Գատա Կամսկի (իսկական անունը՝ Գատուլլա Ռուստեմովիչ Սաբիրով, թաթարերեն՝ Гатаулла Рөстәм улы Сабиров, Ğataulla Rөstəm uğlı Sabirov, հունիսի 2, 1974(1974-06-02)[1][2][3], Նովոկուզնեցկ, Կեմերովոյի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային, ապա՝ ամերիկացի շախմատիստ, գրոսմայստեր (1990 թվականից)։ Ծագումով թաթար է։ ՖԻԴԵ-ի աշխարհի չեմպիոն (1996

Գատա Կամսկի
Gata Kamsky
Гатаулла Рустемович Сабиров
Ğataulla Rөstəm uğlı Sabirov
Պետություն(ներ)Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Ծննդյան ամսաթիվհունիսի 2, 1974(1974-06-02)[1][2][3] (49 տարեկան)
ԾննդավայրՆովոկուզնեցկ
ԿոչումԳրոսմայստեր (1990)
Առավելագույն վարկանիշ2763 (2013, հուլիս)
Ներկայիս վարկանիշ2616
ՖԻԴԵ համար2000024
365chessGata_Kamsky
Chesstempo համար99491
ICCF համար99491
Մասնակցել էՇախմատային օլիմպիադա 1992[4], Շախմատային օլիմպիադա 2006[4], Շախմատային օլիմպիադա 2008[4], Շախմատային օլիմպիադա 2010[4], Շախմատային օլիմպիադա 2012[4] և Շախմատային օլիմպիադա 2014[4]
Պարգևներ և մրցանակներ
 Gata Kamsky Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է թաթարական ընտանիքում՝ Նովոկուզնեցկ քաղաքում։ 2 տարեկան հասակում սովորել է կարդալ, իսկ արդեն 4 տարեկանում նվագում էր դաշնամուր, 7 տարեկանից լրջությամբ սկսել է զբաղվել շախմատով։ Նա ապրել և սովորել է շախմատային արվեստը Կազանում և Լենինգրադում։ 1 տարի սովորելով Լենինգրադի դպրոցում իրեն ոչ հասակակիցների հետ (նա 2 տարով փոքր էր բոլորից) ՝ դասընթացները նրան հեշտ չտրվեց։ Սակայն նոր դասընկերների շրջանում նա ձեռք բերեց հարգանք և ջերմ վերաբերմունք իր բարեհոգության և շփման մեջ հասարակ՝ առանց պաթոսի, լինելու արդյունքում՝ չնայած իր այդ տարիքում ունեցած ամուր դիրքորոշման։ Ժամանակավոր Կազան վերադառնալուն համատեղ (երբ 1988 և 2002 թթ. Կազանում բացվեց մանկական շախմատի դպրոց) ՝ 1989 թվականից նա քաղաքական ապաստան տրամադրելու խնդրանքով թույլտվություն ստացավ բնակվելու Միացյալ Նահանգներում։ 1996 թ. Էլիստայի խաղում նա խաղացել է Անատոլի Կարպովի հետ ՖԻԴԵ-ի աշխարհի չեմպիոնի կոչման համար (+3 −6 =9), որից հիասթափվելով երկար ժամանակ դադարեց ցուցաբերել շախմատային ակտիվություն։ Գրեթե 10 տարի բացակայելով շախմատային աշխարհից՝ Գատա Կամսկին ԱՄՆ-ի ռազմաբժշկական ակադեմիայում՝ Արիզոնա համալսարանում, ստացավ իրավաբանի աստիճան, ապա բացեց սեփական իրավաբանական ընկերությունը։ Գատա Կամսկիի վերադարձը շախմատային աշխարհ (եթե չհաշվել 1999 թ. կարճ հանդիպումը Ալեքսանդր Խալիֆմանի հետ) տեղի է ունեցել 2004 թ.։ Այդ ժամանակից ի վեր նա պարբերաբար մասնակցել է խոշոր մրցաշարերի, այդ թվում, ըստ Էլոյի վարկանիշի՝ լավագույն 20 գրոսմայստերների խաղերին։ 2007 թ.՝ ի որակավորումն թեկնածուների, եզրափակչում պարտվեց Բորիս Գելֆանդին և դուրս մնաց լավագույն ուժեղների ութնյակից։ Այնուհետև՝ 2009 թվականին, շնորհիվ աշխարհի գավաթի խաղարկության մեջ տարած հաղթանակի, հանդիպում ունեցավ Վեսելին Տոպալովի հետ, որի հաղթողն իրավունք ստացավ պայքարելու աշխարհի չեմպիոն Վիշվանաթան Անանդի հետ շախմատի թագի համար. սակայն Կամսկին պարտվեց Բուլղարիայի գրոսմայստերին (+1 −3 =3)։ Արդեն 2011 թ. Կազանուի 1/4 եզրափակիչ խաղում դիմորդները վերցրին ռեվանշ Թոփալովից, բայց կրկին կիսաեզրափակչում նա պարտվեց Գելֆանդին։

