Վիքիպեդիա

Նատալի Գրամս

գերմանացի բժիշկ և հեղինակ
(Վերահղված է Գրամս Նատալիից)

Նատալի Գրամս (Natalie Grams. ապրիլի 12, 1978(1978-04-12), Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն), գերմանացի բժիշկ, հոմեոպաթ և գրող։ Գերմանիայում նրան մեծ ճանաչում բերեց 2015 թվականին հրատարակված նրա հեղինակային՝ Homeopathy Reconsidered - What Really Helps Patients գիրքը, որտեղ նա քննադատում է հոմեոպաթիան։ 2016 թվականին նա միացավ գերմանացի սկեպտիկների ասոցիացիային (GWUP), իսկ 2017 թվականի հունվարին դարձավ հաղորդակցման մենեջեր[2]։ 2017 թվականի մայիսից աշխատել է հումանիստ Ջորդանո Բրունոյի հիմնադրամում[3], իսկ 2017 թվականի հոկտեմբերից գործել որպես փոխնախագահ[4]։ 2017 թվականի հոկտեմբերին հրատարակվեց նրա՝ Gesundheit - Գիրք ՝ առանց հետևանքների աշխատությունը։

Նատալի Գրամս
Ծնվել էապրիլի 12, 1978(1978-04-12) (46 տարեկան)
ԾննդավայրՄյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Քաղաքացիություն Գերմանիա
ԿրթությունԼյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան[1], Հայդելբերգի համալսարան[1], Մյունխենի տեխնիկական համալսարան և Ցյուրիխի համալսարան
Մասնագիտությունբժիշկ
Գիտական աստիճանբժշկության դոկտոր
ԱնդամակցությունGesellschaft zur wissenschaftlichen Untersuchung von Parawissenschaften?[1] և Informationsnetzwerk Homöopathie?
Կայքhomöopathie-neu-gedacht.de

Կենսագրություն խմբագրել

Գրամսը մեծացել է Բավարիայում և ավարտել տեղի ավագ դպրոցը 1997 թվականին։ Սովորել է Մյունխենի համալսարանում, Մյունխենի տեխնիկական համալսարանում, այնուհետև՝ 2005 թվականին Հայդելբերգի համալսարանում, որտեղ արտոնագրվել է որպես բժիշկ[5][6]։ 2007 թվականին ստացել է իր դոկտորի աստիճանը որպես Ցյուրիխի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի անդամ։ Մինչ 2009 թվականը փորձառություն է ձեռք բերել Հայդելբերգի հիվանդանոցներից մեկում, որտեղ մասնագիտացավ գերիատրիկ և պալիատիվ բժշկության մեջ[7]։

Բժշկական կրթություն ստանալու հետ մեկտեղ, Գրամսը 2004 թվականին ուսումը շարունակեց ավանդական չինական բժշկության և հոմեոպաթիայի բնագավառում։ Նա ավարտեց իր հոմեոպաթիկ կրթությունը `այդ ոլորտում լրացուցիչ մասնագիտական որակավորմամբ[8] և ակտիվ էր մասնավոր հոմեոպաթիկ պրակտիկայում բացառապես 2009-ից 2015 թվականներին[7]։

2015 թվականի մայիսին Գերմանիայի Springer Verlag գրատունը հրատարակեց Homeopathy Reconsidered - What Really Helps Patients գիրքը։ Նա նույն տարի հրաժարվեց իր հոմեոպաթիկ գործունեությունից[9]։ Գրամսը վերջին տարիներին ակտիվ գործունեություն է ծավալում գիտական հաղորդակցության բնագավառում[10]։

Այլընտրանքային բժշկություն խմբագրել

Գրամսը հեղինակություն է և հոմեոպաթիայի թեմայով հասարակական քննարկումների առաջատար մասնակից[11]։ Քրիստիան Վեյմայրը և Նիկոլ Հայսմանը իրնեց The Homeopathy Lie գրքի համար, որպես հոմեոպաթիկ պրակտիկ բժիշկ հարցազրույց վերցրին Գրամսից[12]։ Գիրքը կարդալուց հետո, Գրամսը ցանկացավ հանդես գալ ի պաշտպանություն հոմեոպաթիկ բժշկության։

Որպես նախապատրաստական աշխատանք, նա սկսեց հետազոտել հոմեոպաթիայի վերաբերյալ գիտական ապացույցները[13]։ Դա առիթ հանդիսացավ, որ Գրամսը վերանայի թեմայի վերաբերյալ սեփական տեսակետները։ 2015 թվականի մայիսին հրատարակվեց նրա Homeopathy Reconsidered — What Really Helps Patients գիրքը։ Աշխատության մեջ նա քննադատաբար ներկայացավ այն պնդումներին, որ հոմեոպաթիան դեղորայքային թերապիա է[14]։ Գրամսը փորձել էր պահպանել էմպատիկ մոտեցում մտադրություն ունենալով, որ ընթերցողը կզգա իր հոգեվիճակը՝ որի պատճառ էր հանդիսացել հոմեոպաթիայի մասին հրապարակված փաստերը[15] ։ Որպես փորձառու հոմեոպաթ, Գրամսն անհատական հաջողություններ է ունեցել հիվանդների բուժման գործում, այդ հաջողությունները արդարացնելու համար գիտական փաստարկների որոնումը ստիպեց նրան հասկանալ, որ գոյություն ունեցող ապացույցները բավարար չեն[16]։ Նա նկարագրեց իր կանխատեսումները հոմեոպաթիայի վերաբերյալ երբ համոզվեց, որ թերապիայի արդյունավետությունը գնահատելիս վճռորոշը ոչ թե ինչ-որ մեկի փորձն է, այլ կլինիկական ուսումնասիրությունների արդյունքները[17]։

Այս ուսումնական գործընթացի ավարտին, Գրամսը որոշեց թողնել իր՝ հոմեոպաթիայի գործունեությունը, քանի որ նա չէր կարող առաջարկել մի թերապիա, որի արդյունավետությունը չէր կարող ապացուցել[18]։ Նա այս որոշումը պատճառաբանեց գիտական ապացույցների բացակայությամբ[13][19][20]։ Գրամսը նկարագրում է գերմանացի հոմեոպաթ Սամուել Հանեմանին որպես խելացի անձնավորություն, ով ապստամբեց ապստամբության դեմ[21]։ Հանեմանի տեսությունը նա որակեց որպես ինքնախաբեություն[22][23]։ Գրամսը հավատարմագրում է Դանիել Կահնեմանի մի գիրք `օգնելով նրան հասկանալ, որ հոմեոպաթիան դիմել է իր արագ, ինտուիտիվ մտքի գործընթացներին` շրջանցելով նրա դանդաղ, վերլուծական ֆակուլտետները, և որ նա «խուսափել է ճանաչողական դիսոնանսից` ռացիոնալ կերպով կասկածի տակ դնելով հոմեոպաթիայի հետագա գործածումը[24]։

Գերմանական Süddeutsche Zeitung և Die Welt պարբերականներին տված հարցազրույցներում Գրամսը հայտարարել է, որ հոմեոպաթիան գործում է, քանի որ մենք հոմեոպաթներ ենք, և մեր հիվանդները ունեն այն գաղափարը, որ այն աշխատում է[25] և հոմեոպաթիան նկարագրում է, որպես հիվանդի, ով չի ընդունում իր հիվանդության փաստը։ Բայց հիվանդության մասին պատկերացումը կարող է լինել վերականգնման առաջին քայլը[26]։ Նա գիտությունն ընկալում է, ոչ թե որպես մեթոդ, այլ աշխարհայացք։ Այնուամենայնիվ, նա հոմեոպաթիայի գործնական էլեմենտը համարում է հիվանդների հանդեպ հոգատար վերաբերմունքը։ Der Spiegel- ին տված հարցազրույցում Գրամսը նշել է, որ արդյունավետությունը գերազանցում է պլացեբոյի ազդեցությունը, մի խումբ բժիշկներ պնդում են, որ հոմեոպաթիան գործում է[27]։

