Արհեստական տոնածառ
Արհեստական տոնածառ, տոնածառի ձևավորում, որը սովորաբար օգտագործվում է ամանորյա տոների ժամանակ։ Առաջին արհեստական տոնածառերը պատրաստված էին փայտից՝ բուրգերի տեսքով, զարդարված տոնածառի պես կամ թռչնի փետուրներով։ Երկու տեսակներն էլ հորինել են գերմանացիները։ Ժամանակակից արհեստական տոնածառերը պատրաստված են պոլիվինիլքլորիդից․ կան նաև այլ տեսակներ, օրինակ՝ ալյումինե կամ օպտիկամանրաթելային։
Պատմություն խմբագրել
Առաջին արհեստական տոնածառերը հայտնվել են Գերմանիայում 19-րդ դարում[1][2], սակայն կան ավելի վաղ օրինակներ[3]։ Դրանք պատրաստվել են կանաչ ներկված սագի փետուրներից[1]։ Գերմանական «փետուրները» գերմանացիների արձագանքներից մեկն էր Գերմանիայի առաջադեմ անտառահատումների դեմ[2][4]։ 1880-ական թվականներին մշակված սագի արհեստական փետուրներով տոնածառերը մեծ ժողովրդականություն են ձեռք բերել 20-րդ դարի սկզբին[4]։ Ի վերջո նրանք ճանապարհ են ընկել դեպի ԱՄՆ, որտեղ նույնքան հաջողակ էին[5][6]։
ԱՄՆ-ում արհեստական տոնածառերը իրականում ավելի վաղ են եղել իրական «տոնածառերի» օգտագործումից[3]։ Այս առաջին «ծառերը» փայտե բուրգեր էին, որոնք նման էին ծառի և լուսավորվում էին մոմերով։ Դրանք ստեղծվել են 1747 թվականին՝ Բեթղեհեմում (Փենսիլվանիա նահանգ)[7]։
Արհեստական տոնածառերի տեսակներ խմբագրել
Փետուրներ խմբագրել
Արհեստական տոնածառերը փետուրներից պատրաստվում էին կանաչ ներկված սագի փետուրներից և ամրացված մետաղալարերի «ճյուղերին», որոնք փաթաթված էին ցողունի շուրջը[5]։ Դրանք լինում են տարբեր չափերի՝ փոքր 2 դյույմից մինչև մեծ 98 դյույմ, որը 1920-ական թվականներին վաճառվում էր հանրախանութներում[6]։ Հաճախ ճյուղերն ավարտվում էին արհեստական կարմիր «հատապտուղներով», որոնք կատարում էին մոմակալների դերը[5]։ Ճյուղերը լայնորեն բաժանված էին, ինչը խուսափում էր մոմերի կրակից և ավելի շատ տեղ էր տալիս զարդարանքների համար[5]։ «Փետուր ծառերի» մյուս առավելությունն էր ամեն անգամ նոր ծառի գնալու անհրաժեշտության բացակայությունը և ընկած ասեղների բացակայությունը[8]։
Ալյումինե խմբագրել
Գոյություն ունի նաև արհեստական տոնածառի մեկ այլ տեսակ, որը հիմնականում պատրաստված է ալյումինից[2]։ Սկզբում դրանք հայտնվել են ԱՄՆ-ում՝ նախ՝ Չիկագոյում 1958 թվականին[9], այնուհետև՝ Մանիտովոկում, որտեղ սկսվել է արտադրվել այդ «ծառերի» մեծ մասը[10]։ Ալյումինե արհեստական տոնածառերը արտադրվել են մինչև 1970-ական թվականները[9], և դրանց հանրաճանաչությունը հասել է գագաթնակետին՝ մոտ 1965 թվականին[11][12]։ Բայց այդ տարի առաջին անգամ թողարկվել է «A Charlie Brown Christmas» կարճ մուլտֆիլմը, որը բացասական ազդեցություն է ունեցել ալյումինե արհեստական տոնածառերի հետագա վաճառքի վրա[9]։
Ասեղների տեսակներ խմբագրել
Ձուլված ասեղներ (PE) խմբագրել
Արտադրության բարդության պատճառով ամենագեղեցիկ և միևնույն ժամանակ ամենաթանկ եղևնին է։ Նման մոդելները հնարավորինս նման են բնական եղևնիներին, քանի որ յուրաքանչյուր մանրուք կրկնում է ասեղների բնական ձևը։ Ասեղները փափուկ են, բայց ամուր, հեշտ են թեքվում և չեն կոտրվում։ Ասեղների նյութը բարձրորակ 100% պոլիէթիլեն է։ Ճյուղերը ձուլվում են առանձին, իսկ հետո մետաքսե թելով ամրացվում են հիմքի վրա։
