Վիքիպեդիա

Ավանգարդ 1

Ավանգարդ 1 (անգլ.՝ Vanguard 1) (Այլ կերպ՝ 1958-Բետա 2) Ամերիկյան արբանյակը, որը դարձավ Երկրի չորրորդ արհեստական արբանյակը։ Երկրի շուրջ պտտվող արբանյակը, որը հաջողությամբ արձակվել է տիեզերք (Սպուտնիկ 1-ից, Սպուտնիկ 2-ից և Explorer 1-ից հետո)։ Ավանգարդ 1-ն առաջին արբանյակն էր, որն ուներ արևային էներգիա։ Չնայած արբանյակի հետ կապը կորել է 1964 թվականին, այն մնում է ամենահին մարդածին առարկան, որը դեռևս գտնվում է ուղեծրում, ինչպես նաև դրա խթանման փուլը։

Ավանգարդ 1-ը նախագծված էր փորձարկելու եռաստիճան հրթիռի արձակման հնարավորությունները որպես Ավանգարդ նախագծի մաս, ինչպես նաև տիեզերական միջավայրի ազդեցությունը արբանյակի և դրա համակարգերի վրա ցածր երկրային ուղեծրում։ Այն նաև օգտագործվել է ուղեծրի վերլուծության միջոցով գեոդեզիական չափումներ ստանալու համար։ Ավանգարդ 1-ը Խորհրդային Միության վարչապետ Նիկիտա Խրուշչովի կողմից նկարագրվել է որպես «գրեյպֆրուտի ուղեկից»[1]։

Պարզ տվյալներ
Անուն Առաքելության տեսակը Հարվարդի անվանումը Առաքելության տևողությունը Տիեզերանավ Գործարկման զանգված Չափերը Գործարկման ամսաթիվը
Ավանգարդ փորձնական մեքենա չորս Երկրագիտություն 1958-Beta 2[2] 90 օր (նախատեսված) ~ 2200 օր (հասավ) Ավանգարդ 1 1,46 կգ (3,2 ֆունտ) 16,5 սմ (6,5 դյույմ) տրամագիծ 17 մարտի 1958, 12:15:41 GMT

Դիզայնը խմբագրել

Տիեզերանավը կշռում է 1,47 կգ (3,2 ֆունտ)։ Ալյումինե գունդ Տրամագիծը 16 սմ (6,3 դյույմ)։ Այն պարունակում է 10 մՎտ, 108 ՄՀց հաղորդիչ, որը սնուցվում է սնդիկի մարտկոցով և 5 մՎտ, 108,03 ՄՀց [6] հաղորդիչ, որը սնուցվում էր արբանյակի մարմնի վրա տեղադրված վեց արևային մարտկոցներով։ Գնդից դուրս են ցցված վեց կարճ ալեհավաքներ։ Հաղորդիչները հիմնականում օգտագործվում էին ինժեներական և հետևելու տվյալների համար, բայց նաև օգտագործվում էին արբանյակային և վերգետնյա կայանների միջև ընդհանուր էլեկտրոնային բովանդակությունը որոշելու համար։

 

Առաքելություն խմբագրել

1958 թվականի մարտի 17-ին եռաստիճան մեկնարկային մեքենան արձակեց Ավանգարդը էլիպսաձեւ ուղեծրի մեջ՝ 654 x 3969 կիլոմետր 134,2 րոպե։ թեքված է 34,25 °: Ուղեծրի տևողության նախնական գնահատականները 2000 տարի էին, բայց պարզվեց, որ արևի ճառագայթման ճնշումը և մթնոլորտային դիմադրությունը արեգակնային ակտիվության բարձր մակարդակի ժամանակ զգալի խանգարումներ են ունեցել արբանյակի ծայրամասային բարձրության վրա, ինչը հանգեցրել է նրա սպասվող կյանքի զգալի կրճատմանը մինչև մոտ 240 տարի:Ավանգարդ-1-ը գրեթե յոթ տարի է, ինչ փոխանցել է իր ազդանշանները Երկրի ուղեծրում։

Առաքելությունից հետո խմբագրել

1964 թվականին իր գիտական առաքելության ավարտից հետո Ավանգարդ 1-ը դարձավ լքված օբյեկտ, ճիշտ այնպես, ինչպես արբանյակը[3] արձակելու համար օգտագործված հրթիռի վերին աստիճանը 1958 թվականին Ավանգարդ 1-ը ուղեծրում տեղադրելու ավարտից հետո։ Քանի դեռ այլ բան նշված չէ, երկու օբյեկտներն էլ մնում են ուղեծրում։ Ակնկալվում էր, որ Ավանգարդ 1-ը կմնա բարձրության վրա մինչև 2000 տարի, բայց արևի ճառագայթման ճնշումը և մթնոլորտային դիմադրության խանգարումները արեգակնային բարձր ակտիվության ժամանակաշրջաններում ազդել են նրա ծայրամասի վրա, և ներկայումս սպասվում է, որ Ավանգարդ 1-ը կմնա մթնոլորտում մոտ 240 տարի[4][5]

50-ամյակ խմբագրել

Ավանգարդ-1 արբանյակը և ուժեղացուցիչ բլոկը տիեզերքում ամենաերկար մնալու ռեկորդն են սահմանել՝ համեմատած ցանկացած այլ տեխնածին օբյեկտի, և որպես այդպիսին ճանապարհորդել են Երկրի մակերևույթով ավելի հեռու, քան մարդու կողմից ստեղծված որևէ այլ առարկա։

NRL-ի և NASA-ի նախկին աշխատակիցների մի փոքր խումբ խոսեց միմյանց հետ, և մի շարք պետական կառույցների խնդրեցին նշել այդ իրադարձությունը։ Ծովային հետազոտական լաբորատորիան նշեց իրադարձությունը 2008 թվականի մարտի 17-ին NRL-ում մեկօրյա հանդիպումով։ Հանդիպումն ավարտվեց արբանյակի հետքի սիմուլյացիայով, երբ այն մտավ Վաշինգտոնից տեսանելի ուղեծրային շրջան (որտեղ այն տեսանելի է Երկրի մակերևույթից)։ Գիտությունների ազգային ակադեմիան ծրագրել էր սեմինար՝ նվիրված Միջազգային երկրաֆիզիկայի 50-ամյակին, որը միակ հայտնի պաշտոնական իրադարձությունն էր։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  2. ↑ https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1958-002B. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  3. ↑ https://www.sciencelearn.org.nz/resources/269-artificial-satellites. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  4. ↑ https://www.heavens-above.com/SatInfo.aspx?satid=5. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  5. ↑ https://www.heavens-above.com/SatInfo.aspx?satid=16. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)

Գրականություն խմբագրել

  1. ↑ https://history.nasa.gov/SP-4202/begin.html. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ավանգարդ_1&oldid=9752154» էջից