Գրամսի տեսակետները մեծ շրջանառություն ստացան մեդիայում[14][28][29][30][31][32][33], ռադիոյում և հեռուստատեսությամբ[34][35][36][37]։

2015 թվականից ի վեր հոմեոպաթիայի շուրջ քննարկումը խստացված գերմանական հասարակական դիսկուրսի էական գործոն էր[38][39][40][41]։ 2017 թվականին նա հանդես եկավ ելույթով, որի նպատակը կենցաղային կեղծ բժշկության անարդյունավետությունն էր[42]։

Գրող և հոմեոպաթ Նորբերտ Աուսի հետ մեկտեղ, 2016 թվականին Գրամսը համահիմնադրեց հոմեոպաթիայի մասին տեղեկատվական ցանցը[18][43][44][45]։

Որպես "Münsteraner Kreis" անկախ գիտնականների միության անդամ իր աշխատություններն է տրամադրել "Pseudomedicine in Public Health" թեմայով աշխատության համար[46]։ Նա նաև համահեղինակ է Münsteraner Kreis- ի երկրորդ հրատարակության ՝ «Münster Memorandum on Homeopathy»[47],, որը հայտնվեց 2018 թվականին։

Հակազդեցություն խմբագրել

2015 թվականին Գրամսը զբաղվեց իր գրքի հրատարակմամբ, որպեսզի խթանի հոմեոպաթիկ ուղեծրի մեջ գտնվողների ինքնադրսևորումը։ Նա ափսոսանք է հայտնում, որ մինչ օրս դրանով ոչ ոք չէր զբաղվել։ Հոմեոպաթները, ովքեր վերանայել են նրա առաջին գիրքը, չեն գնացել փաստացի դիսկուրսի, բայց կասկածի տակ են դրել և զրպարտել նրա դարձի դրդապատճառները[48][49]։ Գրամսը հայտնում էր, երբ նա դարձել է հոմեոպաթիայի հասարակական քննադատ նրա առաջ խոչընդոտներ են ծառացել։ Նա ենթարկվել է անձնական հարձակման, զրպարտությունների, նույնիսկ մահվան սպառնալիքներ է ստացել։ Նա ստիպված է եղել դիմել նույնիսկ ոստիկանների օգնությանը[50]։

Գրամսը չթողեց գրքի տպագրության գաղափարը, չնայած որ էլեկտրոնային նամակներ և մեկնաբանություններ էր ստացել ի պատասխան գրելու ակտիվության։ Նա հույս ուներ, որ հոմեոպաթիկ թերապիայի կեղծ ժողովրդական ընկալումը կիսող մարդկանց թիվը կավելանար ինչպես նաև հույս ուներ, որ մնացածն էլ կվերանայեն իրենց դիրքորոշումը[51]։

Գրվածքներ խմբագրել

  • Homöopathie neu gedacht – Was Patienten wirklich hilft (Homeopathy Reconsidered — What Really Helps Patients). Springer-Verlag, Berlin/ Heidelberg 2015, 978-3-662-45336-0. Published in English in January 2019 under the title "Homeopathy reconsidered - What Patients really helps". Springer Nature Switzerland 2019, 978-3-030-00508-5[52]
  • Gesundheit – Ein Buch nicht ohne Nebenwirkungen (Gesundheit — A Book Not Without Side Effects). Springer-Verlag, Berlin/ Heidelberg 2017, 978-3-662-54798-4.
  • Homeopathy - Where is the science? - A current inventory of a pre-scientific artifact. Grams N. (2019); EMBO Reports, e47761. doi:10.15252/embr.201947761

Տես նաև խմբագրել

  • Էդզարդ Էռնստ-Գերմանաբնակ նախկին հոմեոպաթը ընդհանուր առմամբ հոմեոպաթիայի և այլընտրանքային բժշկության բացահայտ քննադատ էր։
  • Բրիտ Մարի Հերմես - 2018 թվականի հունվարին Գերմանիայում վերականգնեց իր բժշկական գիտական կրթությունը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.xn--homopathie-neu-gedacht-whc.de/dr-natalie-grams/
  2. ↑ «GWUP — Die Skeptiker — Wissenschaftsrat» [GWUP — The Skeptics — Council of Science and Humanities]. GWUP.org (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. ↑ «Beiratsmitglieder der Giordano-Bruno-Stiftung» [Advisory Board Members of the Giordano Bruno Foundation]. Giordano Bruno Stiftung (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. ↑ «Der Trägerverein des hpd mit neuem Präsidium» [Supporting Staff of HPD with New Executive Committee]. hpd.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. ↑ Grabar, Edda. «Homöopathie: Die Nestbeschmutzerin» [Homeopathy: The Whistleblower]. zeit.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. ↑ Bergmann, Jens. «Natalie Grams: Die Ketzerin» [Natalie Grams: The Heretic]. brandeins.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. ↑ 7,0 7,1 Grams, Natalie. «Lebenslauf» [Curriculum Vitae]. natalie-grams.de (German). Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)(չաշխատող հղում)
  8. ↑ «Who is Who: Dr. Natalie Grams». GWUP.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  9. ↑ «Eine Ärztin denkt um: "Homöopathie hat keine arzneiliche Wirkung"» [A Physician Thinks About: "Homeopathy has no Medicinal Effect"]. rnz.de (German). Rhein Neckar Zeitung. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. ↑ «Nachrichten am 12.01.2017» [Stories on 12 January 2017]. GWUP.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  11. ↑ «Homöopathie: Wirksame Medizin oder Geldverschwendung?» [Homeopathy: Effective Medicine or Waste of Money?]. daserste.de (German). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  12. ↑ «Für alle Homöopathen, die meinen, meine Story wäre nur erfunden...» [For All Homeopaths Who Think my Story was Made Up]. homoeopathie-neu-gedacht.blogspot.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  13. ↑ 13,0 13,1 «NHMRC Statement on Homeopathy and NHMRC Information Paper – Evidence on the effectiveness of homeopathy for treating health conditions». nhmrc.gov.au. Australian Government National Health and Medical Research Council. 2015 թ․ փետրվարի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Ex-Homöopathin über Globuli "Es war mein Lebenstraum"» [Ex Homeopath on Globules "It was my Life's Dream"]. taz.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  15. ↑ Pintér, András; Levin, Jelena; Böckman, Pontus (2016 թ․ հոկտեմբերի 3). «Episode #042, feat. Natalie Grams» (MP3). soundcloud.com. 9m32s: The European Skeptics Podcast. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  16. ↑ Eppner, Andrea. «Weil sie nicht mehr an Homöopathie glaubte, schloss sie ihre Praxis» [Because She No Longer Believed in Homeopathy, She Closed her Practice]. merkur.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Auslöser war ein Buch, das ich zur Verteidigung der Homöopathie schreiben wollte – als Reaktion auf das Buch „Die Homöopathie-Lüge". Bei der Recherche habe ich nach Argumenten gesucht, um die Erfolge, die ich jeden Tag mit Homöopathie erlebte, auch wissenschaftlich begründen zu können. Doch so sehr ich gesucht habe, ich musste feststellen: Es bleibt nicht viel übrig.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  17. ↑ Corinna Hartmann (2017 թ․ սեպտեմբերի 5). «Gesundheitssystem: Homöopathie kann gefährlich sein» [Health System: Homeopathy Can be Hazardous]. spektrum.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 11-ին. «Der Zweifel kam, als ich lernte, dass Erfahrung bei der Wirksamkeitsbewertung einer Therapie nicht entscheidend ist, sondern das Ergebnis klinischer Studien.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  18. ↑ 18,0 18,1 «Kritische Diskussion über die Homöopathie – Wirksame Medizin oder Placebo» [Critical Discussion About Homeopathy — Effective Medicine or Placebo]. Heilpraxisnet.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  19. ↑ «Memorandum: On the Pseudoscience of Homeopathy». klnran.ru (Russian). Russian Academy of Sciences. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  20. ↑ «Homöopathie ist Pseudowissenschaft – nun offiziell in Russland – Übersetzung des Memorandums und der Pressemitteilung» [Homeopathy is Pseudoscience – Now Officially in Russia – Translation of the Memoranda and the Press Release]. .netzwerk-homoeopathie.eu (German). 2017 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  21. ↑ Albrecht, Bernhard. «Warum Natalie Grams mit der Homöopathie gebrochen hat» [Why Natalie Grams Broke with Homeopathy]. stern.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «...Hahnemann war sehr klug, er hinterfragte alles, und die Medizin, gegen die er damals rebellierte, war beherrscht von Aberglauben und Therapien, die lebensgefährlich für die Patienten waren. Die Homöopathie war damals das kleinere Übel...»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  22. ↑ Wirsching, Stefanie. «Warum eine Ärztin plötzlich ihre Meinung ändert» [Why a Physician Abruptly Changes her Mind]. augsburger-allgemeine.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Hahnemann hat sich getäucht.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  23. ↑ «Natalie Grams Ex-Homöopathin: "Globuli sind Betrug am Patienten"» [Natalie Grams Ex-Homeopath: "Globules are Deceit of Patients"]. berliner-kurier.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Bei der Homöopathie geht eine Wirksamkeit nicht über ein Placebo hinaus. Was nicht verwunderlich ist, da ihre Medikamente nichts enthalten.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  24. ↑ Nicolai, Frank. «Von der Homöopathin zur aktiven Homöopathie-Kritikerin» [From Homeopath to Active Homeopathy Critic]. hpd.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Ich habe erst durch ein Buch von Kahneman verstanden, das sich mit „schnellem und langsamen Denken" beschäftigt, dass ich der Homöopathie mit meinem schnellen intuitiven Denken, vielleicht „Bauchgefühlsdenken", angehangen habe, während ich sonst schon in der Lage zu rational-analytischem, also langsamen, Denken war. Ich habe die kognitive Dissonanz vermieden, indem ich die Homöopathie erst sehr spät auch rational hinterfragt habe.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  25. ↑ Schmitz, Thorsten. «Die Globulisierungsgegnerin» [The Opponent of Globulization]. sueddeutsche.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Homöopathie wirkt, weil wir als Homöopathen und weil unsere Patienten die Vorstellung haben, dass sie wirke.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  26. ↑ Sudholt, Eva. «"Als wäre ich aus einer Sekte ausgestiegen"» ["As If I Escaped From a Cult"]. welt.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Die Homöopathie ist selbst ein Patient. Es fehlt ihr an Daten und Fakten, sie halluziniert und will ihre Krankheit nicht wahrhaben. Aber Krankheitseinsicht kann ein erster Schritt zur Genesung sein.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  27. ↑ Weber, Nina. «Homöopathie-Kongress in Leipzig: "Humbug"» [Homeopathy Congress in Leipzig: "Nonsense"]. spiegel.de (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին. «Fakt ist: Wir haben keinen Anlass zu glauben, dass homöopathische Medikamente eine Wirkung haben, die über den Placebo-Effekt hinausgeht. Wenn eine Gruppe Ärzte standhaft behauptet, dass Homöopathie wirkt, muss man – zum Wohle der Patienten – widersprechen.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  28. ↑ «Als wäre ich aus einer Sekte ausgestiegen» [As if I Escaped From a Cult]. Welt online (German). 2015 թ․ օգոստոսի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  29. ↑ «Aus meiner Sicht ist das Pharmawerbung» [In my View it's Pharma Advertising]. Spiegel Online (German). 2016 թ․ դեկտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  30. ↑ «Die Nestbeschmutzerin» [The Whistleblower]. Zeit Online (German). 2016 թ․ մայիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  31. ↑ «Die Ketzerin» [The Heretic]. brand eins online (German). September 2016. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  32. ↑ «Warum Natalie Grams mit der Homöopathie gebrochen hat» [Why Natalie Grams Broke with Homeopathy]. Stern Online (German). 2015 թ․ նոյեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  33. ↑ «Wissenschaft ist eine Methode, kein Weltbild» [Science is a Method, not a Worldview]. Laborjournal online (German). 