Թեոպետրա քարայր

Թեոպետրա քարայր
Տեսակ	քարանձավ և էքսկուրսիոն անձավ
Երկիր	Հունաստան
Վարչատարածք	Meteora Municipality?
Վայր	Theopetra?
Աշխարհագրական; տեղադրություն	Chasia?
ԲԾՄ	280 մետր

Թեոպետրա քարայր, տեղակայված է Հունաստանի Թեսալիա մարզում, կրաքարային ժայռի հյուսիսարևելյան կողմում՝ Կալամբակայից 3 կմ դեպի հարավ^[2]։ Այդ վայրը կարևոր նշանակություն ունի, քանի որ այդտեղ մարդու ներկայության վկայություներ կան սկսած միջին և վերին պալեոլիթի, մեզոլիթի և նեոլիթի ժամանակաշրջաններից, կապելով Պլեյստոցենը Հոլոցենի հետ^[3]։

Նկարագրություն խմբագրել

Կրաքարային ժայռի ձևավորումը վերագրվում է վերին կավճային դարաշրջանում՝ 135-65 միլլոն տարի առաջ^[4]^[5]։ Պեղումներն սկսվել են 1987 թվականին Ն․Կիպարիսի-Ապոստոլիկայի գլխավորությամբ, որոնք պետք է բացատրեին պալեոլթի շրջանի Թեսալիային վերաբերվող որոշ առասպելներ։ Ռադիոածխածնային տվյալները փաստում են, որ մարդն այդտեղ բնակվել է առնվազն 50,000 տարի առաջ^[3]։

Թեոպետրա քարայրում անցկացվել են ամենաերկարատև հնագիտական պեղումներից մեկը Հունաստանում, և հայտնաբերվել են միջին և վերին պալեոլիթի, ինչպես նաև մեզոլիթի ու նեոլիթական մշակութային գտածոներ^[6]^[7]^[8]։ Հայտնաբերվել են մեծ նշանակություն ունեցող տվյալներ հիմնված նստվածքային և բուսաբանական մնացորդների վրա^[9]։

2016 թվականին ուսումնասիրողները ստացել են ԴՆԹ Թեոպետրա քարայրում թաղված 2 անձանց սրունքոսկրերից։ Երկու կմախքներն էլ գտնվել են մեզոլիթյան դարաշրջանի գերեզմանից և թվագրվել մ․ թ․ ա․ 7288–6771 և մ․ թ․ ա․ 7605–7529 թվականներով։ Երկուսն էլ պատկանել են միտոքոնդրիալ ԴՆԹ-ի K1c հապլոխմբի^[10]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ (unspecified title) — doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027
↑ Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). «Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece» (PDF). Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027.
↑ ^3,0 ^3,1 Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). «The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence». Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 11-ին.«alternate copy» (PDF). Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 30-ին.
↑ Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (French). Lille, France: Th è se 3 è me cycle.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results. Vol. 3. Athens, Greece: Studies of the British School at Athens. էջեր 240–251.
↑ Kyparissi-Apostolika N. (1998). «The significance of Theopetra cave for Greek prehistory». Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes. էջեր 241–252.
↑ Kyparissi-Apostolika N. (1999). «The palaeolithic deposits of Theopetra cave in Thessaly (Greece)». The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas. էջեր 232–239.
↑ Panagopoulou E. (1999). «The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas». Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265.
↑ Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (2014 թ․ մարտի 13). «Palaeoenvironmental reconstruction and flora exploitation at the Palaeolithic cave of Theopetra, central Greece: The evidence from phytolith analysis» (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6.
↑ Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). «Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans». Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886–6891. doi:10.1073/pnas.1523951113. ISSN 0027-8424.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թեոպետրա քարայր» հոդվածին։

[_b936665fdf3d7474-1] (unspecified title) — doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027

[2] Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). «Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece» (PDF). Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027.

[Facorellis_etal_2001-3] 3,0 ^3,1 Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). «The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence». Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 11-ին.«alternate copy» (PDF). Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 30-ին.

[4] Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (French). Lille, France: Th è se 3 è me cycle.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[5] Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results. Vol. 3. Athens, Greece: Studies of the British School at Athens. էջեր 240–251.

[6] Kyparissi-Apostolika N. (1998). «The significance of Theopetra cave for Greek prehistory». Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes. էջեր 241–252.

[7] Kyparissi-Apostolika N. (1999). «The palaeolithic deposits of Theopetra cave in Thessaly (Greece)». The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas. էջեր 232–239.

[8] Panagopoulou E. (1999). «The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas». Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265.

[9] Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (2014 թ․ մարտի 13). «Palaeoenvironmental reconstruction and flora exploitation at the Palaeolithic cave of Theopetra, central Greece: The evidence from phytolith analysis» (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6.

[HofmanováKreutzer2016-10] Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). «Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans». Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886–6891. doi:10.1073/pnas.1523951113. ISSN 0027-8424.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]