Բահրեյնում շիական մզկիթների կործանում
Բահրեյնում տեղի ունեցած ապստամբության ժամանակ իշխանության ղեկին գտնվող սուննի փոքրամասնության հրամանով կործանվել են 43[2][3] շիական մզկիթներ և տասնյակ հոգևոր այլ կառույցներ, ներառյալ նաև հուսեյնիաներ և դամբարաններ[4]։
Բահրեյնի բնակիչների կարծիքով, մզկիթների կործանումը իրականացվել է կառավարության կողմից՝ ի պատասխան տեղի ունեցող հակակառավարական ցույցերի։ Իր հերթին Բահրեյնի արդարադատության նախարար Հալիդ բեն Ալի բեն Աբդուլլա ալ Խալիֆան հայտարարել է, որ քանդվել են միայն այն կառույցները, որոնք ապօրինաբար են կառուցված եղել[4]։
Բահրեյնի մարդու իրավունքների պաշտպանության կենտրոնը հայտարարել է, որ երկրի կառավարության գործողությունները համապատասխանում են ՄԱԿ-ի Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին կոնվենցիայի կետերին[1]։
Կործանում խմբագրել
2011 թվականի հուլիսին պարսկական ԶԼՄ-ները հաղորդեցին, որ Բահրեյնում կործանվել է ամենաքիչը 52 մզկիթներ և մոտ 500 այլ կրոնական կառույցներ[5][6]։ Կործանվել է «Մուհամմադ ալ Բարբագի» մզկիթը, որն ավելի քան 400 տարվա պատմություն ուներ[4]։ Նուվեյդրաթ գյուղում, որտեղ սկսվել են բողոքի ցույցերը, ամենաշատ թվով մզկիթներն են կործանվել[4]։ Կործանվել է Բահրեյնի շիաների հոգևոր առաջնորդ Աբդուլ Ամիր ալ Ջամրիի դամբարանը[7]։ Որոշ մզկիթների ավերակների վրա արվել են գրություններ, որոնք վիրավորում են շիաներին և նրանց հավատքը[7]։ Վնասվել է նաև «Սասա բեն Սավհանա» մզկիթը, որը գտնվում է Ասքար գյուղում։ Այդ մզկիթը կառուցվել էր Մուհամմադ մարգարեի մահից անմիջապես հետո[2]։
Արձագանք խմբագրել
2011 թվականի մայիսին Բահրեյնի շիական համայնքի հոգևոր առաջնորդները, ներառյալ համայնքի հոգևոր առաջնորդ Իսա Քասիմը, դատապարտել են կառավարության գործողությունները՝ որակելով այն որպես «մզկիթների անխիղճ կործանում»[4]։ Ավելի ուշ Քասիմը հայտարարեց, որ կառավարությունը պարտավոր է վերակառուցել կործանված մզկիթները[6]։ Բահրեյնի կառավարությունը, ի պատասխան, հայտարարեց, որ «չի քանդում մզկիթները, այլ քանդում է ապօրինաբար կառուցված շինությունները»[4]։ Շեյխ Ալի Սալմանը, ով «ալ Վիֆաք» կուսակցության անդամ է, մեկնաբանելով կառավարության հայտարարությունը, նշել է, որ քանդված մզկիթների մի մասը կառուցվել են 20-30 տարի առաջ, նույնիսկ ավելի[8]։ Ավելի ուշ, «ալ Վիֆաքի» ներկայացուցիչները հայտարարեցին, որ «ցանկացած փորձ՝ ներկայացնելու դա (մզկիթների կործանումը) որպես օրինական գործողություն չի կարող լինել օբյեկտիվ կամ համոզիչ»[3]։ ԱՄՆ պետքարտուղարությունը մտահոգություն է հայտնել իրականացվող գործողությունների համար։ ԱՄՆ նախկին նախագահ Բարաք Օբաման հայտարարել է, որ «Բահրեյնում երբևիցե չպետք է քանդվեն շիական մզկիթները»[9]։
«Human Right Watch»-ը հայտարարել է, որ Բահրեյնի կառավարության մտահոգությունը ապօրինի կառույցների վերաբերյալ շատ կասկածելի է, քանի որ տեղի է ունենում բողոքի ցույցերի ֆոնին[8]։ «Human Rights First» կազմակերպությունը նշել է, որ մզկիթների կործանումը դժգոհության ալիք է առաջացրել ողջ արաբական աշխարհում և կարող են հանգեցնել սուննի-շիա հարաբերությունների սրման։ Կազմակերպության հայտարարության մեջ նշված էր, որ «մզկիթների կործանումը ավելի կսրի իրավիճակը և չի վերականգնի կայունությունը»[10]։
Հետևանքներ խմբագրել
2012 թվականի հունվարին Բահրեյնի կառավարությունը հայտարարել է, որ պատրաստվում են վերակառուցել 12 կործանված շիական մզկիթները[11]։ Նույն տարվա դեկտեմբերին ոստիկանությունը խոչընդոտել է Նուվեյդրաթ գյուղի բնակիչների գործողություններին, ովքեր ցանկանում էին վերակառուցել կործանված մզկիթները[12]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Discrimination and deprivation of religious freedom in Bahrain Արխիվացված 2014-03-28 Wayback Machine, Bahrain Center for Human Rights.
- ↑ 2,0 2,1 Bahrain’s official tally shows cost to Shiites of mosques crackdown Արխիվացված 2013-12-25 Wayback Machine, McClatchy Washington Bureau. (May 30, 2011)
- ↑ 3,0 3,1 Bahrain Opposition Accuses Government of Demolishing 30 Mosques, bloomberg.com, April 24, 2011.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 While Bahrain demolishes mosques, U.S. stays silent, McClatchy Washington Bureau. (May 8, 2011)
- ↑ «Stop destroying Bahrain’s’ mosques» Արխիվացված 2011-08-28 Wayback Machine, Press TV, July 24, 2011/
- ↑ 6,0 6,1 30 mosques demolished in Bahrain, cleric says Արխիվացված 2015-04-06 Wayback Machine, Tehran Times, July 25, 2011,
- ↑ 7,0 7,1 Bahrain escapes censure by West as crackdown on protesters intensifies — Saudi troops' demolition of mosques stokes religious tensions, The Independent, April 19, 2011,
- ↑ 8,0 8,1 Shi’ite mosque demolitions raise tension in Bahrain Արխիվացված 2015-01-02 Wayback Machine, reuters.com, April 22, 2011.
- ↑ Obama Middle East speech in full with analysis, BBC, (19 May 2011)
- ↑ Human Rights First Press Release: U.S. Urged to Speak Out in Aftermath of Bahrain Mosque Burnings Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine, April 27, 2011.
- ↑ Bahrain promises to rebuild demolished mosques, ahram.org, January 12, 2012.
- ↑ Bahrain Shiites defy authorities, rebuild demolished mosques Արխիվացված 2012-01-23 Wayback Machine, December 16, 2011.