2015 թ․ հոկտեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  34. ↑ «100 Fragen live an Natalie Grams» [100 Questions Live on Natalie Grams]. ZDF heute auf Facebook (German). 2017 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  35. ↑ «Eine Ärztin erzählt, warum sie nicht mehr mit Homöopathie behandelt» [A Physician Tells Why She no Longer Treats with Homeopathy]. Welt online (German). 2017 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  36. ↑ «Ärztin Natalie Grams über die besonderen Eigenschaften der Homöopathie» [Physician Natalie Grams on the Special Qualities of Homeopathy]. WDR1 (German). 2017 թ․ մայիսի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  37. ↑ Lanz, Markus (2017 թ․ մայիսի 10). «Dr. Natalie Grams, Ärztin – Jahrelang praktizierte sie als überzeugte Homöopathin» [Dr. Natalie Grams, Physician – For Years She Practiced as a Believing Homeopath]. ZDF (German). 58m05s. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link) CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  38. ↑ «Eine Frage des Glaubens – Homöopathie auf dem Prüfstand» [A Question Faith – Homeopathy on the Test Bench]. Deutschlandfunk (German). 2017 թ․ մայիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  39. ↑ «Wirksame Medizin oder Geldverschwendung?» [Effective Medicine or Waste of Money?]. SWR (German). 2017 թ․ մայիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  40. ↑ «Das Geschäft mit dem Öko-Trend» [The Eco-Trendy Business]. taz Online (German). 2017 թ․ մայիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  41. ↑ «Warum Krankenkassen endlich aufhören sollten, für Homöopathie zu bezahlen» [Why Health Insurance Funds Should Finally Stop Paying for Homeopathy]. Motherboard (German). 2016 թ․ հունիսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  42. ↑ «Dr. Natalie Grams». SkepKon. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 17-ին.
  43. ↑ Soldt, Rüdiger. «Den Homöopathen soll es an die Globuli gehen» [Homeopaths Should go to Globules]. faz.net (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  44. ↑ «Homöopathiekritiker starten Informations-Netzwerk» [Homeopathy Critics Start Information Network]. deutsche-apotheker-zeitung.de (German). 2016 թ․ փետրվարի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  45. ↑ «Netzwerk Homöopathie» [Homeopathy Network]. netzwerk-homoeopathie.eu (German). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  46. ↑ Anlauf, Manfred; Aust, Norbert; Bertelsen, Hans-Werner; Boscheinen, Juliana; Ernst, Edzard; Friedrich, Daniel R.; Grams, Natalie; և այլք: (2017 թ․ օգոստոսի 21). «Münsteraner Memorandum Heilpraktiker: Ein Statement der interdisziplinären Expertengruppe "Münsteraner Kreis" zu einer Neuregelung des Heilpraktikerwesens» [Münster Memorandum on Alternative Practitioners: A Statement of the Interdisciplinary Expert Group "Münster Roundtable" on a New Regulation on the Character of Alternative Practitioners] (PDF) (German). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  47. ↑ Münsteraner Kreis (Münster Circle) (2018 թ․ փետրվարի 1). «Memorandum Homöopathie». www.muensteraner-kreis.de. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  48. ↑ «Medizin falsch gedacht: Rezension über Natalie Grams "neu gedachte" Homöopathie» [Medicine Thought Wrong: Review of Natalie Grams' "Reconsidered" Homeopathy]. homoeopathie-online.info (German). 2015 թ․ օգոստոսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  49. ↑ «Stellungnahme zu: Natalie Grams "Homöopathie neu gedacht"» [Comment on: Natalie Grams' "Homeopathy Reconsidered"]. vkhd.de (German). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  50. ↑ Merkelbach, Annika. «Natalie Grams: Professional Homeopath to Professional Skeptic». CSCIP. CFI. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 23-ին.
  51. ↑ Pintér, András; Levin, Jelena; Böckman, Pontus (2017 թ․ նոյեմբերի 24). «Episode #100 — Superheroes of Skepticism» (MP3). soundcloud.com. 22m36s: The European Skeptics Podcast. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  52. ↑ Hall, Harriet (2019 թ․ փետրվարի 26). «Homeopath Quits Homeopathy but Thinks the Homeopathic Approach Has Value». sciencebasedmedicine.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 1-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նատալի Գրամս» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նատալի_Գրամս&oldid=9489424» էջից