Էնն Մեթյուզ Մարտին (անգլ.՝ Ann M. Martin, օգոստոսի 12, 1955(1955-08-12)[1][2][3][…], Փրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ), ամերիկացի մանկական գեղարվեստական կին գրող, որը լավագույնս հայտնի է «The Baby-Sitters Club» շարքով։

Էնն Մարտին
Ծնվել էօգոստոսի 12, 1955(1955-08-12)[1][2][3][…] (68 տարեկան)
ԾննդավայրՓրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ
Մասնագիտությունգրող, վիպասան և մանկագիր
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՍմիթ Քոլեջ և Փրինսթոնի ավագ դպրոց
Ուշագրավ աշխատանքներBummer Summer?, Missing Since Monday?, Belle Teal? և A Corner of the Universe?
Изображение автографа

Կենսագրություն խմբագրել

Էնն Մեթյուզ Մարտինը մեծացել է Փրինսթոնում, Նյու Ջերսի նահանգում։ Նրա մայրը՝ Էդեն Մարտինը, նախադպրոցական տարիքի ուսուցչուհի էր, իսկ հայրը՝ Հենրի Մարտինը, The New Yorker-ի և այլ հրատարակությունների ծաղրանկարիչ[4]։

Գրելու համար դեռ բավական մեծ չէր, նա մորը պատմություններ էր թելադրում, որպեսզի գրի իր համար[5]։ Այդ ժամանակ նրա սիրելի հեղինակներից մի քանիսն էին Լյուիս Քերոլը, Պ. Լ. Թրավերսը, Հյու Լոֆթինգը, Աստրիդ Լինդգրենը և Ռոալդ Դալը[6]։ Մարտինը սիրում էր ստեղծագործել տարրական դպրոցում և բացահայտեց գրելու իր կիրքը երկրորդ դասարանում։ Նա սկսեց պատմվածքներ գրել, իսկ չորրորդ դասարանի ուսուցչուհին իր աշակերտական թղթապանակում գրեց, որ հիանալի գրող կդառնա, քանի որ ազատ ժամանակի մեծ մասը ծախսում էր տետրերում գրելով[5]։ Միջին և ավագ դպրոցում նրա ամենասիրելի առարկաները անգլերենն ու ֆրանսերենն էին, իսկ ամենաքիչ սիրած առարկաները՝ մաթեմատիկան էր[7]։

Դեռահաս տարիքում Մարտինը սիրում էր աշխատել երեխաների հետ և որոշեց ուսուցիչ դառնալ։ Նա ցանկանում էր օգնել հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին, ուստի ամռանը նա աշխատեց Eden Institute-ում՝ իր հայրենի քաղաքի աուտիստ երեխաների համար նախատեսված դպրոցում[5]։

1973 թվականին Փրինսթոնի միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո Մարտինը 1973-1977 թվականներին սովորեց Սմիթ քոլեջում[8]։ Նրա ավագ թեզը վերաբերում էր մանկական գրականության օգտագործմանը դասարանում[9]։

Նա ապրում էր Գարդիներ Հաուսում և գրում էր Սմիթ քոլեջի The Sophian թերթի համար[10]։ Նկարագրելով Սմիթի կրթությունը՝ Մարտինն ասաց, որ «դա ուժեղ, անկախ կանանց միջավայր էր՝ և՛ ուսանողների և՛ դասախոսների»[4]։

Կարիերա խմբագրել

Սմիթ քոլեջն ավարտելուց հետո Մարտինը դասավանդել է չորրորդ և հինգերորդ դասարանների բաժանված դասարաններում Նորոտոն նահանգի Փլումֆիլդ դպրոցում, Կոնեկտիկուտ[10]։ Նրա ուսանողները՝ 8-13 տարեկան երեխաներն էին, մեկ տարի դասավանդելուց հետո Մարտինը որոշեց զբաղվել հրատարակչական գործունեությամբ[11]։

Նա խմբագրի օգնականից դարձավ ավագ խմբագիր և աշխատեց մի քանի հայտնի մանկական գրքերի հրատարակիչների համար, այդ թվում՝ «Pocket Books» և «Scholastic»: Դրանից հետո նա համարվեց լրիվ դրույքով գրող[5]։

