Դուալիստական միապետություն
Դուալիստական միապետություն (լատին․՝ dualis երկակի, անգլ.՝ executive monarchy – գործադիր միապետություն), մի սահմանադրական միապետություն, որի մեջ միապետի իշխանությունը սահմանափակվում է սահմանադրությամբ կամ սահմանադրական ակտերով, բայց միապետը պաշտոնապես եւ փաստացի պահպանում է իշխանության լայն լիազորություն։
Դուալիստական միապետության ներքո գտնվող միապետի իշխանությունը սահմանափակված է օրենսդրական դաշտում։ Այս պարագայում միապետը ունի ընդունված օրենքների առնչությամբ խորհրդարանը եւ բացարձակ վետոյի իրավունքը լուծելու անսահմանափակ իրավունք։ Կառավարությունը ձեւավորում է միապետը, այդ իսկ պատճառով իրական քաղաքական իշխանությունը պատկանում է միապետին[1]։
Դուալիստական միապետության բնորոշ առանձնահատկությունը պետական իշխանության ձեւական իրավական բաժանումն է միապետի եւ խորհրդարանի միջեւ։ Գործադիր իշխանությունը միապետի ձեռքում է, օրենսդիր իշխանությունը խորհրդարանի ձեռքում է։
Օրինակներ
խմբագրել1905-1917 թվականներին Ռուսական կայսրությունը եղել է դուալիստական միապետություն։ 1871-1918 թվականներին դուալիստական միապետություն է եղել Գերմանիան, իսկ 1890-1947 թվականներին ՝ Ճապոնիան[2]։.
Դուալիստական միապետություն է եղել նաև Ավստրո–Հունգարիան, որտեղ սակայն «դուալիստական» տերմինը ուներ թե իրավական, թե տարածքային-վարչական իմաստ։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Բուրժուական սահմանադրության պատմությունը. — М., 1986. С. 82.
- ↑ Մեդուշեվսկի Ա․ Ն․ 1993 թվականի Ռուսաստանի Սահմանադրությունը համեմատական պատմական համատեքստում // ռուսական պատմություն . — 2008. — № 6. — С. 40.