Ավագ (անձնանուն)
արական անձնանուն
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ավագ (այլ կիրառումներ)
Ավագ, հայկական արական և իգական անուն։ Առաջացել է հայերեն ավագ՝ «մեծ, երեց, անդրանիկ» բառից։ Համապատասխանում է գերմաներեն Max անվանը, որն էլ առաջացել է լատիներեն maximus՝ «մեծագույն» բառից։ Սկսել է գործածվել 13-րդ դարից։ Այս անունից են կազմված Ավագշահ, Ավագպարոն և Ավագտիկին անձնանունները։ Որպես իգական անուն գործածվում է Ավագ և Ավագուհի անձնանունները[2]։
| Ավագ Ավագ | |
|---|---|
| Տեսակ | արական անձնանուն |
| Նշանակություն | մեծ, երեց |
| Ծագում | |
| Ծագման լեզու | հայերեն[1] |
| Գիր | Հայոց գրեր |
| Անվան այլ ձևեր | |
| Կապված անուններ | Ավագշահ, Ավագպարոն, Ավագտիկին, Ավագուհի |
| Կապված հոդվածներ | «Ավագ» սկսվող էջեր |
Գործածություններ խմբագրել
- Ավագ, որդի Իվանե աթաբեկի, ում մահից հետո ստացավ ամիրսպասալարություն և աթաբեկության պաշտոն։
- Ավագ-Սարգիս, որդի Շահնշահի, եղբայր Զաքարե Գ-ի, Արտաշրի և Իվանեի և թոռն Զաքարե ամիրսպասալարի։ Մահացել է 1269 թվականին[3]։
- Ավագ տեր, որի գերեզմանը գտնվում է Վայոց ձորի մի եկեղեցում։ Մահացել է 1290 թվականին[4]։
- Ավագ քահանա, որդի Մերչերի, հայր Ներքամատ ճարտարապետի (13-րդ դար)[5]։
- Ավագ, նկարիչ։ Հիշատակված է 1304 թվականին[6]։
- Ավագ, որդի Մխիթարի, գրիչ, Կաֆայում Ավետիք վարդապետի համար ընդօրինակեց «Տօնական»-ն ու «Յասմաւուրքը»[7]։ Ավելի ուշ վարդապետի համար ընդօրինակել է «Վկայաբանութիւն»-ը[8]։
- Ավագ քահանա, գրիչ, ընդօրինակել է «Յովհաննու Երզնկացւոյ Յաղագս երկնային շարժման», 1309 թվական[9]։
- Ավագ, Դանիել գրչի քույրը, ով Աղթամարում ընդօրինակեց «Թուղթք Պօղոսի» գործը[10]։
- Տեր Ավագ, գրիչ, ով 1309 թվականին ընդօրինակել է Էջմիածնի № 2174 ձեռագիրը։
- Ավագ, թարգմանիչ, ով առաջնորդում էր կարավաններին Հայոց ու Պարսից սահմաններից մինչև Տրապիզոն[11]։
- Ավագ, Սարգսի հայրը, ով Թումա գրչին գրել տվեց մի Ավետարան, 1336 թվական[12]։
- Ավագ աթաբեկ, որի որդին էր Ամիրբեկ, թոռն էր Խուանդ խաթունը, քուրդ իշխան Անբերդի կինը, 1338 թվական[13]։
- Ավագ, գրիչ, ով ընդօրինակեց և ծաղկագրեց Երգարանը և նվիրեց Սյունաց Սարգիս մետրապոլտին, 1337 թվական[14]։
- Ավագ, գրիչ և նկարիչ, Պարոն Պեշկինեանի խնդրանքով 1340 թվականին Տաթևում ընդօրինակեց և նկարազարդեց մի Ավետարան[15]։
- Ավագ դպիր, ծաղկող, նկարազարդեց մի Աստվածաշունչ, որ Գրիգոր քահանան գրել տվեց Կարապետ գրչին 1341 թվականին[16]։
- Ավագ, մասնակցեց Նորատուսի վանքի շինարարությանը և նրան նվիրեցին մի ջրաղաց, 1344 թվական[17]։
- Ավագ, Սիմեոն երեցի հոգևոր եղբայր, ով Սուրխաթում 1347 թվականին Աստվածատուր կրոնավորի համար ընդօրինակեց մի Ավետարան[18]։
- Ավագ վարդապետ, գրիչ, ով արտագրեց և նկարազարդեց մի Ավետարան, որը մագաղաթի պակասության պատճառով կիսատ է մնում։ Հետագայում Սարգիս երեցը այն շարունակեց և վերջացրեց 1352 թվականին[19]։