1983-ին Մարտինը հրատարակեց իր առաջին գիրքը՝ «Ամառային ամառ», որը արժանացավ Երեխաների ընտրության մրցանակին 1985 թվականին[5]։ Այն բանից հետո, երբ Մարտինը գրեց «The Baby-Sitters Club» շարքի առաջին 35 վեպերը, «Scholastic»-ը վարձեց ուրվականների գրողներ՝ շարքը շարունակելու համար[12]։ Այժմ նա կենտրոնանում է միայնակ վեպեր գրելու վրա, որոնցից շատերի գործողությունները տեղի են ունենում 1960-ականներին։ Այդ վեպերից մեկը՝ «Տիեզերքի մի անկյունը», արժանացավ Նյուբերիի պատվին 2003 թվականին[13]։ 2010 թվականին Մարտինը հրատարակեց «The Baby-Sitters Club» շարքի նախաբանը՝ «Ամառվանից առաջ» վերնագրով[14][15]։

Մարտինն իր գրքերի գաղափարները գտնում է տարբեր աղբյուրներից, հիմնված են անձնական փորձառությունների վրա, իսկ մյուսները հիմնված են մանկության հիշողությունների և զգացմունքների վրա։ Շատերը վերաբերում են ժամանակակից խնդիրներին և պայքարին։ Նրա բոլոր կերպարները, ներառյալ The Baby-Sitters Club-ի անդամները, հորինված են, բայց նրա հերոսներից շատերը հիմնված են իրական մարդկանց վրա։ Երբեմն նա իր կերպարներին անվանում է իր ծանոթ մարդկանց անուններով, իսկ երբեմն էլ նա պարզապես ընտրում է այն անունները, որոնք իրեն դուր են գալիս[16]։

1990 թվականին Մարտինը և իր գործընկերները հիմնեցին «Լիզայի գրադարանները»՝ հարգելու և ի հիշատակ իրենց ընկեր Լիզա Նովակի։ Այս շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունը նոր գրքեր է բաժանում երեխաներին և գրադարաններ հիմնում քիչ սպասարկվող տարածքներու[17] մ[17]։ Նույն թվականին Մարտինը հիմնեց նաև Ann M. Martin հիմնադրամը, որը ֆինանսական աջակցություն է տրամադրում արվեստի, կրթության և գրագիտության ծրագրերին, ի լրումն բռնության ենթարկված և թափառող կենդանիների համար նախատեսված ծրագրերի[5]։

Մարտինը եղել է The Baby-Sitters Club-ի 2020 թվականի Netflix պրոդյուսեր[18]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Մարտինն այժմ բավականին հանգիստ կյանքով է ապրում։ Երկար տարիներ Նյու Յորքում ապրելուց հետո Մարտինը տեղափոխվել է Նյու Յորքի հյուսիսային Հադսոնի հովիտ, որտեղ նա վայելում է բնությունը և խնամում է կենդանիների ձագերին[19]։ Մարտինը ֆեյսբուքյան իր էջում կիսամյակային թարմացումներ և լուսանկարներ է հրապարակում իր կյանքից[20]։ Նա շարունակում է զբաղված լինել հեղինակային ելույթներով և իր ստեղծագործությունների թարմացումներով, ինչպիսիք են դայակների ակումբի գրաֆիկական վեպերը։ Մարտինը նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Լաուրա Գոդվինի հետ, որի հետ նա գրել է «Տիկնիկների մարդկանց» չորս գրքերը նա բացահայտեց, որ Գոդվինը իր գործընկերն է եղել 2016 թվականին[21][22]։

Աշխատանքներ խմբագրել

Վեպեր

  • Սահուն ամառ (1983)
  • Ներսից դուրս (1984)
  • Երկուշաբթիից անհայտ կորած (1986) Քեզ հետ և առանց քեզ (1986)
  • Պարզապես ամառային սիրավեպ (1987)
  • Հարվածել գիրք (1987)
  • Քո Թարլի, Շիրլի (1988)
  • Մա և Պա Դրակուլա (1989)
  • Բել Թեյլ (2001)
  • Տիեզերքի մի անկյուն (2002)
  • Սուրբ Ծննդյան նախօրեին (2006)
  • Անձրևի թագավորություն (2014)

