Արջի հարձակում մարդու վրա
|
Ուշադրություն։ Այս էջը կամ բաժինը այլ լեզվով հոդվածի վատ թարգմանություն է։ Դուք կարող եք բարելավել թարգմանությունը։ Օրիգինալ տեքստը կարող եք գտնել ձախ կողմի «այլ լեզուներով» ենթաբաժնում։ |
Արջի հարձակում մարդու վրա, արջերի ընտանիքից հարձակում մարդկանց վրա։ Նման հարձակումները համեմատաբար հազվադեպ են, բայց կանոնավոր[փա՞ստ]։ Արջերն ունեն տպավորիչ ֆիզիկական ուժ, ուստի հարձակումը կարող է ճակատագրական լինել մարդու համար։
Վտանգ խմբագրել
Մարդու վրա գորշ արջի հարձակման դեպքերը շատ հազվադեպ են։ Արջը, որպես կանոն, վախենում է մարդկանցից և փորձում է հնարավորինս շուտ թաքնվել, հենց որ զգա նրանց ներկայությունը։ Այն արջերը, որոնք ապրում են մարդկանց փոքր ներկայությամբ վայրերում, ավելի քիչ են վախենում մարդուց, համեմատած խիտ բնակեցված շրջաններում ապրող կենդանիների հետ[1]։
Հայտնի վտանգ են ներկայացնում կենդանիների որոշակի տեսակներ և իրավիճակներ՝ առաջին հերթին արջն իր ձագերով։ Փորձելով պաշտպանել իր զավակներին՝ էգը կարող է հարձակվել մարդու վրա, սակայն նույնիսկ այդ դեպքում նա հաճախ ցանկանում է ոչ թե սպանել նրան, այլ վախեցնել ձագերից։ Արջը կարող է ագրեսիա ցուցաբերել հատկապես այն ժամանակ, երբ նրա որսի տարածքում մեծ արու է հայտնվում։ Այս դեպքում մարդու կողմից թողած սննդամթերքը նույնպես կարող է «որս» լինել։
Հարձակման ռիսկն ավելի մեծ է քաղցած լինելու դեպքում, երբ արջերը քաղցած են մնում, ինչպես նաև զուգավորման շրջանում, երբ արու կենդանիները գազազած են։ Առավել վտանգավոր են այն գորշ արջերը, որոնք որջում չեն քնել կամ արթնացել են։ Ծայրահեղ հյուծման պարագայում նրանք կարող են գնալ բնակավայրեր և հարձակվել մարդկանց և անասունների վրա[2]։
Տեսակների տարբերություն խմբագրել
Անձի վրա հարձակման հավանականությունը, ինչպես նաև նախազգուշական միջոցները ունեն իրենց առանձնահատկությունները՝ կախված արջի տեսակից։ Մարդկանց համար առավել հավանական վտանգավորը սպիտակ արջն է, որը 100%-անոց գիշատիչ է։ Այնուամենայնիվ, հաճախ ավելի հարավային լայնություններում մարդկային բնակչության մեծ խտության, մարդկանց վրա արջերի հարձակումների և դրանցից մահացության դեպքերի պատճառով առաջատար տեսակները սովորաբար չեն համարվում ագրեսիվ (օրինակ՝ ամերիկյան սև արջ, հիմալայան արջ, ծույլ արջեր)։ Այս դեպքում կոնֆլիկտները սովորաբար բացատրվում են վնասվածքներով, հանկարծակի հանդիպումներով, տարածականությամբ, սերունդների պաշտպանությամբ և այլն։ Այս վարկանիշում գորշ արջը միջանկյալ դիրք է զբաղեցնում. սովորաբար մարդը նրա կողմից որս չի համարվում։ Բացառությամբ միայն գորշ արջերը[3][4]։ Սակայն պետք է հաշվի առնել, որ եվրոպական ենթատեսակները շատ ավելի քիչ ագրեսիվ են մարդու նկատմամբ, քան ասիական-ամերիկյանները։ Առավել ագրեսիվ են Կամչատկայի և Հոկկայդի գորշ արջերը[5][6], ինչպես նաև հյուսիսամերիկյան գրիզլիները։ Հարկ է հաշվի առնել յուրաքանչյուր տարածաշրջանի կլիմայական առանձնահատկությունները՝ Սախալինի Նևելի շրջանը, ընդհանուր առմամբ Հարավային Կուրիլները և օ․ Կունաշիրը արջերն այստեղ հաճախ ընդհանրապես չեն գնում իրենց որջը կամ քնում են ուշ/անկանոն, և այդ պատճառով կարող են թափառել ամբողջ ձմեռ՝ ուտելիք փնտրելով[7]։ Այս շրջանում, ցանկացած փողոց դուրս գալիս, ձեզ հարկավոր է զենք ունենալ, տարբեր տեսակի հրթիռներ նույնպես լավ կանխարգելիչ ազդեցություն են տալիս։
Վարք արջի հարձակման դեպքում խմբագրել
Արջի հետ հանդիպումից խուսափելու համար խորհուրդ է տրվում անտառում հանգիստ ու գաղտնի չշարժվել։ Ավելի լավ է բարձրաձայն խոսել ուղեկիցների հետ, թակել դույլը և այլն[փա՞ստ]։
Արջ տեսնելիս հարկավոր չէ կտրուկ վազել, մեջքը թեքել, բայց պետք է սահուն հետ շարժվել, դանդաղորեն թեքվել։ Եթե արջը ուշադրություն է դարձրել մարդու վրա և սկսել է մոտենալ, խորհուրդ է տրվում սկսել բարձրաձայն խոսել, հարվածել մետաղական առարկաներին[8]։ Եթե մարդը վստահ է իր ունակությունների վրա, ապա կարող է փրկվել՝ բարձրանալով շատ ճյուղերով հաստ ծառի վրա։ Բարակ ծառը կարող է թուլացնել կամ կոտրվել արջի կողմից[2], իսկ արջը կարող է հեշտությամբ բարձրանալ ծառ առանց ճյուղերի։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Wolves, Bears and Human Anti-Predator Adaptations» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Кречмар, 2005
- ↑ История одного медведя-шатуна. Кроноцкий заповедник, Камчатка
- ↑ http://handf.mirtesen.ru/blog/43705664746/Medvedi-shatunyi
- ↑ Warning after four people killed in bear attacks in Japan | World news | The Guardian
- ↑ The lowdown on Hokkaido bears | The Japan Times
- ↑ Стали известны обстоятельства гибели смотрителя маяка на Кунашире. 25.11.2017. Новости. Южно-Курильск. Сахалин.Инфо
- ↑ «Как избежать в лесу встречи с медведем?» (ռուսերեն). МЧС России. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 13-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Кречмар, Михаил Арсеньевич Мохнатый бог. — Бухгалтерия и банки, 2005. — ISBN 5-902479-01-0
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Памятка о поведении человека при встрече с медведем // Գոսոխոտնաձոր