Թենզին Ռաբջի (անգլ.՝ Gyalse Tenzin Rabgye, 1638[1] - 1696[1] կամ 1698), Բութանի չորրորդ աշխարհիկ կառավարիչ (Դրուկ Դեսին), որը ղեկավարել է 1680 թվականից մինչև 1694 թվականը։

Թենզին Ռաբջի
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք Drukpa Lineage?
Ծննդյան օր 1638[1]
Վախճանի օր 1696[1] կամ 1698

Գյալցե Թենզին Ռաբջին համարվել է Բութանի բուդդիզմի առանցքային դեմքերից մեկը՝ Շաբդրունգ Նգավանգ Նամգյալի հետ[2]։ Որպես Բութանի կառավարիչ՝ Թենզին Ռաջին շարունակել է Բութանի Շաբդրունգ Նգավանգ Նամգիալի ամրապնդումը, վանքերի և Բութանի ժողովրդական ինքնության ստեղծումը։ Ենթադրվել է, որ նա առաջին անգամ կարգավորել է zorig chusum-ը (Բութանի 13 ավանդական արվեստ)։

1683 թվականին նա ավարտել է Wangdi-Khodrang-Dzong-ի շինարարությունը, որը 1638 թվականին սկսել էր Շաբդրունգ Նգավանգ Նամագյալը[3]։ 1688 թվականին վերակառուցել է Տանգոյի վանքը[4] (Տանգոյի վանքը ներկայումս հանդիսացում է Թենզին Ռաբջիի Ռեինկարնացիայի նստավայրը[5], վանքում պահպանվել է Թենզին Ռաբջիի սենյակը, որը հրաշալի կերպով զարդարված է եղել նրա պատվերով և համարվել Բութանի ամենագեղեցիկ ու Սուրբ վայրերից մեկը[6])։ 1692 թվականին՝ Ցեչու տոնի ժամանակ, այցելել է Taktsang Pelphug սրբազան քարանձավ և հիմնել Պադմասամբհավային նվիրված տաճարը։ 1694 թվականին ավարտել է տաճարի կառուցումը (Այս տաճարի կառուցումը 1646 թվականին նրան հանձնարարել է Շաբդրունգ Նգավանգ Նամգիալը[7]) և հայտնի է որպես Թաքցանգ-լակխանգ (Գուրու տաճարը ութ անուններով)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Faceted Application of Subject Terminology
  2. «About Bhutan». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  3. «WANGDIPHODRANG». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  4. Pommaret, Francoise Bhutan Himlayan Mountains Kingdom (5th edition). — Odyssey Books and Guides, 2006. — С. 179.
  5. Tango Goemba
  6. «Buddhism in Bhutan: A Brief History». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  7. «Taktsang «Tiger's Nest»». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Rje Mkhan-po VI Ngag-dbang-lhun-grub [1673-1730] (1720). Mtshungs med chos kyi rgyal po rje rin po che’i rnam par thar pa bskal bzang legs bris ’dod pa’i re skong dpag bsam gyi snye ma. 383 folios. Biography of the 4th Druk Desi Tenzin Rabgye (1638—1696). Woodblock print.
  • Drungchen Sangay Dorji, ed. 2004. Se ba la chos rje sprul sku ngag dbang pad dkar gyis mdzad pa’i rgyal sras gdung ’dzin sprul sku’i rnam thar sa bon tsam bkod pa. Thimphu, Centre for Bhutan Studies, Monograph 8.
  • John A. Ardussi: Gyalse Tenzin Rabgye and the Founding of Taktsang Lhakhang. Journal of Bhutan Studies, 1999, Vol. 1, No. 1, 36-63.
  • John A. Ardussi: Gyalse Tenzin Rabgye and the Celebration of Tshechu in Bhutan in «Written Treasures: A mirror of the past, a bridge to the future» National Library of Bhutan, Thimphu, 2007.