Ասպերուգինոիդես անութային
| Ասպերուգինոիդես անութային | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales) |
| Ընտանիք | Կաղամբազգիներ (Brassicaceae) |
| Ցեղ | Ասպերուգինոիդես (Asperuginoides) |
| Տեսակ | Ասպերուգինոիդես անութային (A. axillaris) |
| Միջազգային անվանում | |
| Asperuginoides axillaris | |
Ասպերուգինոիդես անութային (լատին․՝ Asperuginoides axillaris), խաչածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Միամյա, գետնատարած փռված կամ բարձր, խարիսխանման մազիկներով պատված ճյուղերով բույս է։ Ցողուններն ունեն 7-70 սմ բարձրություն։ Տերևները երկարավուն են, կարճ կոթուններով։ Ծաղիկները միայնակ են, սպիտակ պսակաթերթերով։ Պտուղը կլորավուն պատիճակ է` տափակ, միասերմ բներով և գտնվում է տերևների անութներում[1]։
Տարածում խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում Երևան քաղաքի տարածքում (Հրազդան գետի կիրճ, Նորքի այգիներ, Ջրվեժ)։ Ընդհանուր արեալը, ընդգրկում է Իրանը և Միջին Ասիան[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1000-1500 մ բարձրությունների վրա, չոր լանջերին։ Ծաղկում է ապրիլ ամսին, պտղաբերում մայիսին-հունիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 100 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 10 կմ²-ից պակաս։ Տեսակին, կապված քաղաքաշինության և Երևանի սահմանների ընդարձակման հետ սպառնում է անհետացման վտանգ։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակչության մեջ ընդգրկված չէր։ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում բացակայում է[1]։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.