Գորգերի թանգարան (Թեհրան)

Գորգերի թանգարան
Տեսակ	ազգային թանգարան և տեքստիլի թանգարան
Երկիր	Իրան
Տեղագրություն	District 6?
Մասն է	Լալե այգի
Հասցե	Fatemi Street? և Kargar Street?
Մակերես	3400 քառակուսի մետր
Կայք	carpetmuseum.ir(պարս.)

Գորգերի թանգարան (պարս.՝ موزه فرش ایران, Muze-ye Farsh-e Iran)՝ Թեհրանի թանգարաններից մեկը։ Այն կառուցվել է Ֆարահ Պեհլևիի հրամանով և բացվել է նրա մասնակցությամբ 1978 թվականի փետրվարի 11-ին։ Թանգարանի բացման նպատակը իրանական գորգագործության արվեստի պատմության գիտելիքների ուսումնասիրությունն ու պահպանումն է։ Գտնվում է Թեհրանի «Լալե» պարկի հյուսիսային մասում^[2]։ 2016 թվականից սկսած թանգարանը ղեկավարել է բժիշկ Սեյդ Աբդալմադժիդ Շարաֆ Զադեն։ Նրան նախորդել է Շահրզադ Ամինշիրազին^[3]։

Թանգարանի շենք խմբագրել

Թանգարանի շենքի նախագիծը պատկանում է ժամանակակից իրանցի ճարտարապետ, Թեհրանի համալսարանի դասախոս՝ Աբդալազիզու Ֆարմանֆարմյանու^[2], ով ժամանակակից նորարարություններ է ներդրել իրանական ճարտարապետության մեջ։ Տարածքի կառուցվածքը 3400 քառ. մետր է։ Իր ձևով այն նման է ոստայնի։ Ներսում տարածքը բաժանված է երկու սրահի, որոնք օգտագործվում են իրանական գորգերի ցուցադրման համար։

Թանգարանի առանձնահատկությունը խմբագրել

Թանգարանում պահվում են գորգերի արժեքավոր հավաքածուներ, 19-րդ դարից սկսած մինչև այսօր։ Ուստի նա այս ոլորտում համարվում է գիտնականների և պարզապես արվեստի սիրահարների կողմից լավ աղբյուր։

Թանգարանի առաջին հարկում է գտնվում անփոփոխ ցուցադրությունները՝ Իրանի գորգագործության 135 գլուխգործոցները։ Դրանք բերվում են Իրանի գորգագործության հիմնական կենտրոններից՝ Կաշանայից, Կերմանայից, Տեբրիզայից, Հորասանայից, Կուրդիստանայից և այլն։ Թանգարանի ամենաթանկարժեք և եզակի ցուցանմուշներից մեկը ձեռագործ 130-ից 220 սմ չափով կաշան գորգն է։ Գորգը պատկերում է Պարսկաստանի ռազմական գործիչ Միրզա Կուչեկ-խան Ջանգալիին։ Կուչեկ-խանի պատկերով կա գրություն, որտեղ ասվում է «Կեցցե Միրզա Կուչեկ-խան Ջանգալիին»։ Ամենայն հավանականությամբ, աշխատանքը պատկանում է Ղաջարիների դինաստիա վերջին թագավորության ժամանակաշրջանին^[4]։

Բացի այդ, գորգերի ցուցանմուշներ են ներկայացված Շահնամեի պատկերով, որոնք փոխանցում են Իրանի գրականության հարստությունը, դիցաբանությունը, դավանությունը և մշակույթը։ Այս բոլոր գորգերը ստեղծվել են երիտասարդ վարպետների կողմից Մուսավի Սիրատա սրահում, համատեղելով ավանդական և ժամանակակից համակարգչային տեխնոլոգիաները։

Թանգարանի երկրորդ հարկը նախատեսված է ցուցահանդեսների և շնորհանդեսների համար^[5]։ Բացի այդ, թանգարանում կա գրադարանն, որտեղ կա պարսկերեն, արաբերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն և գերմաներեն լեզուներեվ մոտավորապես 3500 գիրք։ Այս գրքերը նվիրված են արևելյան գորգերի պատմությանը, հատկապես, իրանական, ինչպես նաև կրոնի, արվեստի և գրականության^[4]։ Գրադարանի կողքին գտնվում է գրքերի խանութ։ Հատուկ համալրված դահլիճում թանգարանի այցելուներին ցուցադրում են ֆիլմեր, սլայդներ իրանական գորգերի մասին։

Թանգարանի աշխատակիցները զբաղվում են արվեստի պատմության ոլորտում հետազոտությունների զարգացմամբ, գորգագործության առանձնահատկություններով, Իրանում գորգագործությամբ և ձեռագործ գորգերի տարբեր նմուշների հավաքագրմամբ և ձեռքբերմամբ։