Բահրեյնում շիական մզկիթների կործանում

Բահրեյնում շիա մզկիթների կործանում, Բահրեյնում տեղի ունեցած ապստամբության ժամանակ իշխանության ղեկին գտնվող սուննի փոքրամասնության հրամանով շիա 43 մզկիթների և տասնյակ հոգևոր այլ կառույցների, ներառյալ նաև հուսեյնիաների և դամբարանների կործանումը[2][3][4]։

Մուհամմադ ալ Բարբագի մզկիթը, որը կառուցվել է մոտ 400 տարի առաջ, կործանվել է բուլդոզերի կողմից[1]։

Բահրեյնի բնակիչների կարծիքով, մզկիթների կործանումը իրականացվել է կառավարության կողմից՝ ի պատասխան տեղի ունեցող հակակառավարական ցույցերի։ Իր հերթին Բահրեյնի արդարադատության նախարար Հալիդ բեն Ալի բեն Աբդուլլա ալ Խալիֆան հայտարարել է, որ քանդվել են միայն այն կառույցները, որոնք ապօրինաբար են կառուցված եղել[3]։

Բահրեյնի մարդու իրավունքների պաշտպանության կենտրոնը հայտարարել է, որ երկրի կառավարության գործողությունները համապատասխանում են ՄԱԿՑեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին կոնվենցիայի կետերին[1]։

Կործանում

խմբագրել

2011 թվականի հուլիսին պարսկական ԶԼՄ-ները հաղորդեցին, որ Բահրեյնում կործանվել է ամենաքիչը 52 մզկիթներ և մոտ 500 այլ կրոնական կառույցներ[5][6]։ Կործանվել է «Մուհամմադ ալ Բարբագի» մզկիթը, որն ավելի քան 400 տարվա պատմություն ուներ[3]։ Նուվեյդրաթ գյուղում, որտեղ սկսվել են բողոքի ցույցերը, ամենաշատ թվով մզկիթներն են կործանվել[3]։ Կործանվել է Բահրեյնի շիաների հոգևոր առաջնորդ Աբդուլ Ամիր ալ Ջամրիի դամբարանը[7]։ Որոշ մզկիթների ավերակների վրա արվել են գրություններ, որոնք վիրավորում են շիաներին և նրանց հավատքը[7]։ Վնասվել է նաև «Սասա բեն Սավհանա» մզկիթը, որը գտնվում է Ասքար գյուղում։ Այդ մզկիթը կառուցվել էր Մուհամմադ մարգարեի մահից անմիջապես հետո[2]։

Արձագանք

խմբագրել

2011 թվականի մայիսին Բահրեյնի շիական համայնքի հոգևոր առաջնորդները, ներառյալ համայնքի հոգևոր առաջնորդ Իսա Քասիմը, դատապարտել են կառավարության գործողությունները՝ որակելով այն որպես «մզկիթների անխիղճ կործանում»[3]։ Ավելի ուշ Քասիմը հայտարարեց, որ կառավարությունը պարտավոր է վերակառուցել կործանված մզկիթները[6]։ Բահրեյնի կառավարությունը, ի պատասխան, հայտարարեց, որ «չի քանդում մզկիթները, այլ քանդում է ապօրինաբար կառուցված շինությունները»[3]։ Շեյխ Ալի Սալմանը, ով «ալ Վիֆաք» կուսակցության անդամ է, մեկնաբանելով կառավարության հայտարարությունը, նշել է, որ քանդված մզկիթների մի մասը կառուցվել են 20-30 տարի առաջ, նույնիսկ ավելի[8]։ Ավելի ուշ, «ալ Վիֆաքի» ներկայացուցիչները հայտարարեցին, որ «ցանկացած փորձ՝ ներկայացնելու դա (մզկիթների կործանումը) որպես օրինական գործողություն չի կարող լինել օբյեկտիվ կամ համոզիչ»[4]։ ԱՄՆ պետքարտուղարությունը մտահոգություն է հայտնել իրականացվող գործողությունների համար։ ԱՄՆ նախկին նախագահ Բարաք Օբաման հայտարարել է, որ «Բահրեյնում երբևիցե չպետք է քանդվեն շիական մզկիթները»[9]։

«Human Right Watch»-ը հայտարարել է, որ Բահրեյնի կառավարության մտահոգությունը ապօրինի կառույցների վերաբերյալ շատ կասկածելի է, քանի որ տեղի է ունենում բողոքի ցույցերի ֆոնին[8]։ «Human Rights First» կազմակերպությունը նշել է, որ մզկիթների կործանումը դժգոհության ալիք է առաջացրել ողջ արաբական աշխարհում և կարող են հանգեցնել սուննի-շիա հարաբերությունների սրման։ Կազմակերպության հայտարարության մեջ նշված էր, որ «մզկիթների կործանումը ավելի կսրի իրավիճակը և չի վերականգնի կայունությունը»[10]։

Հետևանքներ

խմբագրել

2012 թվականի հունվարին Բահրեյնի կառավարությունը հայտարարել է, որ պատրաստվում են վերակառուցել 12 կործանված շիական մզկիթները[11]։ Նույն տարվա դեկտեմբերին ոստիկանությունը խոչընդոտել է Նուվեյդրաթ գյուղի բնակիչների գործողություններին, ովքեր ցանկանում էին վերակառուցել կործանված մզկիթները[12]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Discrimination and deprivation of religious freedom in Bahrain Արխիվացված 2014-03-28 Wayback Machine, Bahrain Center for Human Rights.
  2. 2,0 2,1 Bahrain’s official tally shows cost to Shiites of mosques crackdown Արխիվացված 2013-12-25 Wayback Machine, McClatchy Washington Bureau. (May 30, 2011)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)
  4. 4,0 4,1 Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques, bloomberg.com, April 24, 2011.
  5. «Stop destroying Bahrain’s’ mosques» Արխիվացված 2011-08-28 Wayback Machine, Press TV, July 24, 2011/
  6. 6,0 6,1 30 mosques demolished in Bahrain, cleric says Արխիվացված 2015-04-06 Wayback Machine, Tehran Times, July 25, 2011,
  7. 7,0 7,1 Bahrain escapes censure by West as crackdown on protesters intensifies — Saudi troops' demolition of mosques stokes religious tensions, The Independent, April 19, 2011,
  8. 8,0 8,1 Shi’ite mosque demolitions raise tension in Bahrain Արխիվացված 2015-01-02 Wayback Machine, reuters.com, April 22, 2011.
  9. Obama Middle East speech in full with analysis, BBC, (19 May 2011)
  10. Human Rights First Press Release: U.S. Urged to Speak Out in Aftermath of Bahrain Mosque Burnings Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine, April 27, 2011.
  11. Bahrain promises to rebuild demolished mosques, ahram.org, January 12, 2012.
  12. Bahrain Shiites defy authorities, rebuild demolished mosques Արխիվացված 2012-01-23 Wayback Machine, December 16, 2011.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել