Թռիչք կկվի բնի վրայով (վեպ)

Նույնանուն ֆիլմի համար տե՛ս Թռիչք կկվի բնի վրայով (ֆիլմ)

«Թռիչք կկվի բնի վրայով» (անգլ.՝ One Flew Over the Cuckoo's Nest), Կեն Կիզիի, 1962 թվականին գրված վեպ։ Վեպը նվիրված է ժամանակի հոգեբուժական մեթոդների քննադատությանը և անհատի պայքարին դրանց դեմ։ 1975 այն իր էկրանավորումն է ստացել Միլոշ Ֆորմանի կողմից «Թռիչք կկվի բնի վրայով» ֆիլմում, որը միանգամից հինգ «մեծ» Օսկարի արժանացած 3 ֆիլմերից մեկն է։

Թռիչք կկվի բնի վրայով անգլ.՝ One Flew Over the Cuckoo's Nest
Հեղինակ	Կեն Կիզի
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Կերպար(ներ)	Ռենդլ ՄաքՄերֆի և Nurse Ratched?
Ստեղծման տարեթիվ	1962
Նկարագրում է	Սալեմ
Կազմի հեղինակ	Paul Bacon?
Երկիր	ԱՄՆ
Հրատարակիչ	Viking Press և New American Library
Հրատարակման տարեթիվ	1962
ԳՄՍՀ	0-451-16396-6
OCLC	37505041
One Flew Over the Cuckoo's Nest Վիքիպահեստում

Ամփոփ բովանդակություն

Ստեղծագործությունը շարադրվում է առաջնորդ Բրոդմենի անունից, ով վաղուց արդեն հոգեբուժարաններում է և ձևանում է խուլ ու համր։ Հոգեբուժարանում արդեն երկար ժամանակ է` ամեն ինչ ընթանում է հին, անփոփոխ ու երկաթյա օրակարգով, որ հաստատել է բուժքույր Ռետչիդը։ Ամբողջ օրը դասավորված է րոպեներով․ վեր֊կաց, լվացվել, ճաշարան, խաղասենյակ․․․ Բրոդմենը գիտի, որ գլխավոր բուժքույրն է կառավարում իրենց բոլորին տարբեր ձևերով՝ մշուշ բաց թողնելով, ստիպելով դրա մեջ թաղվել ու ժամանակի ընթացքը կառավարելով։

Այս վաղուց հաստատված օրակարգը խախտում է Ռենդլ ՄաքՄերֆին, որ հոգեբուժարան է տեղափոխվում բանտից՝ իր իսկ ցանկությամբ հոգեկան հիվանդություն ձևացնելով։ Նա կարծում է, որ հիվանդանոցում ավելի լավ կանցնի ազատազրկման ժամանակահատվածը։

Գիրքը բաղկացած է երեք մասերից։ Առաջինում ՄաքՄերֆիի հայտնվելն է, նրա պայքար մտցնելը բուժքրոջ դեմ։ Երկրորդ մասին բնորոշ է ՄաքՄերֆիի խուսափումը բուժքրոջ հետ հետագա պայքարից ու ապստամբական ոգու անկումը․ նա բացահայտում է, որ գլխավոր բուժքրոջ որոշումից է կախված՝ ինչքան ժամանակ նա կմնա այդտեղ։ Երրորդ մասում հին ՄաքՄերֆին վերադառնում է․ նա կրկին սկսում է պայքարել «Կոմբինատի» դեմ։

Հետաքրքիր փաստեր

• Գիրքն ու ֆիլմն արմատապես տարբերվում են իրարից։
• Կեն Կիզին չէր սիրում իր ֆիլմը ու համարում էր գրքի աղավաղում։ Մինչև կյանքի վերջը չի շփվել նկարահանող խմբի հետ։
• Կեն Կիզին աշխատել է հոգեբուժարանում և այս վեպը գրել է որպես ապստամբություն առկա կարգերին։ Իր այս գրքով նրան հաջողվել է որոշակի փոփոխությունների հասնել այս ոլորտում։
• Քույր Ռետչիդի (Ratched) անունը ռուսերեն թարգմանել են իմաստային՝ Гнусен (wretched՝ անգլերենից գարշելի)։
• Ֆիլմում Մաքմերֆիին մարմնավորած Ջեք Նիկոլսոնի մազերը մուգ են, իսկ գրքում՝ նարնջագույն։
• Անգլերենում "cuckoo"-ն ոչ միայն կկուն է, այլև խելագարը։

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թռիչք կկվի բնի վրայով (վեպ)» հոդվածին։

Տես նաև

• Ռոզենհանի գիտափորձ