Գլեդիս Ադդա
Գլեդիս Ադդա (անգլ.՝ Gladys Adda, հունիսի 2, 1921[1], Գաբես, Թունիս[2] - 1995[3]), թունիսցի կոմունիստ և անկախության ու կանանց իրավունքների համար պայքարող ակտիվիստ։
| Գլեդիս Ադդա | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 2, 1921[1] |
| Ծննդավայր | Գաբես, Թունիս[2] |
| Մահացել է | 1995[3] |
| Գերեզման | Borgel cemetery[4] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Թունիսի ֆրանսիական պրոտեկտորատ և .svg){kind=small} Թունիս |
| Մասնագիտություն | կանանց իրավունքների պաշտպան և ակտիվիստ |
| Ամուսին | Ժորժես Ադդա[2] |
| Կուսակցություն | Թունիսի կոմունիստական կուսակցություն[2] |
| Երեխաներ | Սերժ Ադդա |
Կյանք
խմբագրելԳլեդիս Ադդան ծնվել է Գաբեսում 1921 թվականի հունիսի 2-ին հրեական ընտանիքում[5]։ Անսովոր կերպով նա նախ կրթություն է ստացել աղջիկների հետ, այնուհետև՝ համակրթականորեն։ Չնայած տարրական դպրոց է հաճախել մուսուլման, հրեա և եվրոպացի աղջիկների հետ, բոլոր ուսուցչուհիները ֆրանսիացի կամ եվրոպացի են եղել․ եվրոպացի ուսուցիչների անթաքույց ռասիզմն արթնացրել է Ադդայի տեղեկացվածությունը եվրոպական գաղութատիրության մասին։ Նրա հրեական համայնքը որոշակի ռասիզմի է ենթարկվել հակահրեական ֆաշիստների կողմից, բայց մուսուլմանական մեծամասնությունը պաշտպանել է նրանց։ Տասնհինգ տարեկանում նրան ամուսնացրել են իրենից յոթ տարով մեծ տղամարդու հետ և այդ ամուսնությունը տևել է յոթ տարի, որից հետո ամուսնալուծվել է։ Այն ժամանակ Թունիսը Ֆրանսիական կայսրության մաս էր կազմում, բացառությամբ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակահատվածի, երբ նացիստական Գերմանիան է այն նվաճել։ Զբաղվել է քաղաքական ակտիվությամբ՝ թաքուն բաժանելով հակաացիստական և հակագաղութային թռուցիկներ Վիշի Թունիսում գերմանական օկուպացիոն ուժերի դեմ[6]։
1944 թվականին հանդիպել և ամուսնացել է երկրորդ ամուսնու՝ Ժորժես Ադդայի հետ ու երկվորյակ ունեցել նրանից։ Նրանց որդին՝ Սերժ Ադդան, հաջողակ ֆրանսիացի գործարար է դարձել[6]։ Նույն տարում Նեյլա Հադադի և Գիլդա Խիարիի հետ համահիմնադրել են Թունիսի կանանց միությունը (UFT)[5]։ Սա մի կազմակերպություն էր, որը կապված էր տեղական կոմունիստական կուսակցության հետ և որը ղեկավարում էր մուսուլման Նաբիհա Բեն Միլդը։ Գլեդիսն սկսել է զբաղվել կանանց համար անվճար կլինիկաների և երեխաների ու մեծահասակների համար այլընտրանքային կրթության կազմակերպմամբ․ այն ժամանակ գաղութային դպրոցներում կրթության հասանելիությունը մերժվում էր Թունիսի անկախության պահանջների պատճառով։ Ադդաներին վտանգավոր են համարել ու 1950-ական թվականներին Ժորժեսին բանտարկել են[6]։
Գլեդիսը և Թունիսի կանանց միությունը մասնակցել են դատապարտված թունիսցի բանտարկյալների անունից Ֆրանսիայի իշխանություններին խնդրագրեր ներկայացնելուն։ 1956 թվականին Թունիսն անկախություն է ստացել և ի տարբերություն շատերի՝ Գլեդիսն ու իր ամուսինը որոշել են մնալ այնտեղ։ Գլեդիսը մնացել է Թունիսի կանանց միությունում, որը չի լուծարվել և նրանք իրենց աջակցությունն են ցույց են տվել Ալժիրի ակտիվիստներին, ովքեր դեռ փորձում էին անկախություն ձեռք բերել Ֆրանսիայից։ Մի գործընկերոջ հետ ներգրավվել է Թունիսի թերթերի տարածման մեջ, և արդյունքում դասախոսություններ կարդացել Թունիսում[5]։
Ամուսինը մահացել է 2009 թվականին։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 https://womenoftunisia.weebly.com/tunsian-women-yesterday-and-today.html
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012. — P. 88—90.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.lapresse.tn/component/culture/?task=article&id=120569
- ↑ http://kapitalis.com/tunisie/2016/10/18/in-memoriam-georges-adda-le-plus-nationaliste-des-juifs-tunisiens/
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Tunisian Women Yesterday and Today. Women of Tunisia, Weebly.com, Retrieved 26 March 2016
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Professor Henry Louis Gates Jr.; Professor Emmanuel Akyeampong; Mr. Steven J. Niven (2012 թ․ փետրվարի 2). Dictionary of African Biography. OUP USA. էջեր 89–90. ISBN 978-0-19-538207-5.