Նովելներ

  • Բեմական վախ (1984)
  • Ես և Քեթին (Վնասատու) (1985)
  • Տասը երեխա, առանց ընտանի կենդանիների (1988)
  • Տասնմեկ երեխաներ, մեկ ամառ (1991)
  • Ավելի երկար նամակ ավելի ուշ (1998) Մարտին և Պաուլա Դանցիգերների կողմից
  • Խխունջ (1999) Մարտին և Դանցիգեր
  • Շան կյանք (2005)
  • Ամեն ինչ շան համար (2009)
  • Քրոջս հետ ապրելու տասը կանոն (2011)
  • Տասը լավ և վատ բան իմ կյանքի մասին
  • Թափառողի ինքնակենսագրությունը (2012)

Պատկերագրքեր

  • Ռեյչել Փարքեր, «Մանկապարտեզի ցուցադրություն» (1992) Նենսի Պոյդարի նկարազարդումներով
  • Էմիլի Առնոլդ Մաքքալիի նկարազարդումներով (1996)

Կարճ պատմվածքներ

  • 8 x 2 = քաղցր տասնվեց, կարճ պատմություն Կարեն Բրյուերի մասնակցությամբ, որը ներառված է «Հիանալի է ութը լինել» մանկական անթոլոգիայում (2000 թ.)
  • Նամակագրության կորած արվեստը, կարճ պատմվածք, որը ներառված է երիտասարդ մեծահասակների անթոլոգիայում (2011)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • Ann M. Martin at publisher Scholastic
  • Ann M. Martin by Margaret Becker, 1993
  • Ann M. Martin at Library of Congress, with 366 library catalog records
  • Ann M. Martin papers at the Mortimer Rare Book Collection, Smith College Special Collections
  • Ann M. Martin Foundation
  • The Lisa Libraries

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 BD Gest' (ֆր.)
  3. 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 «The Feminist Legacy of the Baby-Sitters Club». The New Yorker. 2016 թ․ դեկտեմբերի 9. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 16-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Nagan, Laura (2012). Ann M Martin: A Biography. Hyperink Books.
  6. «Ann M. Martin: Biography | Scholastic». www.scholastic.com. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 16-ին.
  7. «Ann M. Martin: Fast Facts | Scholastic». www.scholastic.com. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 16-ին.
  8. Arntzenius, Linda. "Ann M. Martin Comes Home to Princeton; Library Discussion, Book-Signing Tonight", Town Topics (newspaper), May 2, 2007. Accessed December 10, 2018. "After attending Princeton High School, Ms. Martin graduated from Smith College and then trained as a teacher."
  9. Town Topics (newspaper), May 2, 2007. Accessed December 10, 2018. "After attending Princeton High School, Ms. Martin graduated from Smith College and then trained as a teacher.".
  10. 10,0 10,1 Kjelle, Marylou Morano (2006). Ann M. Martin. New York: Chelsea House Publishers. էջեր 40–43. ISBN 0-7910-8794-8.
  11. «Collection: Ann M. Martin papers | Smith College Finding Aids». findingaids.smith.edu. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 26-ին.
  12. «Peter + Baby-Sitters Club = ?». www.thecrimson.com.
  13. «2003 Newbery Medal and Honor Books». ala.org. Association for Library Service to Children. 1999 թ․ նոյեմբերի 30. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  14. Martin, Ann M. (2010 թ․ ապրիլի 1). The Baby-sitters Club: The Summer Before (Hardcover ed.). New York: Scholastic Press. ISBN 978-0-545-16093-3. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  15. Rich, Motoko (2009 թ․ դեկտեմբերի 30). «'Baby-Sitters Club' Returns With Prequel, Reissued Books». The New York Times.
  16. «Ann Martin's 11/29/06 Chat Transcript». Scholastic.com. 2006 թ․ նոյեմբերի 29. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  17. 17,0 17,1 «Library Grants». librarygrants.blogspot.com.
  18. «THE BABY-SITTERS CLUB RETURNS!». Netflix Media Center (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 26-ին.
  19. Martin, Ann M. (2014 թ․ հոկտեմբերի 7). Rain Reign. էջեր dedication. ISBN 978-0-312-64300-3.
  20. «Ann M. Martin». www.facebook.com (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  21. Alexis Swerdloff. «Ann M. Martin on the Enduring Appeal of The Baby-Sitters Club and Rebooting Another Children's Series». Vulture. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 13-ին.
  22. Nichols, James Michael (2016 թ․ սեպտեմբերի 7). «The Baby-Sitters Club Author Is Queer And Now Our Childhoods Make Sense». HuffPost (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.