Արագաչափ
Սպիդոմետր, արագաչափ (անգլ.՝ speed՝ արագություն և մետր), տրանսպորտային մեքենաների շարժման արագությունը և անցած ճանապարհը որոշելու սարք։ Սպիդոմետրում օգտագործում են շարժման արագության՝ մագնիսական տիպի ցուցիչ և անցած ճանապարհի՝ հոլովակային տիպի հաշվիչ։ Սեխանիկական հաղորդակի դեպքում սպիդոմետրի ցուցիչը և հաշվիչը ճկուն լիսեռով միացնում են ռեդուկտորին, որի ատամնանիվներից մեկը պտույտը ստանում է փոխանցումների տուփի տարվող լիսեռից։ Էլեկտրական հաղորդակի դեպքում փոխանցումների տուփի լիսեռի հետ միացված է տվիչը՝ կոնտակտային ընդհատիչը, որը հաստատուն հոսանքը վախակերպում է եռաֆազ փոփոխական հոսանքի։ Վերջինիս հաճախականության փոփոխությունը համեմատական է փոխանցումների տուփի տարվող լիսեռի պտտման հաճախականությանը։ Փոփոխական հոսանքը մատուցվում է էլեկտրաշարժիչին, որի ռոտորը պտտվում է այն նույն հաճախականությամբ, ինչ և տվիչը։ Լինում են նաև կենտրոնախույս սպիդոմետրեր։
Արագաչափը հորինել է մինչև 1888 թվականը Յոսիպ Բելուչիչը[1]։ Նա արտոնագրեց իր գյուտը 1888 թվականին Վիեննայում և այն ներկայացրեց 1889 թվականին Փարիզի Exhibition Universelle ցուցահանդեսում[1][2][3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Sobey, Ed [in անգլերեն] (2009). A Field Guide to Automotive Technology. Chicago Review Press. էջ 78. ISBN 9781556528125. Վերցված է 30.01.2015-ին.
- ↑ Jouvin, Bernard. «Compteur de vitesse: saviez-vous qu'il a 130 ans?». L'Est Républicain. Արխիվացված է օրիգինալից 27.01.2021-ին. Վերցված է 27.01.2021-ին.
- ↑ «Belušić, Josip». Hrvatska tehnička enciklopedija [Enciclopédia Técnica Croata]. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 19.08.2020-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 71)։ 
|
|
Սա ավտոմեքենաների տեխնիկայի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |