Գուսան
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գուսան (այլ կիրառումներ)
Գուսան, ստեղծագործող և կատարող արվեստագետ հին և միջնադարյան Հայաստանում։ Դեռ 5-րդ դարում, «Պատմութիւն Հայոց» աշխատության մեջ Մովսես Խորենացին հիշատակել է Գողթան երգիչների մասին։ Գողթան երգիչները գուսան-վիպասաններ էին, որոնք ստեղծել և կատարել են Հայկազն Տիգրանի, Շամիրամի, Աժդահակի, Արտաշեսի և Սաթենիկի և այլոց մասին երգեր։ Վաղ միջնադարյան հայերեն թարգմանություններում և բնագրերում Գուսանը օգտագործվում էր որպես հին հունական միմոս (μίμος) բառի համարժեք, ներառում է ընդհանրական մի իմաստ, որը համապատասխանում է նոր ժամանակներում ընդունված արտիստ հասկացությանը։ Գուսան կոչվել են երգիչները, նվագածուները, պարողները, պատմա-առասպելական զրույցներ և վիպական երգեր ավանդողերը, ժողովրդական հրապարակային թատրոնի դերասանները՝ ձեռնածուները, աճպարարները, լարախաղացները և խեղկատակները։ Հայաստանում կին գուսանները կոչվել են վարձակ։
Ուշ միջնադարի ընթացքում գուսանների տարբեր խմբեր պարզապես վերածվեցին աշուղների կամ սազանդարների։
Տես նաև
խմբագրելԱյս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 253)։ |