Վիքիպեդիա

Աշխարհագրական սահման

Աշխարհագրական սահման, տարածական գիծ, որը բաժանում է մի աշխարհագրական (տարածական) օբյեկտը մյուսից (կից նրան)։ Ընդ որում, որպեսզի այդպիսի սահման գոյություն ունենա, այդ օբյեկտները պետք է լինեն հատկությամբ տարբեր (պետք է տարբերվեն մեկը մյուսից որեւէ զգալի նշանով կամ նշաններով)[1][2][3][4][5][6][7]։

Յամալ թերակղզու ցամաքային աշխարհագրական սահմանը

Աշխարհագրական սահմանը կարող է լինել ինչպես հստակ (պետական սահման), այնպես էլ ոչ հստակ անցումային շերտով կամ գոտիով[1][2][7]։ Կարող է լինել ինչպես փակ այնպես էլ բաց[7]։

Սահմանը կարող է լինել ինչպես բնական[8][9], այնպես էլ արհեստական[9]։ Կարող է լինել տեսանելի (նշված է տարածքում), ինչպես նաեւ անտեսանելի[2]։ Սահմանները կարող են լինել ռազմավարական, այսինքն հաշվարկված ռազմական տվյալներով[2].

Սահմանի անվանումը արտացոլում է այն հատկանիշը, որով տարբերակվում են այն առարկաները, որոնք այն առանձնացնում է[1][2], օրինակ դա կարող է լինել գեոմորֆոլոգիական սահման[6] (գագաթ[6], առափնյա գիծ[4][5][6]), սահման լանդշաֆտների միջեւ[1][2], տեկտոնական սահման[4][5][6], գետավազանի սահման,սառցադաշտային սահման[2], վարչաքաղաքական (այդ թվում պետական) սահման[1][2][8] (այդպիսի սահմանները կարող են բաժանել տարբեր[2] վարչական բաժանումներ՝ մարզեր, տարածքներ, հանրապետություններ, քաղաքապետարաններ), սահման տնտեսական շրջանների միջեւ[1][2][8], գոտիական սահման(գեոբուսաբանական, հիմնային )[5][6], կլիմայական սահման[6], էթնիկական սահման[1]։

Լիթոսֆերայի, ջրոլորտի և մթնոլորտի միջեւ սահմանը նույնպես վերաբերվում է աշխարհագրականին[2]։

Սահմանները կատարում են մի քանի հատկություն։ Երկու հիմնական դուրս բերվողները՝ արգելական կամ տարանջատման(դժվարանցանելի բնական պատնեշներ, պետական սահմաններ) եւ կապային կամ միացումային[1][2]։ Կան նաեւ սահմաններ, որոնք կատարում են զտման գործառույթ[2]։ Սահմանը կարող է կատարել այս գործառույթների որոշակի համակցություն, ներառյալ տարբեր գործառույթներ տարբեր հոսքերի համար (ոմանց համար թափանցելի է, ոմանց համար՝ ոչ), տարբեր հատվածներում և տարբեր ժամանակներում[2]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 ГРАНИ́ЦЫ ГЕОГРАФИ́ЧЕСКИЕ / В. Л. Каганский, В. Е. Шувалов // Гермафродит — Григорьев. — М. : Большая российская энциклопедия, 2007. — С. 629. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 7). — ISBN 978-5-85270-337-8.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Александр Горкин Энциклопедия «География». Часть 1. А – Л (с иллюстрациями). — РОСМЭН-ПРЕСС, 2018. — С. 514—. — ISBN 978-5-457-53072-0
    Александр Горкин Энциклопедия «География» (без иллюстраций). — РОСМЭН-ПРЕСС, 2018. — С. 411—. — ISBN 978-5-457-53068-3
    Границы географические // География. Современная иллюстрированная энциклопедия. — М.: Росмэн. Под редакцией проф. А. П. Горкина. 2006.
  3. ↑ Igor Golubchenko. «(PDF) ГЕОГРАФИЧЕСКАЯ ЛИМОЛОГИЯ: СУЩНОСТНАЯ, ПРОСТРАНСТВЕННАЯ». Academia.edu. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 19-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Географическая граница // Словарь по географии. 2015.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Vladimir Kotlyakov; Anna Komarova Elsevier's Dictionary of Geography: in English, Russian, French, Spanish and German. — Elsevier, 2006. — С. 288—. — ISBN 978-0-08-048878-3
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 «Глоссарий.ru: Физико-географическое районирование». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 20-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Кирилл Пузанов Территориальные границы городских сообществ. — ЛитРес, 2017. — С. 3—. — ISBN 978-5-04-008977-2
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Географические границы // Геоэкономический словарь-справочник. — Одесса: ИПРЭЭИ НАНУ. В. А. Дергачев. 2004.
  9. ↑ 9,0 9,1 Панарина Д. С. Граница и фронтир как фактор развития региона и/или страны // История и современность. — 2015. — В. 1(21). Архивировано из первоисточника 7 Սեպտեմբերի 2017.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աշխարհագրական սահման» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Աշխարհագրական_սահման&oldid=9484531» էջից