Բուրբոնյան վարդեր (Bourbon & Climbing Bourbon (B & Cl B)մ, առանձին վարդերի սորտերի տեսակներ, որոնք դասվում են «Պարտեզի հին վարդեր» (անգլ.՝ Old Garden Rose) խմբին։

Պատմություն և ծագում խմբագրել

Վարդի նախնական տեսակը գտնվել է 1817 թվականին՝ Բորբոն կղզում (կղզու նախնական անվանումը Ռեյունյոն էր), գտնվում է Հնդկական օվկիանոսում, ենթադրաբար համարվում է «Չինական վարդի» (Rosa chinensis) և «Դամասկոսյան վարդի» (Rosa damascene) խառնուրդ։ Հարևան Մավրիկիոս կղզում այդ տեսակը հայտնի է Rose Edouard անունով[1]։ 1819 թվականին վարդի սերմերն ուղարկվել են Ֆրանսիա։ Ենթադրաբար առաջին սերմնաբույսն անվանվել է Բուրբոնյան կղզու վարդ անունով՝ «Le Rosier de l'Île Bourbon»[1]։ Հետագայում ստացված սերմնաբույսերի և եվրոպական տեսակների խաչասերման արդյունքում ստեղծվեցին բուրբոնյան վարդերի մի շարք տեսակներ։ Վարդերի այս տեսակների զարգացման կենտրոնը Ֆրանսիան էր։ Այս վարդերն ավելի հայտնի դարձան 19-րդ դարում։ Բուրբոնյան վարդերի խաչասերման արդյունքում ստացել են թեյավարդերի նոր տեսակներ։

Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել

Թփերն ունեն 1,5 մետր բարձրություն՝ հաստ, ուղիղ և աղեղնաձև ընձյուղներով։ Ծաղիկները սպիտակ են, վարդագույն, կարմիր, ծիրանագույն, շրջանա-բաժակաձև, խոշոր՝ 8-10 սմ, բազմաթերթ, բուրավետ, մեծ մասամբ բարդ ծաղկաբույլով։ Տերևները համեմատաբար մեծ են։ Կրկնակի ծաղկումը թույլ է արտահայտված։ Հյուսվածքի ձևը պայամանականորեն նշվում է Cl՝ անգլերեն climbing բառից։ Մշակումը Ռուսաստանի միջին գոտիներում առանց ծածկի մինչև ձմեռ ցրտահարվում են։ Հաճախ վարակվում են սնկային հիվանդություններով։ Մշակման տարածվածությունը թույլ է, քանի որ կորցրել են իրենց նշանակությունը՝ ժամանակակից տեսակների ի հայտ գալու պատճառով։

Որոշ տեսակներ խմբագրել

  • Baron J.B. Gonella
  • Baron Girod de l’Ain
  • Reine Victoria
  • Louise Odier
  • Georges Cuvier
  • Great Western
  • Madame Ernst Calvat
  • Madame Isaac Pereire
  • Madame Pierre Oger
  • Parkzierde
  • Fundrose Gerda Nissen
  • Griseldis
  • Rose Edouard
  • Vivid

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Былов В. Н., Михайлов Н. Л., Сурина Е. И. Розы. Итоги интродукции. — М.: Наука, 1988.

Արտաքին հղումներ խմբագրել