- Ավագ, Գրիգորի որդին և մահտես Խնտուի եղբայրը, ով 1357 թվականին Կարապետ կրոնավորին գրել տվեց մի Ավետարան[20]։
- Ավագ, վանական, գրիչ, ով 1360 թվականին ընդօրինակել է Գրիգոր Նյուսացու «Մարդակազմութիւն»-ը[21]։
- Ավագ քահանա, գրիչ Երուսաղեմում, 1358 թվականին Գրիգոր և Սիմեոն կրոնավորների համար ընդօրինակեց Ավետարանը[22]։
- Ավագ, ոմն պարոն, ով հիշատակված է 1375 թվականին[23]։
- Ավագ-Սարգիս, որդի Հնդուի, ով վաճառեց իր գլխանոցն ու կապան 500 դահեկանով և 1387 թվականին փրկեց մի Ավետարան[24]։
- Ավագ Սալամաստցի, քսակակար էր և մանուկ հասակում աշխատել է մի պարսիկ վարպետ մոտ։
- Ավագ քահանա, եղբայր ռես Տիրացուի և մերձավոր Դանիել սարկավագի, ով 1404 թվականին Աղթամարում ընդօրինակեց մի Մաշտոց[25]։
- Ավագ, պարոն Հովհաննեսի որդին, ով հիշատակված է 1410 թվականին[26]։
- Տեր Ավագ քահանա, տանուտեր Հովհաննեսի հայրը, ով 1436 թվականին Աղթամարում Դանիել քահանային գրել տվեց մի Ավետարան[27]։
- Ավագ, Քուրդամիրի որդին, ով 1438 թվականին Սեբաստիայում Դավիթ գրչին գրել տվեց մի Ճաշոց[28]։
- Ավագ, Նորագյուղի տանուտեր, 1465 թվական[29][30]։
- Ավագ վարդապետ, Բոլորաձոր վանքից, 1484 թվական[31]։
- Ավագ քահանա, Ստեփանոսի որդին, ով 1497 թվականին Երուսաղեմում Արևելցի Վրթանես աբեղային գրել տվեց մի Գանձարան[32]։
- Ավագ, Ազիզբեկ Եղվարդեցու որդին և Մանուել արքեպիսկոպոսի հայրը, ով Եղվարդի եկեղեցու առաջնորդն էր[33]։
- Ավագ քահանա, ստացիչ (15-րդ դար)[34]։
- Ավագ հայր, տաղասաց, ով գրել է «Տաղ ի վերայ գաւազանի» (16-րդ դար) տաղը[35]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Աճառյան Հ. Հայոց անձնանունների բառարան (հայ.) — Երևանի պետական համալսարան, 1942. — հատոր 5.
- ↑ Հրաչյա Աճառյան, Հայոց Անձնանունների Բառարան, հ. Ա, Երևան, «Երևանի պետական համալսարանի հրատարակություն», 1942, էջ 321-324 — 634 էջ։
- ↑ Կիր․ կբ․, Տաշեան, Ցուց․, 906 բ
- ↑ Սիսական 150
- ↑ Հայապ․ 574
- ↑ Bodleian 3
- ↑ Manus. bibl. nat. էջ 57, 60
- ↑ Ձեռագիր № 118, Փարիզ
- ↑ Ձեռագիր, Կարին, 219
- ↑ Ձեռագիր, Սեբաստիա, ՀԱ 1923, էջ 74
- ↑ Ալիշան, Հայ-Վենետիկ․, էջ 63-64
- ↑ Ձեռագիր, Վասպուրական, 196
- ↑ Zaph 2, 48
- ↑ Ձեռագիր, Բեռլին, 27 ա
- ↑ Ձեռագիր, Կարին, 23
- ↑ Ձեռագիր, Վենետիկ, Ա․ 94
- ↑ Սիսական 47
- ↑ Ձեռագիր, Վենետիկ Ա․ 755
- ↑ Շահազիզ, Պատմ․ Պատկ․ 114
- ↑ Ձեռագիր, Վասպուրական 213
- ↑ Ձեռագիր, Կարին 27
- ↑ Ձեռագիր, Հալեպ, Ա․ 118
- ↑ Տաշեան, Ցուց․ 277 ա
- ↑ Սիսական, 319 բ
- ↑ Թորոս աղբար, Բ․ 277
- ↑ Ձեռագիր, Վասպուրական 164
- ↑ Ձեռագիր, Վասպուրական, 373
- ↑ Ձեռագիր, Սեբաստիա, ՀԱ 1926, 243
- ↑ Այրարատ 320 բ
- ↑ Նօտարք 221
- ↑ Տաշեան, Ցուց․ 855 բ
- ↑ Ձեռագիր, Հալեպ, Ա․ 150
- ↑ Այրարատ 197-8, Հայապ․ 569
- ↑ Տաշեան, Ցուց․ 7ա, 14 բ
- ↑ Տաշեան, Ցուց․ 795 ա