Ձեռքբերումներ խմբագրել

  • 1987 թ. - ԽՍՀՄ-ի երիտասարդների շախմատի չեմպիոն
  • 1990 թ. - Թիլբուրգի հեղինակավոր միջազգային մրցույթի հաղթող
  • 1990 թ. - գրոսմայստեր
  • 1991 թ. - շախմատի ԱՄՆ-ի չեմպիոն
  • 1994 թ. - Լաս Պալմասի հեղինակավոր միջազգային մրցույթի հաղթող
  • 1996 թ. - ՖԻԴԵ-ի փոխչեմպիոն
  • 2006 թ. - Սոֆիայում 2-րդ տեղ (10-ից 6 միավոր)
  • 2007 թ. - հաղթանակ Էթյեն Բարկոյի դեմ աշխարհի գավաթի առաջին փուլում (4-ից 3½ միավոր), աշխարհի շախմատի գավաթի հաղթող
  • 2009 թ. - երրորդ խաղացողը Տոպալովի թեկնածուներից
  • 2010 թ. - արագ շախմատի աշխարհի չեմպիոն
  • 2010, 2011, 2013 և 2014 թթ. - ԱՄՆ-ի շախմատի չեմպիոն

Վարկանիշի փոփոխության գծապատկեր խմբագրել

Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[5][6]
Տարի Հնվ Փտր Մրտ Ապր Մայ Հուն Հուլ Օգս Սեպ Հոկ Նոյ Դեկտ Տարվա
լավագույն
Տարվա
վատագույն
1988 2380 2380 2380 2380
1989 2345 2345 2345 2345
1990 2510 2650 2650 2510
1991 2640 2595 2640 2595
1992 2655 2655 2655 2655
1993 2655 2645 2655 2645
1994 2695 2695 2695 2695
1995 2710 2735 2735 2710
1996 2735 2745 2745 2735
1997 2720 2720 2720 2720
1998 2720 2720 2720 2720
1999 2720 2720 2720 2720
2000 2717 2717 2717 2717 2717
2001 2717 2717 2717 2717 2717 2717
2002 2717 2717 2717 2717 2717 2717
2003 2717 2717 2717 2717 2717 2717
2004 2717 2717 2717 2717 2717 2717
2005 2717 2700 2700 2690 2717 2690
2006 2686 2671 2697 2705 2705 2671
2007 2705 2705 2718 2714 2718 2705
2008 2726 2726 2723 2729 2729 2723
2009 2725 2720 2717 2692 2695 2725 2692
2010 2693 2702 2702 2713 2705 2726 2726 2693
2011 2730 2733 2732 2741 2756 2732 2756 2730
2012 2732 2741 2741 2744 2746 2746 2755 2762 2762 2762 2732
2013 2740 2740 2741 2741 2741 2741 2763 2741 2741 2725 2721 2721 2763 2721
2014 2709 2709 2709 2714 2713 2712 2717 2706 2681 2677 2676 2681 2717 2676
2015 2676 2671 2683 2680 2673 2669 2672 2670 2691 2680 2681 2669 2691 2669
2016 2665 2667 2673 2678 2670 2675 2660 2638 2637 2637 2648 2661 2678 2637
2017 2666 2669 2659 2668 2676 2678 2678 2678 2676 2676 2677 2677 2678 2659
2018 2677 2677 2677 2670 2670 2675 2675 2675 2666 2666 2666 2666 2677 2666
2019 2666 2666 2666 2676 2664 2673 2673 2673 2685 2685 2684 2677 2685 2664
2020 2677 2677 2674 2674 2674 2674 2674 2674 2674 2672 2665 2665 2677 2665
2021 2665 2665 2665 2658 2649 2662 2657 2665 2649
2022 2657 2661 2655 2666 2664 2666 2655
2023 2666 2664 2665 2659 2641 2634 2666 2634
2024 2623 2616 2623 2616


Ընտանիք խմբագրել

Հիմնադիրներից մեկի թոռը Կազանում գտնվող Գատուլա Սաբիրովայի «Կամա» դրամատիկական թատրոնի հիմնադիրն է, և որի համար արժանացել է լիակատար և կրճատ անվանմանը։ Ապրում է Նյու Յորքի Լոնգ Այլենդում գտնվող և շուրջ մեկ միլիոն դոլար արժեցող իր սեփական տանը իր կնոջ, որդու, հոր՝ Ռուստամ Կամսկիի (նախկին ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչ) և խորթ մայր Բելլա Կամսկիի հետ։ Ամուսնացած է 2002 թվականից. կինը՝ Ալիսան (ավելի վաղ՝ Աիգուլ), տղան՝ Ադամ (ծնունդը՝ 2004 թ.)։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 https://ratings.fide.com/toparc.phtml?cod=341
  2. 2,0 2,1 http://ratings.fide.com/toparc.phtml?cod=117
  3. 3,0 3,1 http://www.youtube.com/watch?v=O4hdkpcCvi0&list=TLtJKpc_xqVdI
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 OlimpBase
  5. Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  6. Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։