Դանիել Սթարչ
Դանիել Սթարչ (անգլ.՝ Daniel Starch, 1883[1][2], Լա Քրոս, Վիսկոնսին, ԱՄՆ - 1979[1][2]), ամերիկացի մարքեթոլոգ, մարքեթինգի ոլորտում առաջին ուսումնասիրողներից մեկը, հոգեբան։
Դանիել Սթարչ | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1883[1][2] Լա Քրոս, Վիսկոնսին, ԱՄՆ |
| Մահացել է | 1979[1][2] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | հոգեբան |
Կենսագրություն խմբագրել
Դանիել Սթարչը ծնվել է 1883 թվականի մարտի 8-ին Վիսկոնսին նահանգի Լա Կրոսսե քաղաքում։ Սթարչի ակադեմիական գործունեությունն սկսվել է նախապատրաստական դպրոցն ավարտելուց հետո՝ 1899 թվականին։ 1903 թվականին ավարտել է Այովա նահանգի Մորնինգսայդ քոլեջը՝ հոգեբանության և մաթեմատիկայի բակալավրի աստիճանով։ 1904 թվականին Սթարչը դարձել Է Այովայի համալսարանի մագիստրոսի աստիճան ստացած ամենաերիտասարդ ուսանողը։
Դանիել Սթարչի գործունեությունն սկսվել է Պետական համալսարանում հոգեբանության դասավանդմամբ, այնուհետև մի քանի տարի դասավանդել է Հարվարդում որպես պրոֆեսոր։ 1923 թվականին նա բացել է մարքեթինգային հետազոտությունների իր ընկերությունը։ Գովազդի ընկալման և սպառողական վարքագծի ուսումնասիրության ընտրովի մեթոդները Սթարչն սկսել է կիրառել դեռևս 1919 թվականին։
1922 թվականին նա մշակել է գովազդի կարդացվողությունը չափելու ընթացակարգ, որը նրա կողմից անվանվել է ճանաչման մեթոդ (անգլ.՝ recognition method)։ Այն դարձել է չափման մեթոդիկայի հիմքը, որը նա օգտագործել է իր բազմամյա պրակտիկայում։ Սթարչն առաջինն է, ով լիովինն շփոթության մեջ է ընկել ռադիոլսարանի չափի հետազոտությամբ։ Ավելի ուշ բացել է «Starch Readership Service»-ը, որը գովազդի ոլորտի մասնագետներին ապահովում է հրապարակվող գովազդին ընթերցողների արձագանքի մասին անհրաժեշտ տեղեկություններով։ Ընկերության հիմնական խնդիրը եղել է «Starch Advertising Rating Report» հրատարակությունը, որը հիմք է ընդունվել տպագիր գովազդի արդյունավետությունը հաշվարկելիս։
1940-ական թվականների կեսերին Սթարչն սկսել է գովազդի պարամետրերի միջև հարաբերակցության համակարգված հետազոտություններ և այն, թե որքանով է այն ազդում ապրանքի գնման վրա։ Նրան հաջողվել է գովազդի արդյունավետության բավականին պարզ ցուցանիշ առաջարկել, և այդ արդյունքը մարքեթինգի մեջ նոր եզրույթներ է առաջացրել. անգլ.՝ to starch նշանակում է «չափել գովազդի արդյունավետությունը», անգլ.՝ starch scores՝ «գովազդի արդյունավետության ցուցանիշներ»։ Դանիել Սթարչը բազմիցս արժանացել է մրցանակների՝ մարքեթինգային հետազոտություններում ունեցած ավանդի համար։ 1951 թվականին նրան ընտրել են Ամերիկյան մարքեթինգային ասոցիացիայի Փառքի սրահում։ Նույն տարում Սթարչն արժանացել է Փաուլ Դ. Կոնվերսի մրցանակի՝ մարքեթինգային կրթության զարգացման գործում ներդրած ավանդի համար[3][4][5][6]։
Սթարչի ստեղծագործության մեջ դրսևորված է այն փաստը, որ գովազդի հոգեբանությունն արդեն իր կայացման փուլում կլանել է մանկավարժական հոգեբանության ձեռքբերումներն ու փորձը։ Չափման սանդղակների կառուցման սկզբունքներն ու հնարքները, դրանց աշխատունակությունը ստուգելու եղանակները, որոնք Սթարչը կիրառել է մանկավարժական չափման իր վաղ աշխատանքներում, հետագայում օգտագործվել է նրա կողմից, երբ նա ուսումնասիրել է կարդացվողությունը և գովազդի արդյունավետությունը[3][7]։
Աշխատանքներ խմբագրել
- «Փորձեր մանկավարժական հոգեբանությունում» (1911)
- «Գովազդ․ նրա սկզբունքները, պրակտիկա և տեխնիկա» (1914)
- «Գովազդի սկզբունքներ» (1923)
- Հեյզել Մարթա Սթենթոնի, Վիլհելմինա Քյորթի, Ռոջեր Բարթոնի հետ համատեղ՝ «Մարդկային վարքագծի կառավարում․ հոգեբանական առաջին գիրքը քոլեջի ուսանողների համար» (1936)
- Հեյզել Մարթա Սթենթոնի, Վիլհելմինա Քյորթի հետ համատեղ՝ «Հոգեբանությունը կրթության մեջ» (1941)
- «Գովազդային տեղեկատվության և արդյունքների չափում» (McGraw-Hill, 1966)
- «Հայացք ապագային. ինչպե՞ս լինել հիանալի մարդ» (Vantage Press, 1973)
- «Կրթական չափումներ»
- «Ինչպե՞ս զարգացնել սեփական կատարողական ունակությունը» (1943)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 NUKAT — 2002.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 MAK (польск.)
- ↑ 3,0 3,1 Merle Curti, Merle E. Curti, Vernon Carstensen: Univ Of Wisconsin: A History V2: Volume Ii: 1903–1945. University of Wisconsin Press 1949, 0-299-80572-7. pp. 334, 365 (online copy, p. 334, at Google Books)
- ↑ Thorsten Szameitat: Praxiswissen Anzeigenverkauf: So gelingt die Kommunikation zwischen Verlag, Agentur und Kunde. Gabler Verlag 2010, 978-3-8349-2094-2, pp. 66–67 (online copy, p. 66, at Google Books)
- ↑ Pauline Maclaran, Mark Tadajewski, Barbara Stern, Michael Saren: The SAGE Handbook of Marketing Theory. SAGE Publications 2009, 978-1-84787-505-1, pp. 61, 76, 82 (online copy, p. 76, at Google Books)
- ↑ Cathrine V. Jansson-Boyd: Consumer Psychology. McGraw-Hill 2010, 978-0-335-22928-4, p. 8 (online copy, p. 8, at Google Books)
- ↑ Joan H. Cantor: Psychology at Iowa: centennial essays. Routledge 1991, 0-8058-0761-6, p. 45 (online copy, p. 45, at Google Books)