ՊՎՔ (PVC) խմբագրել
ՊՎՔ ֆիլմերի ասեղները էկոնոմ դասի և միջին գների տոնածառերի ամենատարածված տարբերակն են։ Շոշափելու դեպքում այս ասեղները բավականին փափուկ են, ճյուղը կարելի է սեղմել ձեռքում մինչև «ասեղների» հիմքը։ Եղևնու ճյուղերին բնական տեսք տալու համար օգտագործվում է հետաքրքիր լուծում. ճյուղի մետաղալարային հիմքին ավելի մոտ, նույն շագանակագույն նյութից շատ կարճ ոլորուն ավելացվում է ճյուղի մետաղալարերի հիմքին դասական կանաչ փշատերև ոլորուն ներսում. ստեղծում է կիսաթափանցիկ փայտի էֆեկտ և տոնածառին բնականություն հաղորդում։
Կարթաթել խմբագրել
Կարթաթելի ասեղներին դժվար է դիպչել, ասեղները խաչաձև հատվածով կլոր են։ Կարթաթելից տոնածառերն այժմ շատ ավելի քիչ են տարածված և արտաքուստ դրանք ընդօրինակում են հենց սոճին, այլ ոչ թե եղևնուն։ 21-րդ դարում նման մոդելները կորցրել են իրենց արդիականությունը և գործնականում չեն օգտագործվում արտադրության մեջ, քանի որ դրանք փոխարինվել են PE նյութերից պատրաստված մոդելներով, որոնք ավելի իրատեսական են և դիմացկուն։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Forbes, Bruce David. Christmas: A Candid History, (Google Books), University of California Press, 2007, pp. 121—22, (ISBN 0520251040)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Hewitt, James. The Christmas Tree, (Google Books), Lulu.com, 2007, pp. 33—36, (ISBN 1430308206).
- ↑ 3,0 3,1 Perkins, Broderick. «Faux Christmas Tree Crop Yields Special Concerns Արխիվացված 2008-09-08 Wayback Machine», Realty Times, December 12, 2003, accessed December 15, 2008.
- ↑ 4,0 4,1 John, J. A Christmas Compendium, (Google Books), Continuum International Publishing Group, 2005, p. 129, (ISBN 0826487491).
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America's Greatest Holiday. — Harvard University Press, 2000. — P. 58-62. — ISBN 0674003187
- ↑ 6,0 6,1 Silverthorne, Elizabeth. Christmas in Texas, (Google Books), Texas A&M University Press, 1994, p. 62, (ISBN 0890965781).
- ↑ «Christmas Tree Traditions», University of Illinois Extension, accessed December 15, 2008.
- ↑ Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America’s Greatest Holiday, (Google Books), Harvard University Press, 2000, pp. 58—62, (ISBN 0674003187).
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Fortin, Cassandra A. «It’s beginning to look a lot like Christmas (1958)(չաշխատող հղում)», The Baltimore Sun, October 26, 2008, accessed December 14, 2008.
- ↑ Andrews, Candice Gaukel. Great Wisconsin Winter Weekends, (Google Books), Big Earth Publishing, 2006, p. 178, (ISBN 1931599718)
- ↑ «A dark family secret: the artificial Christmas tree», Oakland Tribune, December 24, 2006, via findarticles.com, accessed December 14, 2008.
- ↑ Pinto, Barbara. «Town Leads Aluminium Christmas Tree Revival», ABC News, December 18, 2005, accessed December 14, 2008.