ ամուսնանալ, որպեսզի ապահովվի ժառանգության հարցը։ Իզաբելլան տարիքով շատ փոքր էր Խուանից, 1447 թվականի հուլիսի 22-ին երբ նրանք ամուսնացան, Խուանը 42 տարեկան էր իսկ Իզաբելլան միայն` 19։

Վեճ դե Լունայի հետ

Դե Լունան Խուանի ընկերն էր և գլխավոր խորհրդարանը, ով ազդեցություն ուներ թագավորի վրա մինչ ամուսնությունը և սպասում էր, որ ամուսնությունից հետո նույնպես կունենա։ Դե Լունան որոշեց վերահսկել երիտասարդ թագուհուն, անգամ փորձում էր սահմանափակել թագուհու և թագավորի շփումները։ Իզաբելլան հասկացավ այս ամենը և փորձեց համուզել ամուսնուն հրաժարվել դե Լունայից։

Նա ունեցավ փոքր հաջողություն մինչև 1451 թվականը երբ ծնվեց ապագա Կաստիլիայի թագուհի Իզաբելլա I-ը։ Թագուհու հոգեկան վիճակը գնալով վատթարացավ և անգամ նա ցանկանում էր խոսել ցանկացած մարդու հետ բացի իր ամուսնու։ Փորձեր եղան հիստերիայի և աղաչանքի միջոցով ազդել թուլակամ ամուսնու վրա հրաժարվել իր խորհրդականից։ Այս ամենում նա դիմեց ազնվական Ալֆոնսո Պերես դե Վիվերոյին, հույս ունենալով որ դե Լունան կսպանի վերջինիս և առիթ կտա իրեն հեռացնելու դե Լունային։ Դե Լունան սպանեց Պերեսին ինչպես Իզաբելլան պլանավորել էր և Իզաբելլան մահապատժի ենթարկեց նրան։ Իր սիրելիի մահը վշտացրեց ծեր թագավորին, ում առողջությունը գնալով վատթարացավ։ 1453 թվականին Իզաբելլան նվիրեց որդի` Ալֆոնսոյին, որից ինը ամիս անց ծեր թագավորը մահացավ 1454 թվականի հուլիսի 20-ին։ Հենրի IV-ը դարձավ թագավոր։

Այրիություն

Իզաբելլա պորտուգալացու զինանշանը:

Երբ Հենրին թագադրվեց, նա իր խորթ մորը, ով նրանից երեք տարի փոքր էր, և նրա երկու երեխաներին ուղարկեց Արևալո ամրոց։ Այստեղ թագուհին ապրեց իր երկու երեխաների հետ։ Այրի թագուհին այլևս չամուսնացավ։

Արևալոյում Իզաբելլայի հոգեկան վիճակը գնալով վատթարացավ։

Ծանոթագրություններ

• Կենսագրություն Արխիվացված 2008-06-11 Wayback Machine
• Page from the Peerage
• Joan's Mad Monarchs Series Արխիվացված 2009-04-28 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իզաբելլա Պորտուգալացի (Կաստիլիայի թագուհի)» հոդվածին։